رحیمیان توضیح داد: در سال 87 خانواده استاد جعفر پتگر عکاسی از آثار ایشان را به من سفارش دادند و قرار بر این شد که از آثاری که در خانواده پتگر محفوظ شده و فروش نرفته عکاسی شود.
این مدرس عکاسی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران افزود: کتاب مدت 13 ماه در وزارت ارشاد ماند زیرا با چاپ برخی تصاویر مخالف بودند و در نهایت مجوز کتاب در سال 91 صادر شد و کتاب در سال 92 به چاپ رسید.
رحیمیان یادآور شد: تاکنون کتابی از آثار جعفر پتگر چاپ نشده است و بیشتر توجهات و فعالیت ها متمرکز بر آثار برادر او، اصغر پتگر بوده است. تنها انتشارات نگار در سالهای دهه 80 – زمانی که زندهیاد جعفر پگر در قید حیات بودند- حدود 10 تابلو ایشان را چاپ کرد که ظاهرا از کیفیت مناسبی که مورد قبول خود استاد هم باشد، برخوردار نبودند.
وی افزود: این کتاب در 284 صفحه تدوین شده است که تقریبا تمامی آثار این هنرمند را (150 تابلو) از نقاشیها، طراحیها، اسکیس و کاریکاتورهای او، در برمیگیرد. این اولین کتابی است که این نشر در حوزه نقاشی منتشر میکند.
دکتر معین و جلال آل احمد؛ اولین خریداران تابلوهای پتگر
در مقدمه کتاب آمده است: «آثار و عقاید استاد جعفر پتگر، آنطور که شایسته و بایسته است مورد بحث و بررسی و نقد و نظر قرار نگرفته است. از اینرو هنرجویان و هنرپژوهان از دقایق و ظرایف هنری در آثار ایشان یا کماطلاع هستند و یا بیاطلاع ماندهاند.
همچنین در کتاب گفته شده که تعداد تابلوهای ایشان نامعلوم است و از سرنوشت آنچه، طی سالها، بهصورت سفارش یا غیر آن از او خریداری شده، اطلاع و آمار دقیقی در دست نیست. در دست نوشتههای ایشان اشاراتی کوتاه و گذرا به این هست که مثلا پروفسور هوئمان، تعدادی تابلو، برای خریداری برگزید یا مرحوم دکتر معین چند منظره را پسندید و خریداری کردند. همچنین مرحوم جلال آل احمد و همسرش که پرتره یکی از بستگانشان را سفارش داده بودند به اتفاق به آتلیه آمدند و آن را بردند.
از آن بخش که واضح و معلوم است میتوان به خرید تابلوهای «پیرمرد مرغ فروش»، «رفوگر» و «قهوهخانه امیرآباد» توسط موزه هنرهای معاصر تهران قبل از انقلاب و همچنین تابلوهای : «قالی فروشان دوره گرد»، «خانه نقاش»، «چهره شهریار»، «مکتب قرآن» و «از اینجا تا ابدیت» اشاره کرد.
هنری که در آن جلوههای ربانی نیست
همچنین در این کتاب گزیدههایی از اندیشهها و نوشتههای جعفر پتگر از کتاب مهم او «مرزهای هنر و انسان» انتخاب و آورده شدهاند که انعکاس خوبی را از دیدگاه و عقاید ایشان است درباره هنر و آنچه در قلمرو و حیات هنری هنرمند، واقع میشود، فراهم کرده است.
نمونهای از آراء و نظرات وی به شرح زیر است:
- کمالی که جمال گرفت هنر بهوجود میآید و هنری که کمال یافت به حقیقت میپیوندد. نشانه حقیقت آن است که ابدیت در آن جلوهگر باشد و ابدیت عبارت از اثبات وحدت است.
- رنگها میپرند، نامها برداشته میشوند و نقشها دگرگون میگردند یعنی همه فانی میشوند، تنها آنچه ابدی و باقی است آثار خیر همین جلوههای فانی است.
- هنری که در آن جلوههای ربانی نیست، عشوههای شیطانی هست.
- هنر جلوهگاه حقیقت است و حقیقت، نیرنگپذیر و دروغپرداز نیست.
- هر اثر هنری پردهای است از جهل بشری که با دست هنرمند بالازده میشود. وقتی جهل آدمی به پایان رسید دیگر پردهای برای
نمایش هنری باقی نمیماند.
آخرین نمایشگاهی که جعفر پتگر در زمان حیاتش برگزار کرد، به سال 1360 هجری شمسی باز میگردد. این نمایشگاه در موزه هنرهای معاصر تهران بهصورت انفرادی برگزار شد و به مدت یازده ماه ادامه داشت. پس از آن تا امروز،متاسفانه هیچ وقت امکان و فرتی پیش نیامده که همه آثار استاد پتگر در یک نمایشگاه عرضه شود. حتی همین کتاب نیز فاقد چنین کلیتی است.
کتاب «جعفر پتگر» در 284 صفحه مصور تمام گلاسه در قطع رحلی و با شمارگان هزار و 500 نسخه، به بهای 200 هزار تومان از سوی انتشارات نیک تصویر روانه بازار شده است.
نظرات