یکشنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۳ - ۰۶:۵۰
شعرهای بیژن الهی از دریچه رنگ

وجوه مختلف زندگی هنرمندان ایرانی سبب شده تا یک نویسنده به سراغ شاعرانی برود که به هنر نقاشی نیز پرداخته است. «بیژن الهی – شاعران نقاش 1» اولین اثر از مجموعه شاعرانِ نقاش است که داریوش اسدی کیارس در آن بررسیِ تاریخی و تحلیلی از نقاشی ها و شعر های بیژن الهی، ارایه می دهد.

به گزارش خبرنگار هنر و رسانه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) داریوش اسدی کیارس از هنرمندان و محققانی است که توجهی ویژه به هنر پنجاه سالِ اخیر ایران دارد. او اخیرا اقدام به گردآوری مجموعه ای گویا و 20 جلدی با عنوان «شاعرانِ نقاش» کرده است. اثری که درباره آن می گوید: «شاعران نقاش مجموعه ای است دیدنی- خواندنی درباره شاعرانی در ایران که از پی علاقه به هنر، نقاشی کرده اند یا طرح زده اند. اهمیت هنر این افراد، ادبیاتِ آن‌هاست. شعرهای انتخابی نشان می دهد چگونه «هنر» بخش هایی از «ادبیات» را تزئین کرده است. گردآوردن شعرها و نقش های یک شاعر آلبومی می سازد تا از دریچه رنگ، شعرهایی ببینیم و از دریچه شعر رنگ هایی بشنویم.»

بیژن الهی چهار اثر به بی ینال می فرستد، سه کار انتخاب می شود
«بیژن الهی – شاعران نقاش 1» اولین اثر از مجموعه شاعرانِ نقاش است که کیارس در آن بررسیِ تاریخی و تحلیلی دقیق و هوشمندانه ای از نقاشی ها و شعر های بیژن الهی، ارایه می دهد. بیژن الهی (تیر 1324 – آذر 1389) شاعر، نقاش، مترجم و بگوییم متفکر تاثیرگذار در هنر اندیشیِ معاصر ایران است که در کتاب معرفی مفصلی از او عرضه شده است. این کتاب با دو مطلب از داریوش کیارس درباره این هنرمند شروع می شود؛ اولی با رویکردی تاریخ نگارانه و تحلیلی به شرح فضای هنری غالب در دوران نوجوانی و جوانی بیژن الهی می پردازد و در باب سلیقه او در هنر می آورد: «او نیز چون دیگر نوجوانان این دوره ی تهران ( دهه چهل) از پی خسته شدن از واقعیات خشن زمانه، نسبت به واقعیت و واقعیت هرز زمانه‌ی خود بدبین و سپس برای گریز از این «ارض موات» گرایش به مسائل واقعی تر از رئالیسم پیدا کرد.»

کیارس ضمن بیان این‌که بیژن الهی در نوجوانی به کلاس های نقاشی جواد حمیدی (1297 – 1380) می رفت. عنوان می کند که او به توصیه جواد حمیدی چهار اثر به بی ینال (بی ینال چهارم) می فرستد، سه کار انتخاب می شود و دو نمونه در کتابچه ی بی نیال منتشر می گردد. بیژن الهی راه می یابد تا به هر مدرسه در هر جایی که می پندارد، برود و هنر بیاموزد.

نویسنده با تاکید بر نگاه نقاشانه الهی به تشریح جایگاه شعرهای او در میان موج نویی ها و نیز در برابر شعر فایده گرای شاملویی پرداخته و می نویسد: نوعی شعر توسط الهی سروده شد پر از فیگورها و کاراکترهایی تازه و بدیع که گویی نقاشی می شدند... (در شعرهای او) معماری تصویری، اصالت معنای کلمات را پس می زند... او با آوردن فضاهایی به اصطلاح بی فایده در شعر، شعر فایده گرای شاملویی را پس می زند.

کیارس در ادامه این مطلب از توجه بیژن الهی جوان به امپرسیونیست ها می گوید و در باره نقاشی های خود او ضمن اشاره به سست شدن وابستگی الهی به آموزه های کلاسیک بیان می کند: «در یکی از تابلو های طبیعت بی جان (چراغ نفتی و پرتقال ها)، رویکرد به جزئیاتِ پارچه ی بستز ساز، از اصل موضوع دقیق تر است. این تکنیک ( رنگ روغن روی مقوا) مربوط به سال 1342 است... (او) علی رغم سوژه مدرسه ای، تلاش داشته تا پرتقال ها هم جوار با تکنیک سزا در سیب ها (1877) قلم ضربه هایی موازی و مکرر ایجاد کند تا به نوعی رنگ سایه ها به تعریف جنسیت و تفکیک عناصر طبیعی از هم برخیزند.»

جام لطیفی که به طرز خشنی تراشِ مدرن خورده
داریوش کیارس در مطلب دوم که تاریخ 9 آذر 1389 بالای آن آمده ( روز هجرت جان بیژن الهی) با تمرکزی بیشتر، از زندگی و خصایص شخصیِ الهی، از تنهایی او می نویسد: «بیژن الهی با نقاشی شروع کرد، مادر او شاگرد کمال الملک بود. به همان سبک و سیاق نیز تابلو می ساخت. اما پسر به کلی مدرن بود... جام لطیفی بود که به طرز بسیار خشنی تراشِ مدرن خورده بود و این او را تنها می کرد.»

همچنین کتاب محتوای یازده شعر و ده نقاشی از بیژن الهی است که با آلبومی ازعکس های بیژن الهی با شمیم بهار، بهمن محصص، منوچهر یکتایی وعلیمراد فدایی نیا همراه شده اند. صفحه پایانی کتاب از اختصاص «شاعرانِ نقاش2» به وینچرزو بیانکینی‌ (طبیب، ‌شاعر و نقاش ایتالیایی مقیمِ آن سال‌های ایران) خبر می دهد.

از داریوش کیارس در فهرست کتابخانه ملی به عنوان پدید آور یا گروه پدیدآورندگان، چهل و یک عنوان کتاب و مقاله از سال‌های 1380 تا 1393 ثبت شده است.

«بیژن الهی – شاعران نقاش1» در 72 صفحه مصور به بهای 10هزار تومان توسط انتشارات پیکره به چاب رسیده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها