منابع تاریخی و جایگاه آن در ساخت فیلم و سریال/5
زیباکلام: بهجای دیدن فیلمهای تاریخی دروغین، کتاب بخوانید!
صادق زیباکلام، پژوهشگر تاریخ و علوم سیاسی، گفت: صدا و سیما با روایتهای سیاستزدهای که از تاریخ ارایه میدهد مخاطب فرهیخته و آگاه خود را دلسرد میکند و گروهی از مردم هم به همین سبب به شبکههای ماهوارهای که بهگونهای دیگر دروغپردازی میکنند روی میآورند. به اعتقاد من بهتر است مردم باید بهجای تماشای چنین آثاری کتابهای ارزنده تاریخی بخوانند.-
این استاد تاریخ افزود: دخالت حکومتها در هنر مسالهای است که در طول تاریخ و در دورههای مختلف و در تمامی حکومتهایی که ایدئولوژیک رخ داده است اما مساله این است که باید دید چنین آثاری که با صرف هزینههای بسیار تولید و عرصه میشود چه میزان با استقبال مواجه میشود؟
نویسنده کتاب «ما چگونه، ما شدیم» درباره سریالهای تلویزیون بیان کرد: این سریالها از کیف انگلیسی تا کلاه پهلوی تلاش دارند بگویند تنها یک قشر در فکر مبارزه بودند و کت و شلواریها و کرواتیها، همگی مزدور، خائن و وابسته به قدرتها یا فراماسون بودند و تلاشی برای خدمت به مردم نمیکردند و میخواستند فرهنگ مردم را نابود کنند. افرادی که در این سریالها نمایش داده میشوند، وابسته به سفارت انگلیس و دیگر کشورها هستند.
این پژوهشگر تاریخ در پاسخ به اینکه آیا تمام سریالها و فیلمهای تاریخی تلویزیون، همین وضعیت را دارند، بیان کرد: داوری درباره این آثار سخت است. از دانشجوها و دیگر استادان نیز نشنیدهام در رسانه سریال یا فیلمی مربوط به تاریخ اسلام یا تاریخ ایران دیده باشند که واقعگرایانه باشد و حقیقت را بگوید.
وی درباره تاثیر چنین سریالهایی بر افکار عمومی اظهار کرد: معتقدم بخش بسیاری از مردم که این روایتها را از تاریخ میبینند، باور نمیکنند اما تماشای چنین سریالهایی از فرط بیکاری و خستگی است. هنگامیکه مردم سرگرمی دیگری ندارند و از کار روزمره خستهاند، نیاز به تفریح دارند، بنابراین به تلویزیون و سریال و فیلمهای آن روی میآورند و با روایتهای دروغینی از تاریخ و جعل واقعیت روبهرو میشوند.
زیباکلام افزود: وقتی که صدا و سیما مخاطبان تحصیل کرده و فرهیخته را از دست میدهد، این قشر به شبکههای ماهوارهای روی میآورد و این شبکهها نیز برنامهها و مستندهایی پخش میکنند که اطلاعاتی را درست یا نادرست به بیننده میدهد اما نکته مهم این است که مردم باید آگاه باشند و بدانند آنچه صدا و سیما پخش میکند و آنچه شبکههای ماهوارهها ارایه میدهند، هر دو برخاسته از نگاه ایدئولوژیک است.
نویسنده کتاب «سنت و مدرنیته» توضیح داد: حکومتهایی که به جهان و هستی از پشت قاب ایدئولوژی نگاه میکنند، هر چه را صرفا در چارچوب ایدئولوژی است مجاز میدانند و غیر آن را باطل میشمارند. مجموعه تمدن و اندیشه و غرب را باطل و نادرست معرفی میکنند و معتقدند همه چیز آن منحرف است، بنابراین فیلمها و سریالهایی را میسازند تا بر اساس آن تعریفی که دولت از تاریخ دارد، نگاه مردم و روابط بینالمللی را شکل دهند.
زیباکلام در پاسخ به این سوال که چه پیشنهادی برای بهبود این وضعیت دارید، اظهار کرد: مردم باید به جای اینکه عقل، چشم، گوش و فهم خود را بهدست سریالهای تلویزیونی و رسانهها بسپارند، سعی کنند کتابهای ارزنده تاریخی و مجلههای پربار بخوانند و اگر فرصت نمیکنند کتاب بخوانند سعی کنند شبکههایی را ببیند که در بیان حقیقت و واقعیت از شبکههای ماهوارهای پیشتر باشند.
صادق زیباکلام، پژوهشگر و تحلیلگر سیاسی، دارای مدرک دکترای علوم سیاسی از دانشگاه برادفورد انگلستان و عضو هیات علمی دانشگاه تهران است. «ما چگونه، ما شدیم: ریشهیابی علل عقبماندگی در ایران»، «سنت و مدرنیته: ریشهیابی علل ناکامی اصلاحات و نوسازی سیاسی در ایران عصر قاجار»، «از دموکراسی تا مردم سالاری دینی»، «تحولات سیاسی و اجتماعی ایران ۱۳۲۰ - ۱۳۲۲» و «مقدمهای بر انقلاب اسلامی» برخی از آثار وی بهشمار میروند.
نظر شما