دكتر عباسی مقدم گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) چالش‌ اصلی در عرصه تبلیغ و ترویج قرآن را کیفیت کتاب‌های قرآنی منتشرشده در سال‌های اخیر دانست و گفت: به نظر من و بسیاری از کارشناسان این حوزه، غنا و کیفیت کتاب‌های قرآنی باید بسيار بیشتر و عمیق‌تر از آثار فعلی باشد.

وي كه در حاشيه نشستي در بيست‌ودومين نمايشگاه بين‌المللي قرآن كريم با ما به گفت‌وگو نشسته بود، افزود: قرآن یک حقیقت ثابت نیست که زمان موجب کهنگی آن شود، بلکه یک حقیقت نوشونده است که متعلق به همه زمان‌ها و مکان‌هاست و می‌تواند نیاز همه انسان‌ها در همه اعصار را تأمین کند. بنابراین باید قرآن را به تناسب هر زمان و مکانی با زبان، علم، ادبیات و هنر آن روز بیان، ترجمه و بازنویسی کرد تا مردم آن زمان بتوانند پیام قرآن را به طور کامل درک کنند.

 عباسي مقدم با اظهار اين كه تمام مردم دنیا با زبان عربی آشنایی کامل ندارند و باز هم همه مردم فرهنگشان، فرهنگ جامعه‌ای که قرآن در آن نازل شده بود، نیست، نتيجه گرفت: ما نمی‌توانیم صرفا به لفظ قرآن تکیه کنیم و نیاز قرآنی مردم را فقط با چاپ‌های رنگی و متنوع از قرآن برآورده سازيم، بلکه معانی و معارف قرآن باید بازتولید و در قالب کتاب‌ها و منابع جدید به نسل‌های مختلف عرضه شود تا نو بودن مطالب قرآن جلوه يابد.

وی این نو بودن و به‌روز بودن را از ظرفیت‌های قرآن دانست و ادامه داد: همان طور که امام صادق (ع)  فرمود: «القرآن يَجري كما تجري الشمس و القمر» قرآن همیشه و پیوسته، سیال  و در جریان است و همانند جریان خورشید و ماه حرکت می‌کند. ما باید بستر معرفی این جریان سیال را فراهم کنیم.

ارزيابي و نيازهاي ترجمه قرآن
مصطفي عباسي مقدم در ارزيابي فعاليت‌هاي انجام‌شده در زمينه ترجمه قرآن اظهار کرد: در عرصه ترجمه قرآن کارهای ارزشمندی انجام شده است و یک سیر تحول مثبت در عرصه ترجمه قرآن داشتیم، به طوری که فعالان قرآنی به این موضوع اذعان دارند که ترجمه‌های الان با ترجمه‌های 30 سال پیش قابل مقایسه نیستند و ترجمه‌ها خیلی بهتر، گویاتر و علمی‌تر شده و ما باید از این بابت شکرگزار باشیم.

وی افزود: اما این به آن معنا نیست که ما به پایان راه رسیده‌ایم بلكه باید ترجمه‌های به‌روزتر، زیباتر و دلنشین‌تر را که بتواند بازتاب دهنده زیبایی‌های قرآن نيز باشد، به وجود بیاوریم؛ چون قرآن فقط کتاب علم نیست، کتاب جمال و زیبایی هم هست، کمال و بلاغت و فصاحت هم در قرآن وجود دارد.

عباسي مقدم در پاسخ به پرسش خبرنگار ايبنا درباره خلاءهاي موجود پاسخ داد: در عرصه ترجمه قرآن خلاءهایی، هم در سطوح سنی و هم در سطح مشاغل وجود دارد. ما نیازمندیم تا ترجمه آیات برای پزشکان، معلمان و سایر مشاغل و همچنین سطوح مختلف مثل کودکان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان را تعریف و تبیین کنیم چراکه برخی اهل بیان عالمانه هستند و قرائت عالمانه از قرآن را دوست دارند. عده‌ای نیز بیان داستانی از قرآن را دوست دارند و همین طور برخی قرائت تاریخی از قرآن را. ممکن است در اینجا ترجمه به وادی تفسیر یا تاریخ نزدیک شود که مترجمان باید بكوشند زبان روز را با امانت‌داری لحاظ کنند.

وي اظهار كرد: قرآن با ترجمه‌های متفاوت، طبیعتا ویژگی‌ها و کارکردهای خاص خود را دارد. به طور مثال، برای کارهای علمی، ترجمه آقای فولادوند اولین انتخاب من است به طوری که وقتی می‌خواهم برای مقاله‌ام از آیه‌ای استفاده کنم، از ترجمه آقای فولادوند و همین طور آقای خرمشاهی استفاده می‌کنم، ولی در جلسات قرآنی از ترجمه‌های عمومی‌تری مثل ترجمه آقای بهرام‌پور بهره مي‌گيرم. بر همین اساس افرادی که با ادبیات مذهبی آشنایی بیشتری دارند ــ مثل حافظان قرآن ــ می‌توانند از ترجمه آقای مکارم استفاده کنند و به نظر من از بهترین ترجمه‌ها برای جوانان، می‌توان از ترجمه آقای بهرام‌پور نام برد که یک ترجمه ساده و روان برای عموم مردم است.

و ادامه داد: من به ترجمه‌های پارسی‌گونه و حتی ترجمه‌های منظوم هم علاقه دارم و اگر بخواهم نقلی از تک‌جمله‌های آیات قرآن داشته باشم، به سراغ این ترجمه‌ها می‌روم که از وزن و گاه قافیه زیباتری برخوردارند و شنونده‌هایي بیشتر را جلب مي‌کنند.

ترجمه قطعه‌ای برای بیانی ناب و جذاب از قرآن
دكتر عباسي مقدم گونه‌اي از ترجمه را پيشنهاد كرد و درباره آن توضيح داد: باید بخش‌های قرآن را جداجدا کنیم و برای آن بخش ترجمه مناسبی درنظر بگیریم. من اسم این کار را ترجمه قطعه‌ای می‌گذارم؛ یعنی تکه تکه و قطعه قطعه فرازهای قرآن را جمع کنیم و برای آنها ترجمه‌های ناب، موثر و همین طور جذاب تولید کنیم، چرا که ترجمه فقط انتقال‌دهنده معنای اولیه نیست و می‌تواند انتقال‌دهنده معانی و همین طور زیبایی‌ها هم باشد تا بتواند درصد بیشتری از مفاهیم قرآنی را انتقال دهد که این موضوع به میزان تبحر مترجمان قرآن بستگی دارد.

وي در پاسخ به پرسش ما درباره كاركردهاي حفظ قرآن پاسخ داد: در خصوص حفظ قرآن به این قائلم که نباید حفظ را منحصر به اجزای قرآن کرد و باید حفظ موضوعی را هم درنظر داشت تا بتوانیم به بهانه‌های مختلف آیات قرآن را دسته‌بندی و حفظ کنیم چرا که حفظ قرآن فقط به این نیست که شما از اول تا آخر قرآن را حفظ کنید.

بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم از 4 تا 22 تیر ماه به مدت 20 روز از ساعت 18 تا 24 در محل باغ موزه دفاع مقدس واقع در میدان ونک، بزرگراه شهید حقانی، میزبان قرآن دوستان و روزه داران خواهد بود.