مرکز تحقیقات زن و خانواده نخستین شماره دو فصلنامه علمی تخصصی «مطالعات جنسیت و خانواده» را به چاپ مقالاتی درباره اشتغال زنان و فمنیسم اختصاص داد. این نشریه به تازگی از سوی این مرکز تحقیقات زن و خانواده منتشر شده است.
در بررسی «ساخت اجتماعی طلاق در ایران» نویسنده به منظور تبیین ابعاد مختلف تحولات طلاق در ایران، مدل نظری «واقعگرایی تحلیلی» را مدنظر قرار داده است. نظریه اساسی در این مدل، «نظریه ارادهگرایانه كنش» است كه پارسونز در دوره نخستِ تلاش نظریش آن را بسط و توضیح داد. از جمله مزایای این الگو، تاکید بر ابعاد مختلف ذهنی و عینی است. بر این اساس، دادههای مرتبط با طلاق در دهههای اخیر در ایران با توجه به ذهنیت کنشگرانِ ایرانی معنادار شده است. بر اساس مدل مذكور و با استفاده از روش تحلیل ثانویه، ابعاد عینی و ذهنی طلاق و الگوی تغییر نگرشی در خصوص طلاق نیز با توجه به شاخصهای تفصیلی و با ارجاع به دادههای ملی مورد بررسی قرار گرفته است.
دیگر مطلب منتشر شده در دوفصلنامه تخصصی، «نقش شناخت «خود» و «رابطه با خانواده» بر شکلگیری دیدگاه دانشجویان نسبت به نوع ارتباط با جنس مخالف پیش از ازدواج» یک پژوهش کیفی است که با روش مصاحبه عمقی با 30 نفر از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی (12 نفر پسر و 18 نفر دختر) انجام شده است. نتایج یافتهها نشان میدهد که دانشجویان درباره رابطه با جنس مخالف در دو گروه طبقهبندی میشوند: گروهی که وجود رابطه را ضروری میدانند و گروهی که وجود این رابطه را ضروری نمیدانند. دانشجویانِ متعلق به گروه نخست، بر وجود رابطه در ابعاد مختلف «شناختی»، «عاطفی» و «جنسی» تاکید دارند. دانشجویانی که وجود رابطه را ضروری ندانسته، امّا تحت شرایط خاص با آن موافق بودند، به دو زیرگروه «رابطه از نوع شناختی» و «رابطه از نوع عاطفی» تقسیم میشوند.
خوانندگان در بخش دیگری از این نشریه «سرکوب نشانهشناختی خانواده سنتی در سینمای ایران: بررسی موردی سینمای پرمخاطبِ سالهای 1380 تا 1385» را مطالعه میکنند. بازنمایی خانواده و روابط سنتی خانوادگی در سینمای پرمخاطب ایران بررسی شده است. نتایج این مطالعه و بررسی نشان میدهد که در سینمای ایران در برهه مورد بررسی، خانواده سنتی و انسان سنتگرا در حوزه خانواده همچون «دیگری» متعصب و جهلاندیشی به نمایش درمیآید که در چنبره تعصبات کور گرفتار آمده و امکان تدبیر عاقلانه و عادلانه در زندگی خانوادگی را ندارد. در دوگانگیهای نشانهشناختی مستور این آثار، خانواده سنتی در مقابل اخلاق، علم، عدالت و تعقل قرار میگیرد. به این ترتیب، سنت خانودگیِ ایرانی در سرزمین خویش اُبژهی نگاهی شرقشناسانه قرار میگیرد.
«جنسیت، اشتغال و دارایی از دیدگاه جامعهشناسی اسلامی» از دیگر مقالات این دوفصلنامه است. رویکرد هنجاری اسلام به اشتغال زنان، تبیین علّی تمایز شغلی زن و مرد، تحلیل کارکردی تمایز شغلی زن و مرد، و رویکرد هنجاری اسلام به دارایی زنان و تبیین تفاوت جنسیتی داراییها، رئوس مباحث این مقاله را تشكیل مىدهند. در خلال هر یک از مباحث مقاله، با اشارهای گذرا به دیدگاههای جامعهشناختی بهویژه فمینیستی و سپس بیان دیدگاه اسلام، زمینه مقایسهی رویکرد اسلامی با رویکردهای رقیب فراهم شده است.
دو فصلنامه «مطالعات جنسیت و خانواده» با ترجمه چکیده مقالات به زبان عربی از سوی مرکز تحقیقات زن و خانواده منتشر شده است.
نظر شما