به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) بر اساس آمار ارائه شده از سوی اداره کل برنامه‌ریزی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور مبنی بر آخرین وضعیت کتابخانه‌های عمومی تا پایان مرداد 1393، گزارش زیر ارائه می‌شود:
 
بیشترین کتابخانه عمومی در تهران و کمترین در ایلام 
بر اساس این گزارش تعداد کل کتابخانه‌های کشور تا پایان مرداد سال جاری به 3172 باب رسیده که از این میان 2182 کتابخانه نهادی، 965 کتابخانه مشارکتی، و 25 کتابخانه مستقل هستند.
در آمار منتشر شده، تهران با 294 باب کتابخانه بیشترین کتابخانه عمومی در کشور را در خود جای داده است که از این تعداد 137 کتابخانه نهادی، 154 کتابخانه مشارکتی و تنها 3 کتابخانه مستقل هستند. سپس اصفهان با 274 باب کتابخانه و خوزستان با 215 باب کتابخانه در رده دوم و سوم قرار دارند.

 کمترین تعداد کتابخانه‌های عمومی در استان ایلام با 35 باب کتابخانه قرار دارد که از این تعداد 30 کتابخانه نهادی و 5 کتابخانه مشارکتی هستند؛ قزوین با 48 و قم با 51 باب نیز در رده‌های بعدی کمترین  کتابخانه عمومی در کشور قرار دارند.
 
حدود 39 میلیون جلد کتاب در کتابخانه‌های عمومی
از بین 38میلیون و 908 هزار 607 جلد کتاب موجود در کتابخانه‌های عمومی کشور، بیشترین کتاب‌ها در کتابخانه‌های تهران با 4/050/664 جلد کتاب قرار دارد که از این تعداد 1/992/053 جلد در کتابخانه‌های نهادی و 2/058/611 جلد در کتابخانه‌های مشارکتی قرار دارند؛ کتابخانه‌های استان اصفهان با 2/745/205 جلد و استان خراسان رضوی با 2/401/665 جلد نیز در رده‌های بعدی قرار دارند.

 استان ایلام با 424/996 جلد کتاب در کتابخانه‌های عمومی خود در انتهای این جدول قرار دارد که 421/592 جلد در کتابخانه‌های نهادی و 3/404 جلد در کتابخانه‌های مشارکتی این استان نگهداری می‌شود. استان‌های سیستان و بلوچستان با 520/348 جلد و کهگیلویه و بویراحمد با 553/439 عنوان کتاب دارنده کمترین کتاب در کتابخانه‌های عمومی خود هستند. 
 
بیش از 2/5 میلیون نفر عضو در کتابخانه‌های عمومی 
از بین 2/534/881 نفر عضو فعال در کتابخانه‌های عمومی کشور، تهران با دارا بودن 289/156 نفر بیشترین عضو کتابخانه را داراست که از این تعداد اعضای کتابخانه نهادی این استان را 76/003 زن و 58/478 مرد تشکیل می‌دهند و اعضای کتابخانه‌های مشارکتی این استان نیز 154/666 نفر هستند. همچنین استان خوزستان با 195/061 و استان اصفهان با 182/747 عضو بیشترین اعضای کتابخانه را دارا هستند.

بر اساس این آمار استان‌های ایلام با 30/577 عضو کمترین اعضا را به خود اختصاص داده و خراسان شمالی با 31/820 و بوشهر با 33/900 عضو، کمترین اعضا را دارند.
 
بیشترین اعضا در مقطع پیش دانشگاهی و کمترین در مقطع دکترا 
در آماری که از مقطع تحصیلی اعضای نهاد کتابخانه‌ها ارائه شده، بیشترین اعضای کتابخانه‌های عمومی کشور در مقطع متوسطه و پیش دانشگاهی هستند، بطوری‌که با 710/433 عضو 37درصد از کل اعضا را تشکیل می‌دهند. سپس اعضای مقطع کارشناسی با 384/523 عضو 20 درصد اعضا را به خود اختصاص داده‌اند.

همچنین اعضای کتابخانه‌های عمومی کشور در مقطع دکترا با
9/912 عضو و 0.5 درصد اعضا، در انتهای این جدول قرار دارد و پس از آن اعضای مقطع زیر ابتدایی با 57/036 عضو کتابخانه‌ای، 3 درصد اعضا را به خود اختصاص داده است.
 
آذربایجان شرقی بیشترین مراجعه کننده و تهران بیشترین امانت گیرنده
تعداد کل مراجعان در این بازه زمانی یکساله 29/045/752 نفر بوده که از این میان آذربایجان شرقی با 2/648/855 نفر بیشترین مراجعه کننده و تهران با 2/333/68 و خراسان رضوی با 1/889/791 نفر در رده بعدی بیشترین مراجعه کننده قرار دارند؛ همچنین استان‌های ایلام با 174/124 نفر، سیستان و بلوچستان با 206/695 و بوشهر با 205/903 نفر کمترین مراجعه کننده را داشته‌اند.

مجموع کتاب‌های امانت گرفته شده از کتابخانه‌های عمومی در کشور از ابتدای سال 1393 تا پایان مرداد، 19/758/983 امانت بوده که تهران با 1/807/437، خوزستان با 1/537/348 و اصفهان با 1/448/686 بیشترین و استان‌های هرمزگان 141/903 ، کهگیلویه و بویراحمد 162/107 و ایلام با 165/446 کمترین امانت را از کتابخانه‌ها دریافت کرده‌اند.
 
1/342/853 6 هزار کتابدار در کشور و 40 درصد رشته غیر مرتبط
بر اساس آمار ارائه شده تعداد کل کتابداران فعال در کتابخانه‌های عمومی کشور 6/008 نفر است که بیشترین کتابداران 531 نفر در تهران، 481 نفر در اصفهان و 370 نفر در خراسان رضوی قرار دارند و کمترین کتابداران با 68 نفر در ایلام، 81 نفر در خراسان شمالی و 85 نفر در لرستان فعال هستند.

همچنین آمار مقطع تحصیلی کتابداران نهادی به ترتیب کارشناسی با 3/040 نفر 66 درصد، کاردانی با 769 نفر 17 درصد و کارشناسی ارشد با 711 نفر 15 درصد کتابداران را به خود اختصاص داده‌ است و 2 درصد باقی مانده هم دیپلم و زیر دیپلم هستند؛ دانش آموختگان رشته کتابداری با 2/647 نفر 57 درصد کل کتابداران کشور را تشکیل می‌دهند و 40 درصد در رشته‌ای غیر از کتابداری و 3 درصد نیز تحصیلات دیپلم و زیر دیپلم دارند. 
 
زیربنای کتابخانه‌ای کشور و سهم هر استان
از 1/342/853 متر فضای اختصاص یافته به کتابخانه‌های عمومی کشور، بیشترین زیربنای کتابخانه‌ای با 147/081 متر در تهران قرار دارد و اصفهان با 122/602 متر و خوزستان با 95/230 متر بیشترین فضای کتابخانه‌ای کشور را دارا هستند. از سوی دیگر استان‌های ایلام با 12/589 متر، خراسان شمالی با 13/202 متر و سیستان و بلوچستان با 14/831 متر کمترین فضای کتابخانه‌ای را دارا هستند.
 
البرز بیشترین درصد ارائه خدمات اینترنتی و تهران کمترین
در بخشی از این آمار که به ارائه درصد توزیع خدمات اینترنتی در کتابخانه‌های عمومی در استان‌های مختلف اشاره شده، استان البرز با 100 درصد ارائه خدمات اینترنتی در کتابخانه‌های نهادی و 13.9 درصد در کتابخانه‌های مشارکتی بیشترین درصد خدمات اینترنتی در کتابخانه‌های عمومی را به خود اختصاص داده است. بطوریکه هر 34 کتابخانه نهادی استان البرز و همچنین 5 کتابخانه از 36 کتابخانه مشارکتی این استان ارائه کننده خدمات اینترنتی به مراجعان خود هستند. همچنین آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی نیز در رده‌های دوم و سوم قرار دارند.

این درحالیست که تهران با وجود دارا بودن بیشترین کتابخانه عمومی در کشور، با کمترین درصد ارائه خدمات اینترنتی در آخرین رده این جدول قرار گرفته است. بطوریکه از 137 کتابخانه نهادی استان تهران، تنها 6 کتابخانه و همینطور از 154 کتابخانه مشارکتی این استان تنها 12 کتابخانه در حال ارائه خدمات اینترنتی به مراجعان خود هستند. بعد از تهران کهگیلویه و بویراحمد در رده‌های بعدی کمترین درصد توزیع خدمات اینترنتی قرار دارند.

لازم به ذکر است که 57 درصد کتابخانه‌های نهادی کشور و 18 درصد کتابخانه‌های مشارکتی دارای خدمات اینترنتی برای مراجعان خود هستند.
 
برای دیدن آمار جدولی کتابخانه‌های عمومی کشور تا پایان مرداد 1393 اینجــــــــــــا را کلیک کنید.