پنجشنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۳ - ۱۰:۲۴
اشعار امام(ره)  برای برخی شگفت انگیز بود و  آغازگر یک مسیر تازه برای ادبیات معاصر

علی آبان معتقد است که پیش از امام(ره) علاقه فقها به شعر و آثار شاعرانی چون مولوی و حافظ تابو محسوب می‌شد، اما ایشان با اندیشه خود این تابو را شکستند.

علی آبان، شاعر و استاد دانشگاه با اشاره به علاقه‌مندی‌های امام خمینی(ره) به ادبیات و شعر کلاسیک در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، گفت: در گذشته براي برخي فقهاي ما و حوزه‌هاي علميه توجه به برخي شاعران مثل حافظ و مولانا جزو ممنوعات بود و در نظر بعضي‌ها تابوهايي بود كه نبايد به آن‌ها نزديك مي‌شدند. هنگامي كه امام(ره) با سرودن شعر تابوها را میان فقها شکست،‌ زبان آثار ایشان مایه حیرت و شگفتی همه شد. ایشان با صراحت و شجاعت اين كار را انجام دادند. البته امام در زمان حياتشان آثارشان را چاپ نكردند و وقتي بعد از ارتحال ايشان آثارشان به چاپ رسید، درخشش و مفاهيم عميق شعرشان با حيرت و شگفتي روشنفكران هم روبرو شد.

شاعر مجموعه شعر «قرار ما روی پل ورسک» افزود: البته بايد موضوع ديگري را هم روشن كنم. من با دسته‌بندي‌هاي معمول موافق نيستم كه فقها و بچه‌هاي انقلاب را كه متشرع‌اند، در برابر روشنفكران قرار دهيم و بگوييم صرفاً روشنفكران كساني‌اند كه عليه نظام و شعاير ديني موضع مي‌گيرند يا دست‌كم با نظام دست دوستي نمي دهند. اين تعبير غلطي است كه بايد تصحيح شود. به گمانم در ميان همه اقشار جامعه روشنفكر داريم.

وی ادامه داد: هر كه دست به قلم مي‌برد و براي تنوير فكر و روشنگري انسان و جامعه و مردم خودش و جهان قلم مي‌زند و مي‌نويسد، نشان مي‌دهد كه فكري باز دارد. پس هر كه فكري باز دارد، روشنفكر محسوب مي‌شود. آن زمان وقتي شعر امام(ره) را خواندند، مايه تعجب همه افراد شد؛ براي فقها و افرادی كه بيشتر اهل شريعت بودند و حتي براي برخي با تمام ارادت و پيروي كه از امام(ره) داشتند، شگفت‌انگيز بود و کم و بيش واكنش‌هاي منفي از خود بروز دادند. براي همه جالب بود كه چرا امام(ره) شعر گفته‌اند.

این شاعر اضافه کرد: زبان شعرهاي امام(ره) نيز برآمده از آن زبان سمبوليك سبك عراقي است و به همين دليل بيشتر مايه حيرت و شگفتي اقشار مختلف شد. از سوي ديگر بسياري از روحانيون و فقها كه ذوق شعري داشتند، با اين حركت امام(ره) وارد جرگه شعر شدند. پس از آن شاعراني را مي‌بينيم كه در كسوت يك روحانی شعرهاي درخشاني سرودند. مي‌توان به نمونه‌هايي چون زكريا اخلاقي و حسن‌زاده ليلي‌پوري اشاره كرد. اين گروه امروز بدون هيچ نگراني شعر مي‌سرايند و مردم نيز اين موضوع را پذيرفته‌اند. همه اين اتفاقات فرخنده نتيجه حركت شايسته و اجتهادي امام(ره) است كه بر تفكر فقها و حوزه و باز شدن نگرش آن‌ها نسبت به ادبيات تأثيرگذار بود.

آبان درباره تأثیر حرکت امام(ره) در ادبیات عصر خودش توضیح داد: ادبيات عصر امام(ره)، در سايه آن مرد بزرگ به قول زنده ياد قيصر امين‌پور، دفتر روزگار را ورق زد و حركتي بزرگ انجام داد. به طبع عصر ايشان عصر جنگ، عصر دفاع و عصر وحدت در نگاه و موضوع است. يعني تكثر نگاه و تكثر موضوع در دوره امام(ره) كمتر است.

شاعر مجموعه شعر «ساعت نه و ربع به عقربه آویخته می‌شوم» یادآور شد: شاعراني كه مربوط به گفتمان انقلاب‌اند، نگاه‌ها و رويكردشان بيشتر به سمتي است كه امام(ره) در رأسشان قرار دارند. يعني همان بحث ادبيات انقلاب، ادبيات جنگ، ادبيات مقاومت، ادبيات آييني و عاشورايي و ... و تكثر نگاه در آن دوره كمتر است و ادبيات عصر امام(ره) در آن دوره از جهت درونمايه و موضوع متعهدتر و رسالت‌گرايانه‌تر است و از نظر زبان كه زبان در بخش اصلي ادبيات و شعر كاركرد عمده دارد، زباني تك سو و در عين حال بينابيني است كه نه چندان هنري و پخته محسوب مي‌شود و نه چندان ساده و پيش پاافتاده. البته در همان دوره نويسندگاني آثاري خلق كردند كه براي ارتباط سريع‌تر مخاطب نوشته شده بود و طبیعی است که زباني عامه‌پسند داشت.

علي آبان متولد 1344 است. از وی تا کنون کتاب‌های «پنجشنبه‌ها با تو»، «قرار ما روی پل ورسک»، «ساعت نه و ربع به عقربه آویخته می‌شوم» منتشر شده است. وي همچنين دفتر شعر «در پیرهن تو سنگری جا مانده» را در دست انتشار دارد كه از سوي انتشارات سوره مهر منتشر خواهد شد. مجموعه شعر «چهل و هشت» تازه‌ترين كتاب اوست كه زمستان 1392 از سوی انتشارت فصل پنجم به چاپ رسید.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها