به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نوبخت درباره وضعیت نقدهاي ارايه شده در جلسات نقد آثار داستانی گفت: واقعیت این است که جلسات نقد ادبی غیر از موارد معدود، کیفیت قابل قبولی ندارند و بی‌آنکه دربند نقد و تحلیل کتاب باشند، با هدف معرفی و دیده‌شدنِ بهترِ کتاب برگزار می‌شوند. این جلسات با رویکردهای فعلی در دراز مدت تاثیر مطلوبی نخواهند داشت.
جلسات نقد به مهمانی نویسندگان بدل شده است
وی با بیان این‌که در سال‌های گذشته كيفيت جلسات نقد غالبا فداي كميت شده است، اظهار کرد: متاسفانه اغلب این جلسات به مهمانی‌هایی که بیش از هر چیزی باعث دیده‌شدن کتاب و معرفی آن می‌شود، بدل شده‌اند و شهرت نویسنده را هدف قرار می‌دهند. در نتیجه، خروجی آن‌ها محدود به تعداد معدودی از نویسندگان و منتقدان؛ که همه‌جا هم هستند، شده و گه‌گاه هیاهوی کاذب در اطراف برخی آثار، موجب سرخوردگی مخاطب پس از خواندن آن می‌شود. از سوی دیگر و در نقطه مقابل، آثاری وجود دارد که به دلیل عدم حضور نویسنده در چنین حلقه‌هایی به هیچ عنوان دیده نمی‌شود.
نویسنده رمان «سیب ترش» به جلساتی که به صورت حرفه‌ای در زمینه نقد آثار ادبی فعالیت دارند، اشاره کرد و جریان‌های این چنینی را حایز اهمیت و تاثیرگذار دانست. وی ادامه داد: البته نباید فراموش کرد که این جلسات جوابگوی نیاز فضای ادبی ما نیستند زیرا ادبیات ما در حال رشد است و هر سال بر تعداد نویسندگان و کتاب‌های منتشر شده، افزوده می‌شود.
نقادی حرفه‌ای محدود است
نوبخت در ادامه درباره دیدگاه‌هایی که اغلب از منظر شخصی و سلیقه‌ای در جلسات نقد اعمال می‌شود، گفت: متاسفانه در جلسات نقد، نظرهای شخصی در قالب نقد بیان می‌شوند و نقادی حرفه‌ای یعنی نقدی که مبتنی بر نظریه باشد و به تحلیل و بررسی اثر بپردازد. البته منتقد باید صاحب نگاه باشد و صرفا بر اساس روابط یا دوستی‌ها نظرات شخصی‌اش را انتقال ندهد.
وی با طرح این پرسش که «چرا ما دچار فقر نقادی حرفه‌ای هستیم؟»، توضیح داد: نبود جریان مالی در برپایی این قبیل برنامه‌ها، یکی از مهم‌ترین دلایل این مساله است، زیرا جلسات با دورهمی‌های دوستانه برپا می‌شود، شرکت‌کنندگان از دوستانِ نویسنده اثر هستند و منتقد اغلب در رودربایستی با دوست نویسنده خود می‌پذیرد که بدون چشم‌داشت مالی و حتی معنوی، در جلسه حضور یابد. در نتیجه منتقدِ حاضر در این جلسات، باید بسیار پایبند اخلاق حرفه‌ای باشد تا با این شرایط به شکلی حرفه‌ای به نقد کتاب بپردازد.
نمی‌توان به نقد آکادمیک امیدوار بود
نویسنده مجموعه داستان «مرغ عشق‌هاي همسايه روبه‌رويي» با بیان این‌که استاندارد نقد و منتقد حرفه‌اي را سطح واقعی ادبیات مشخص می‌کند، توضیح داد: با وضعیتی که نقد آکادمیک در ایران دارد که از سویی به فقدان جریان مالی و از سوی دیگر به خروجی دانشگاه‌ها باز می‌گردد، نمی‌توان آنچنان به نقد آکادمیک امیدوار بود و انتظار چیزی بیش از این‌که هست را داشت.
وی در ادامه تصریح کرد: باید این واقعیت با آسیب‌شناسی بررسی شود، زیرا میل به دیده شدن به هر قیمتی؛ که این روزها تبدیل به بیماری مسری در میان نویسندگان تازه‌کار و جوان نیز شده، زمینه‌ساز ناکارآمدی چنین جلساتی می‌شود.
منتقد، یکی از حلقه‌های مفقوده در کم‌توجهی جامعه به ادبیات است
نوبخت به لزوم وجود منتقد حرفه‌اي در جامعه ادبی‌مان اشاره کرد و گفت: منتقد حرفه‌ای قادر به ارتقا سطح آثار است و می‌تواند در میزان جذب مخاطب به عنوان المانی موثر فعالیت کند. در واقع منتقد پلی میان مخاطب و اثر ایجاد می‌کند تا اثر از طریق تحلیل و بررسی، درست فهمیده شود.
وی نقش منتقد را در بالارفتن شمارگان کتاب‌ها و کیفیت رابطه جامعه با ادبیات حایز اهمیت دانست و گفت: باید پذیرفت که منتقد یکی از حلقه‌های مفقوده ما در کم‌توجهی جامعه به ادبیات است. منتقد حرفه‌ای، اعتماد مخاطب را جلب می‌کند، آثار ارزشمند را کشف و معرفی می‌کند و ضمن آن‌که در چرخه اقتصاد کتاب موثر است، تاثیر فراوانی در بالابردن فرهنگ کتابخوانی دارد./
یکشنبه ۴ اسفند ۱۳۹۲ - ۰۰:۰۶
نظر شما