اکبر ایرانی در گفت‌وگو با خبرنگارخبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره ابعاد علمی شخصیت آیت‌الله عزیز‌الله عطاردی قوچانی توضیح داد: بنده از سال 1373 با مرحوم استاد عطاردی به‌واسطه مرحوم محمد شیروانی آشنا شدم. برای استفاده از تجارب ایشان بارها به منزلشان در امامزاده قاسم می‌رفتم. او یکی از شیفتگان واقعی کتاب و کوشندگان نادر زمان ما بود. هم خوب دروس حوزوی را فراگرفته بود و هم تشنه معارف اسلامی بود و شیدایی خاصی برای معرفی و شناسایی تاریخ و جغرافیای خراسان داشت به طوری که شاهنامه و تاج العروس و ده‌ها کتاب دیگر را برای استخراج مطالب درباره خراسان بزرگ واکاوی کرد و کتاب به چاپ رساند.
وی ادامه داد: شادروان عطاردی در نیم قرن تلاش علمی، بیش از 60 عنوان کتاب در بیش از 100 مجلّد به جامعه علمی تقدیم کرد. آثار علمی چاپ‌شده آیت‌الله عطاردی از نظر موضوعی، سه حوزه حدیث، تاریخ و جغرافیا، و ادبیات را در بر مي‌گيرند.
به گفته وی، مسند الامام امیرالمومنین (ع)، مسند فاطمه الزهرا (س)، مسند الامام المجتبی (ع)، مسند الامام الحسین الشهید (ع)، مسند الامام الباقر (ع)، مسند الامام الصادق (ع)، مسند الامام الکاظم (ع)، مسند الامام الرضا (ع)، کتاب المضمرات و المرفوعات، مصادر تاج العروس، تاریخ بجستان در یک هزار عنوان، دعبل الخزاعی شاعر اهل البیت، موسوعه الشیعه الامامیه، اللغات الفارسیه فی الحدیث و الادب العربی، الشریف الرضی مولف نهج البلاغه، مخطوطات فارسی در مدینه منوره، آثار علمای خراسان در کتابخانه‌های جهان، گردآورندگان سخنان علی (ع) قبل از سید رضی، ترجمه زندگانی امام سجاد (ع) تالیف مقرم، تصحیح و مقابله شرح نهج البلاغه از علی بن ناصر سرخسی و ده‌ها کتاب دیگر از جمله آثاری است که از این عالم بزرگ شیعی منتشر شده است.
ایرانی درباره فعالیت‌های آیت‌الله عطاردی در حوزه تاریخ خراسان توضیح داد: اساساً مبنای کار ایشان در تاریخ بر محور خراسان‌شناسی استوار بود. مثلا حدود 50 نسخه خطی را از شبه قاره عکس گرفتند که اغلب مربوط به مطالعات خراسان شناسی بود. البته حدیث‌شناسی و ترجمه آثار ارزشمند هم در کنار کارهای خود انجام می‌دادند.
وی در پاسخ به این سوال که آیت‌الله عطاردی برای یافتن نسخه‌های خطی به کشورهای مختلف سفر می‌کردند و متحمل سختی‌های بسیاری می‌شدند چرا امروزه کمتر چنین فعالیت‌هایی را می‌بینیم و این دست پژوهش کمتر شده است؟ گفت: البته امروزه به دلیل وجود امکانات مدرن برای دسترسی به نسخ خطی دیگر نیازی نیست کسی از این طرف دنیا به آن طرف سفر کند تا نسخه‌ای را به دست آورد. اما هر که شیفته فرهنگ خود باشد می‌کوشد به هر قیمت که شده ولو با سفر به هند یا ترکیه نسخه مورد نظر را تحصیل کند.
وی همچنین اضافه کرد: وظیفه دولت نیز حمایت از پژوهش‌های کلان فرهنگی و علمی است چون در غیر این صورت کسی قادر به ادامه کار نخواهد بود و با این گونه حمایت‌ها دسترسی به نسخ خطی آسان‌تر خواهد شد.
ایرانی پاسخ به این‌که آیا نشر میراث مکتوب فعالیتی برای انتشار آثار ایشان داشته است یا خیر؟ اظهار کرد: خوشبختانه مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب از همان اوان فعالیت خود با ایشان مشورت می‌کرد و نیز همکاری داشت. کتاب «جغرافیای نیمروز» را که ایشان از هند با خود به ایران آورده بودند، تحقیق و تصحیح کردند و ما آن را منتشر کردیم. قرار بر انتشار کارهای دیگر را هم داشتیم که توفیق حاصل نشد.
چهارشنبه ۱۲ شهریور ۱۳۹۳ - ۰۹:۱۲
نظر شما