به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست تخصصی «بازشناسی گسست ارتباط بین دانشگاه، دولت و صنعت» در هشتمین روز از بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، با حضور دکتر محمد حسن‌زاده، مدیر سالن تولید علم، دکتر حمید ضیایی‌پرور، نویسنده، مدرس دانشگاه و کارشناس رسانه و حمید دلیلی،‌ معاون مسوول سالن تولید علم، در سرای اهل قلم برگزار شد.

در ابتدای این نشست، ضیایی‌پرور در پاسخ به پرسشی درباره چگونکی حفظ جایگاه دانشگاه در ارتباط سه‌گانه صنعت،‌ دانشگاه و دولت گفت: در ابتدا باید به آسیب‌شناسی ارتباط بین دولت، دانشگاه و صنعت پرداخته شود. امروز دنیا علمی را موثر می‌داند که منجر به تولید ثروت شود، موضوعی که قرن‌ها پیش در شعر معروف سعدی «عالم بی‌عمل مانند زنبور بی‌عسل است» مورد تاکید بوده است.

علم باید به فکر درمان و تحول اقتصاد و صنعت باشد
وی افزود:‌ علم برای علم مفید نیست. علمی که فقط برای بالا بردن شاخص‌های علمی باشد و رفع مشکلات جامعه را پیگیری نکند،‌ چندان بااهمیت نخواهد بود. به عبارتی دیگر علم باید به فکر درمان و تحول اقتصاد و صنعت باشد.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: اگر آمار‌ها ومسئولان از رشد علمی حوزه پزشکی خبر می‌دهند،‌ باید در حوزه عمل نیز این رشد احساس شود، مشکلی که در سایر حوزه‌‌ها مانند نانو نیز وجود دارد.

ضیایی‌پرور درباره خاستگاه بحث ارتباط دولت، دانشگاه و صنعت اظهار کرد: خاستگاه این ارتباط به انقلاب صنعتی در اروپا مربوط است، زمانی‌که بین تولید و صنعت و دانش و فناوری ارتباط تنگاتنگی ایجاد شد.

دانشگاهیان از جامعه منزوی هستند
مولف کتاب «تکنولوژی‌های کاربردی روابط عمومی الکترونیک» در تشریح آسیب‌شناسی ارتباط بین دولت، دانشگاه و صنعت گفت: این گسست بین اضلاع این مثلث، ناشی از بیگانگی دانشگاهیان نسبت به جامعه است. به عبارتی دیگر زبان این قشر برای مردم دیگر قابل فهم نیست. متاسفانه دانشگاهیان از جامعه منزوی هستند که شامل فاصله فیزیکی نیز می‌شود. دانشگاهیان ما حتی سوار تاکسی نمی‌شوند تا مستقیم با مردم در ارتباط باشند، مشکلی که ناشی از درک نادرست دانشگاهیان از جامعه است.

این کارشناس رسانه افزود: ایجاد ارتباط و ادغام سه حوزه صنعت، دانشگاه و دولت باید از درون جامعه آغاز شود. امروز ما با انبوهی از فارغ‌التحصیلان صفر کیلومتر روبه‌رو هستیم، افرادی که مخزنی از اطلاعات هستند، اما برای ورود به عرصه صنعت نیازمند آموزش مجدد هستند.

ضیایی‌پرور، ادامه داد: پدیده فارغ‌التحصیلان صفر کیلومتر، ناشی از ناآگاهی این جعیت عظیم نسبت به واقعیت صنعت و جامعه است. ورود صنعت به میدان آموزش و ایجاد مراکز تحقیقاتی ناشی از همین موضوع است. 

این مدرس دانشگاه با انتقاد از اقبال شدید دانشگاهیان به تولید مقاله ‌isi افزود: isi معضل جامعه علمی ما است. تولید علم، فقط تولید مقاله isi نیست. حداقل 20 شاخص دیگر مانند ارتباط قوی بین صنعت و دانشگاه از نمونه‌های آن است. 

دانشگاه مقصر اصلی نیست
حسن‌زاده، درادامه با اشاره به مباحث دکتر ضیایی‌پرور ادامه داد: نباید دانشگاه را در بحث ضعف ارتباط بین دانشگاه،‌ صنعت و دولت به‌عنوان مقصر اصلی بشناسیم. دانشگاه یکی از اضلاع این مثلث است، نمی‌توان مانع از تولید مقاله شد. سیا‌ستگذاران انتظار دارند دانشگاه پیشرفته‌ترین دانش را در اختیار جوانان مستعد قرار دهد.

وی ادامه داد: نمی‌توان در این بحث دانشگاه را متهم کرد، زیرا وظیفه اصلی این نهاد علمی گسترش دانش است. چرا در بررسی ضعف ارتباط بین دانشگاه، صنعت و دولت به سراغ صنعت نمی‌رویم. از صنعتگران نمی‌پرسیم چرا به واردات جنس نامرغوب اقدام می‌کنند.

مسئول سالن تولید علم افزود: چرا نگران ورشکستگی این کشور بعد از پایان نفت هستیم؟ چرا از وجود جوانان برای تولید ثروت بهره‌ نمی‌گیریم؟ اگر از تولید مقاله‌هایisi انتقاد می‌شود، باید پرسید یک دانشجو چه کاری می‌تواند انجام دهد. به‌نظر می‌رسد دانشجوی ما وظیفه خود را به نحو احسن ‌انجام می‌دهد. باید از صنعت پرسید که چرا از نتایج تحقیقات علمی این قشر استفاده نمی‌کند؟

سیاست‌ها و روش‌های نادرست علمی
در ادامه این نشست، دلیلی درباره موانع موجود برای ایجاد یا تقویت ارتباط بین دانشگاه صنعت و دولت گفت: توجه به نظام آموزشی و دانشگاه، مهم‌ترین دلایل پیشرفت کشور‌های جهان بوده است. براساس پژوهش‌های صورت گرفته،‌ یکی از دلایل ضعف ارتباط بین این سه نهاد، سیاست‌ها و روش‌های نادرست علمی و بی توجهی به دروس کارگاهی و آزمایشگاهی است.

حسن‌زاده نیز در ادامه این بحث افزود: 99 درصد سر‌فصل‌های دانشگاه‌های کشور بازنگری شده‌اند؛  عمر این سرفصل‌ها، چهار سال تعیین شده است. نبود انطباق صحیح بین سرفصل‌ها با نیاز‌های صنعتی کشور لزوم تجدیدنظر و بازندگی مداوم را می‌طلبد. 

دانشگاه و صنعت، دو پدیده وارداتی
ضیایی‌پرور دانشگاه و صنعت را دو پدیده وارداتی دانست و گفت: آیا تجدیدنظر‌های صورت گرفته درباره سرفصل‌های دانشگاهی به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است؟ هنوز با نا‌آگاهی دانشجویان نسبت به‌ مسایل صنعت روبه رو هستیم. اگر دانشگاهیان خود را نقد نکنند، نمی‌توان به حل مشکلات جامعه امیدوار بود. 

این مدرس دانشگاه که تالیف 11 عنوان کتاب را در کارنامه علمی خود دارد، در ادامه به ارایه راهکار‌هایی درباره تقویت ارتباط بین دانشگاه، صنعت و دانشگاه گفت: تغییر بینش در حوزه مدیریت و سیاست‌گذاری علم، کشور به‌عنوان اساسی‌ترین راهکار پیشنهاد می‌شود. درباره اسناد بالادستی این پرسش مطرح است که چند نفر از مسوولان این اسناد را مطالعه کرده‌اند؟ بعد از ابلاغ این اسناد دعوا بر سر نهاد پیگیری کننده ان اختلاف است. فقط 47 صدم درصد، ‌بودجه کل کشور به تحقیقات اختصاص دارد. 

وی ادامه داد: برای تولید علم،‌ نیازمند تعامل جهانی هستیم. باید دید چه مقدار از پروژه‌های علمی جهانی را دنبال می‌کنیم. باید به دنبال شبکه‌های اطلاعاتی باشیم. 

حسن‌زاده نیز در تکمیل صحبت‌های ضیایی‌پرور بیان کرد: بودجه تحقیقاتی کشور را 65 صدم درصد اعلام شرکت تویوتا‌،‌ 70 درصد درآمد خود را برای تحقیق اختصاص می‌دهد، به همین دلیل در عرصه جهانی یکه تاز است. 

موانع ارتباط صنعت، دانشگاه و دولت
دلیلی، معاون سالن تولیدعلم، در بخش پایانی نشست با برشمردن موانع ارتباط بین صنعت، دانشگاه و دولت گفت: در بخش تحقیقاتی موانعی مانند‌ تحریف طرح‌های تحقیقاتی دانشگاه بدون توجه کامل به نیاز‌های واقعی صنعت، نبود انگیزه لازم برای انجام فعالیت‌های تحقیقاتی، اهمیت دادن بیش از حد به چاپ مقالات علمی برای ارتقا مرتبه اعضای هیات علمی و عدم احساس نیاز صنعت به تحقیقات است. 

وی همچنین در تشریح موانع بحث آسیب‌شناسی سیاستگذاری و برنامه‌ریزی و نظرات در بخش‌های صنعت و دانشگاه که در سطح کلان بر عهده دولت است، گفت: از جمله این موانع می‌توان به کمبود سیاست‌گذاری‌‌های لازم درباره هم جهت شدن تحقیقات با نیاز‌های واقعی صنعت، ‌کمبود شناخت صحیح مشکلات و نیاز‌های صنعت از سوی دانشگاه، عدم ثبات سیاست‌های تحقیقاتی و نبود یک سازمان مشخص و قوی برای هدایت مستمر تحقیقات و تخصیص و تقسیم نامناسب بودجه‌های تحقیقاتی در برخی از سازمان‌ها اشاره کرد.