خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، فرشاد شیرزادی: ترابی در نشست امروز موسسه فرهنگی شهر کتاب که با حضور علی‌محمد سابقی (رایزن فرهنگی سابق ایران در چین)، اصغر محمدخانی و لی ‌رویی، شاگرد شاگرد پروفسور هون نین و مدیر شبکه تلویزیونی فونیکس در تهران گفت: همانطور که سهراب از عشقی زمینی میان تهمینه و رستم در سمنگان دیده به جهان گشود لی‌نوجا نیز به همین شکل متولد شد. همان‌گونه که رستم گوهری به تهمینه می‌دهد تا اگر فرزند او دختر بود آن را در گیسوان او و اگر پسر بود بر بازویش ببندد لی‌نوجا نیز بازوبندی زمینی دارد که همیشه به درد او می‌‌خورد.

این مترجم ادامه داد: عشق سهراب به گردآفرید در این کتاب نیز وجود دارد دلاوری‌های پهلوانان سکایی که بخشی از شاهنامه را به خود اختصاص می‌دهد در داستان‌های چینی هم دیده می‌شود. در این‌جا نیز لیجین و لی‌نوجا این دلاوری‌ها را برعهده گرفته‌اند. لی‌نوجا در جنگ با پدرش ضربتی می‌خورد اما برخلاف سهراب زنده می‌ماند و با پدرش آشتی می‌کند.

وی افزود: این اختلافی است میان رستم و سهراب و «لیجین و لی‌نوجا». اگر رستم در جستجوی نوش‌دارو و گرفتنش از کاووس‌شاه موفق می‌شد، آیا این سهراب نبود که در ادامه داستان خودنمایی می‌کرد. لی‌نوجا نیز در ادامه این داستان چنین می‌کند در این صورت داستان فارسی ما فرق می‌کرد و کار ارباب کل، فردوسی بزرگ دشوار می‌شد.

این مترجم اضافه کرد: جان هون نین عشق به ایران و این آب و خاک در دلش همیشه زنده است. تمام تلاش‌های او برای ترجمه مستقیم آثار فارسی به چینی هنوز برایم عجیب به نظر می‌رسد. من سال‌های 1367 تا 1369 در دانشکده پکن تدریس می‌کردم و افتخار همکاری با کسانی را داشتم که در فیلم زندگی‌نامه جان‌ هون نین که پیش از شروع برنامه پخش شد دیدید. شبها 30، 40 بیت از سعدی می‌خواندیم تا اگر پیچیدگی داشت آن را روشن کنیم. ایشان نیمه شب با دوچرخه از دانشگاه به خانه می‌رفت. صبح که او را می‌دیدم چشمانش باد کرده بود و می‌گفت دیشب نخوابیده‌ام. چرا که خواستم این ابیات را ترجمه کنم تا مبادا این نکات را از یاد ببرم.

این پژوهشگر توضیح داد: هنگامی که از چین به ایران آمده‌ام خواستم تا یادگاری از ایران برای چینی‌ها و از چینی‌ها برای ایرانی‌ها ایجاد کنم به همین دلیل موسسه فرهنگی ایران و چین را در زمان وزارت آقای خاتمی پایه‌گذاری کردم تا آن زمان هیچ کتاب چینی به فارسی ترجمه نشده بود. هون نین را به کار واداشتم و خواستم اثری از چینی به فارسی ترجمه کند و به او گفتم من نیز آن اثر را ویرایش خواهم کرد.

پیام پروفسور هون نین در بزرگداشتش
پروفسور جان هون نین که در این نشست حضور نداشت متنی را ارسال کرده که برای حضار خوانده شد. در متن نامه ایشان آمده است:
«ریاست محترم جلسه، دوستان گرامی!
سلام گرم مرا از سرزمین چین باستان پذیرا باشید.
ابتدا از دوستان ایرانی شرکت‌کننده در این جلسه سپاسگزارم که چنین فرصتی را در اختیار من گذاشتند تا خود را به آنان معرفی کنم؛ اسم من جان هون نین است. در حدود 50 سال پیش از دانشکده زبان و ادبیات روسی دانشگاه پکن فارغ‌التحصیل شدم. پس از یک سال تدریس زبان روسی به دانشکده زبان‌های شرقی منتقل شدم و شروع به تحصیل در رشته زبان فارسی کردم.
تغییر رشته تحصیلی برای من در حکم تغییر مسیر زندگی و سرنوشت بود. در رشته زبان و ادبیات فارسی هرچه بیشتر می‌آموختم، به همان میزان بیشتر می‌فهمیدم که با گنجینه‌ای از زبان و ادبیات بی‌نظیر یک ملت روبه‌رو هستم. درست مانند شخصی که در کنار دریای پرتلاطم و بی‌کران ایستاده، کوچک بودن خود را به خوبی احساس می‌کردم.
بنابر دعوت مرحوم آقای دکتر شهیدی متن برای 6 ماه به عنوان استاد مهمان در دانشگاه تهران تحصیل و مطالعه کردم در جریان تدریس و مطالعه برخی از آثار ادبی فارسی را ترجمه کردم و درباره این آثار چیزهایی نوشته‌ام. به نظر من مهم‌ترین کارها ترجمه سلسله شاهکارهای ادبی ایران برای غیرفارسی‌زبانان بوده است. ما در این کار از پیشتیبانی و کمک آقای سابقی، رایزن فرهنگی وقت ایران در چین بهره‌مند شده‌ایم. ترجمه شاهنامه فردوسی و نوشتن کتابی با عنوان «پژوهش درباره شاهنامه فردوسی» برعهده من بوده است. یادم است که رییس‌جمهور وقت ایران آقای دکتر خاتمی در کنفرانس سازمان ملل متحد اظهار کردند: «شاهنامه فردوسی نشانه روح ملت ایران است» این ارزیابی بسیار دقیق و بجاست من در هنگام ترجمه و مطالعه شاهنامه فردوسی را با حماسه‌های هندی و یونانی مقایسه کردم دیدم که فردوسی بر شاهنامه در ترسیم چهره قهرمانان و استفاده از زبان و تایید ارزش‌های اخلاقی و انسانی و ستایش خرد و عقل موفقیت عظیمی را به دست آورده است. اگر نگوییم که شاهنامه بالاتر از آن حماسه‌ها است، حداقل هیچ دست‌کمی از آنها ندارد.
گذشته از این ملت ایران یک گروه از دانشمندان، شاعران و نویسندگان هم ردیف فردوسی را به جهانیان هدیه کرده است در جهان کمتر ملتی وجود دارد که بتواند چنین خدمات بزرگی را از خود به جای بگذارد. از افتخارات و شانس خود می‌دانم که با تمدن و فرهنگی درخشان سروکار دارند. آرزو دارم که بتوانم همچنان پیوند ناگسستنی با تمدن ایران را مانند پیوند دوستی بین دو ملت چین و ایران هرچه محکم‌تر و استوارتر کنم. متشکرم. جان هون نین ـ استاد بازنشسته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن ـ اول مه 2014»

محمدخانی: این نشست با سفر رئیس‌جمهور به چین مصادف شد
علی‌اصغر محمدخانی در این نشست با اشاره به بزرگداشت پروفسور جان هون نین و بررسی آثار خیام و فردوسی در زبان چینی با سفر امروز رییس‌جمهوری به کشور چین مصادف شده است گفت: ایران و چنین همکاری‌های سیاسی و اقتصادی گسترده‌ای دارند امیدواریم این سفر مناسبات فرهنگی ما را نیز وسعت ببخشد. پس از محمدخانی خانم «لی ‌رویی» به ترجمه دو رباعی از خیام به زبان چینی پرداخت و گفت: جان هون نین رباعیات خیام، گلستان و بوستان سعدی، شاهنامه فردوسی و لیلی‌ومجنون نظامی را به چینی ترجمه کرده است. همچنین در زمان ریاست جمهوری آقای خاتمی جایزه انجمن دوستی ایران و چین را به خود اختصاص داده است.

در ادامه این نشست علی‌محمد سابقی (رایزن سابق فرهنگی ایران در چین) با اشاره به اینکه تمدن چین یکی از پربارترین تمدن‌های جهان است گفت: تا پیش از قرن بیستم مردم چین توجهی به ادبیات سایر ملت‌ها نداشتند. چینی‌ها البته دارای تمدنی‌اند که همه چیز را در خود دارند در اواخر قرن نوزدهم همزمان با شکست‌شان در مقابل انگلیسی‌ها به این فکر می‌افتند که چرا ما باید از کشور کوچکی در آن سوی دنیا شکست بخوریم پس از این زمان و آغاز قرن بیستم و سقوط امپراطوری در چین آنها با ادبیات جهان آشنا شدند و ادبیات فارسی نیز توسط دانشجویانی که به آنجا سفر کرده بودند و زبان انگلیسی را آموخته بودند، آشنا شدند.

وی افزود: نخستین داستانی که از شاهنامه به چینی ترجمه شد داستان ضحاک ماردوش بود که مترجمی به نام خوشی آن را به چینی برگرداند اما پروفسور جان هون نین نخستین مترجمی است که آثار فارسی را مستقیماً به چینی ترجمه می‌کند. تقریباً 21 روشنفکر چینی از پیش از 1949 و روی کار آمدن حزب کمونیست و پس از آن روی شاهنامه کار کرده‌اند و کامل‌ترین رباعیات خیام به زبان چینی همچنان متعلق به جان هون نین است.

وی در پایان افزود: هون نین پایه‌گذار ترجمه مستقیم از فارسی به چینی است.

نشست «خیام و فردوسی در چین و بزرگداشت پروفسور جان هون نین» عصر امروز (30 اردیبهشت) در موسسه فرهنگی شهر کتاب برگزار شد و در این نشست لوح بنیاد ایرانشناسی از سوی آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای به دست دکتر علیزاده، معاون وی و لوح بنیاد سعدی از سوی آقای دربندی به خانم لی‌ رویی برای تلاش و زحمات جان خونین برای ترجمه آثار فارسی به چینی و ترجمه‌هایی از چینی به فارسی به ایشان اهدا شد.