سه‌شنبه ۴ شهریور ۱۳۹۳ - ۱۰:۳۰
ضعف طبقه‌بندی اسناد حوزه شیمیایی وزارت امور خارجه

محمد باقر نیکخواه بهرامی که در حال ارزیابی مقایسه‌ای مکتوبات شورای امنیت سازمان ملل متحد پیرامون جنگ شیمیایی ارتش صدام علیه ایران است، گفت: اسناد دفاع مقدس وزارت امور خارجه قابلیت بسیاری برای تالیف کتاب دارد. طبقه‌بندی نشدن این اسناد در قالب یک مجموعه مستقل، محققان را از نظر دسترسی به آنها با مشکلاتی مواجه می‌کند.

نیکخواه بهرامی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره کتاب در دست تالیف خود عنوان کرد: در «ارزیابی مقایسه‌ای بیانیه‌ها و قطعنامه‌های صادره توسط شورای امنیت پیرامون سلاح‌های شیمیایی عراق علیه ایران» به مقایسه تکمیلی بیانیه‌‌های صادر شده از سوی سازمان ملل متحد، نسبت به بهره‌گیری ارتش صدام از سلاح‌های شیمیایی علیه کشورمان می‌پردازم.

نویسنده کتاب «جنایت جنگی» درباره ضرورت پرداختن به این موضوع توضیح داد: موضوع‌های گوناگونی درباره دفاع مقدس مطرح است که می‌توان آن‌ها را در سه دسته «تهاجم نظامی»، «جنگ شهر‌ها و مناطق غیر نظامی» و «جنگ شیمیایی» تقسیم‌بندی کرد. مردم و به‌ ویژه محققان کشورمان اطلاعات کافی در زمینه به‌کارگیری سلاح‌های شیمیایی از سوی ارتش صدام در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ندارند.

وی افزود: با توجه به اهمیت شناساندن آسیب‌های جنگ شیمیایی عراق علیه‌ ایران به سازمان‌های بین‌المللی، به ویژه سازمان بین‌المللی منع سلاح‌های شیمیایی (OPCW) تدوین و دسته‌بندی این آمار در قالب کتاب ضرورت می‌یابد.

مسئول تبلیغات قرارگاه‌های جنوب و کربلا در سال‌های دفاع‌مقدس درباره ویژگی‌های کتابش توضیح داد: این کتاب 6 بیانیه سازمان ملل متحد درباره بهره‌گیری از سلاح‌های شیمیایی را از سوی عراق در دوران جنگ‌ تحمیلی، مورد مطالعه و ارزیابی قرار می‌دهد. به‌خصوص قطعنامه‌های 612 و 620 سازمان ملل که در سال‌های پایانی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران صادر شد مورد توجه این کتاب قرار خواهد داشت.

وی با بیان این‌که «عملکرد شورای امنیت سازمان ملل متحد و صلیب سرخ جهانی را هم در این‌باره مورد ارزیابی قرار می‌دهم» گفت: سیاست‌ها و اهداف این نهاد‌ها در قِبال عراق در این میان بسیار با اهمیت است؛ برای مثال در عملیات خیبر، وزارت امور خارجه کشورمان از سازمان ملل متحد و شورای امنیت درخواست کرده بود که کشور عراق را به دلیل بهره‌گیری از سلاح‌های شیمیایی محکوم و تنبیه‌هایی را بر این کشور اعمال کند. در این راستا، این‌که سازمان ملل متحد چه واکنشی نسبت به این درخواست ایران نشان داد، مورد توجه است.

نیکخواه‌بهرامی درباره منابعی‌ که در تالیف «ارزیابی مقایسه‌ای بیانیه‌ها و قطعنامه‌های صادره توسط شورای امنیت پیرامون سلاح‌های شیمیایی عراق علیه ایران» از آن‌ها بهره‌ می‌گیرد، توضیح داد: از منابع خود سازمان ملل برای تالیف این کتاب بهره می‌گیرم. البته این اسناد ایران است که به سازمان ملل ارائه شده است. از سوی دیگر، از سایت‌ها و آرشیو‌های خبرگزاری‌ جمهوری اسلامی ایران(ایرنا) هم در این زمینه استفاده می‌کنم و مواضع دبیر کل وقت سازمان ملل را مورد بررسی قرار می‌دهم.

وی در این‌باره افزود: در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به عنوان فرمانده قرارگاه پدافند شیمیایی رویداد‌های هر روز را یادداشت کرده‌ام و مورد استفاده قرار می‌دهم. همچنین از مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، مرکز ملی اسناد دفاع مقدس، مرکز اسناد ارتش، اسناد جهاد سازندگی و آرشیو روزنامه‌ها هم بهره می‌گیرم.

فرمانده قرارگاه پدافند شیمیایی در سال‌های دفاع مقدس، با تاکید بر ضرورت انهدام سلاح‌های شیمیایی در پاسخ به این سوال که «آیا در بخش‌هایی از کتاب در دست تالیفش به اقدامات کشورمان برای شناساندن آسیب‌های سلاح‌های شیمیایی هم اشاره خواهد داشت؟» گفت: این پیشنهاد را در قالب فصل مستقلی به کتاب اضافه خواهم کرد و در آن از صدماتی که در طول جنگ متحمل شدیم و اشتراک‌هایی که با کشور‌های دیگر در این زمینه داریم سخن خواهم گفت. همچنین به همبستگی‌هایی اشاره خواهم کرد که با موزه‌ها و نهاد‌های بین‌المللی در این زمینه برقرار کرده‌ایم.

وی ادامه داد: امیدوارم در سال جاری که کشورمان ریاست OPCW را بر عهده دارد، بتوان حمایت‌های مناسبی از مصدومان شیمیایی از نظر قانونی، درمانی و زیستی صورت داد.

این پژوهشگر حوزه دفاع مقدس درباره مشکلاتی که در انجام تحقیقاتش با آن مواجه است گفت: وزارت امور خارجه در بخش‌هایی چون معاونت بین‌الملل، معاونت آموزش و دانشگاه روابط بین‌الملل اسنادی را ذخیره کرده است اما کتابی از این اسناد، به جز «تاریخ سیاسی جنگ تحمیلی عراق بر جمهوری اسلامی ایران» که علی‌اکبر ولایتی در زمان تصدی وزارت امور خارجه نوشته است، تدوین و منتشر نکرده است.

نیکخواه بهرامی افزود: همچنین وزارت امور خارجه، اسنادی را که در اختیار دارد به صورت منسجم ارائه نکرده است و این مساله برای محققانی که قصد ورود به حوزه دفاع مقدس دارند، مشکلاتی را از نظر دسترسی مناسب به منابع ایجاد می‌کند. من به عنوان فرمانده قرارگاه پدافند شیمیایی زمان جنگ و به دلیل آگاهی که از این اسناد دارم، به‌ آسانی می‌توانم به هر یک از این اسناد دسترسی داشته باشم اما پراکندگی این اسناد، برای محققان دیگر مشکلاتی را به‌وجود می‌آورد.

مسئول تبلیغات قرارگاه‌های جنوب و کربلا در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در پاسخ به این سوال که «چرا حمله اتمی آمریکا به ژاپن برای نوجوانان ایرانی شناخته شده‌تر از حملات شیمیایی عراق به کشورمان است؟» به کمبود مکتوبات در این زمینه اشاره و عنوانکرد: دستگاه‌های فرهنگی در این زمینه مسئولند تا حجم مناسبی از کتاب‌های درسی را به این موضوع اختصاص دهند.

وی در این‌ باره توضیح داد: همچنین لازم است که معاونت‌های فرهنگی و سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه‌ریزی مناسبی برای تولید کتاب‌ها و فیلم‌های مستندی در این زمینه داشته باشند و از بخش خصوصی برای انتشار آثار حوزه دفاع مقدس به‌ویژه درباره حملات شیمیایی بهره بگیرند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها