دکتر خاکی، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در تعریف کتابسازی اظهار کرد: مدتی قبل اثر بنده که مایل به اعلام عنوانش نیستم، بدون کمترین تغییر از ابتدا تا انتها حتی با مقدمه، از سوی یکی از ناشران منتشر شد؛ بی‌توجهی به قوانین حوزه نشر، اصلی‌ترین دلیل بروز چنین اتفاقاتی است.
این مدرس دانشگاه، درباره پیگیری چاپ اثرش به نام یک مولف دیگر توضیح داد: با ناشر تماس گرفتم و تنها جوابی که شنیدم این بود: «باید صحبت کنیم تا مشخص شود این اثر را واقعا شما نوشته‌اید یا نه؟» در مرحله بعد با فردی که کتاب به نام وی منتشر شده بود، تماس گرفتم، ابراز پشیمانی کرد. چندبار تصمیم گرفتم با نامه‌نگاری و شکایت کتاب را از بازار جمع‌آوری کنم که از انجام چنین کاری منصرف شدم.
برخی فعالان نشر فکر می‌کنند بر همه مسائل مسلطند
خاکی افزود: برای برخی فعالان حوزه نشر، درج منابع استفاده شده، کاری سنگین و نقطه ضعف به‌شمار می‌آید، زیرا می‌خواهند اعلام کنند بر همه مسائل مسلطند و همه مطالبی را که منتشر می‌کنند، از اساس زاییده ذهن و فکر خودشان است.
مولف برتر «جشنواره قلم برتر» ادامه داد: البته بی‌توجهی به درج منبع در تولید کتاب، نشانه ضعف مولف و بیماری جامعه نشر است، در حالی‌که ارجاع به منبع اصلی، نقطه قوت یک اثر دانشگاهی است. معرفی مرجع نشان می‌دهد که مولف علاوه بر مطالعه چند منبع مختلف، به رعایت حقوق سایر مولفان نیز توجه داشته است. این‌کار موجب معرفی منابع دیگر نیز می‌شود. بی‌توجهی به حقوق مولفان، به وفور در حوزه‌‌های مختلف نشر مانند پایان‌نامه‌نویسی نیز مشاهده می‌شود.
لزوم بومی‌سازی متون ترجمه
استادیار دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی اظهار کرد: الگوبرداری از آثار دیگر مولفان نقطه ضعف نیست و میتواند به‌عنوان یک راهکار برای بهبود کیفیت آثار مطرح شود. بنده به‌عنوان یک مولف، مطالب آثار خارجی را با نگاه بومی منتشر می‌کنم و به‌عبارتی ترجمه صرف به دلیل زیرساختار‌های متفاوت نظام آموزش کشور مبدا با کشور ما، موجب افزایش و بروز خلاقیت نمی‌شود، بنابراین بومی شدن متون ترجمه ضروری است.
بی‌توجهی به درج منبع، علم را محدود می‌کند
وی در ادامه با اشاره به آسیب‌های پدیده کتابسازی گفت: بی‌توجهی به درج منبع در تالیف آثار، موجب محدود شدن علم می‌شود. به‌عبارتی دیگر، مولف مانع مراجعه مخاطب به دیگر آثار و فهم بهتر مطالب خواهد شد. رعایت نکردن حقوق دیگران و بی‌احترامی و بی‌اعتمادی به خودمان، نتیجه چنین اعمالی است. به‌طور قطع افرادی که به تولید مصادیق کتابسازی دست می‌زنند، در ادامه فعالیت در حوزه نشر، دچار پشیمانی خواهند شد.
خاکی درباره راهکار‌های پیشگیری از بروز پدیده کتابسازی توضیح داد: با افزایش حق دسترسی افراد به منابع مختلف، یعنی درج این مطالب که استفاده از مطالب با ذکر منبع یا مجوز کتبی از مولف بلامانع است، می‌توان اعتماد افراد را جلب کرد. ایجاد چنین فضای آزادی، حتی موجب افزایش فروش ناشران و کتاب‌های مرجع هم خواهد شد.
این مدرس دانشگاه افزود: برگزاری دوره‌های آموزشی برای فعالان حوزه نشر نیز میتواند در پیشگیری از تولید مصادیق کتابسازی موثر باشد. اما بی‌توجهی عمدی به قوانین نشر، برخورد‌‌های قانونی را می‌طلبد.
برگزاری همایش «کتاب پاک» برای تشویق متخلقان عرصه نشر
وی در ادامه با تاکید بر تاثیر مشوق‌های معنوی در پیشگیری از تولید مصادیق کتابسازی اظهار کرد: شناسایی و معرفی ناشرانی که در تولید کتاب قوانین را رعایت می‌کنند، هر چند ناشران مطرحی هم نباشد، در پیشگیری از انتشار مصادیق کتابسازی موثر است؛ با برگزاری همایش‌هایی با عنوان «کتاب پاک» ناشران و نویسندگان متخلق به اخلاق حرفه‌ای معرفی شوند.
خاکی با اشاره به نقش ناشران در تولید مصادیق کتابسازی گفت: ناشران نیز در بروز پدیده‌هایی مانند کتابسازی نقش دارند. به‌عبارتی دیگر ناشر با زیر فشار قرار دادن مولف برای تولید سریع‌تر کتاب، شرایطی را ایجاد می‌کند تا مولف مجبور به کپی و سرهم کردن مطالب شود. برخی ناشران امروز بر پایه کسب منفعت، سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ یعنی برای انتشار کتاب‌های اصیل سرمایه‌گذاری نمی‌کنیم.
مروری بر پرونده
مدیرکل خدمات پژوهشی و انتشارات دانشگاه تهران، با بیان این مطلب که ناشران مطرح از نرم‌افزار‌های کامپیوتری برای شناخت آثار مشابه بهره‌می‌برند گفت: کتابسازی با گوشه‌نشینی مولفان نخبه آغاز می‌شود. متن کامل گفت‌گوی خبرنگار ایبنا با ایرج الله‌دادی را اینجــــــــــــــا بخوانید.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی معتقد است کتابسازی زمانی ظهور می‌کند که به اصطلاح نویسنده به دنبال ارائه کپسولی مفاهیم است؛ کتابی که فقط برای گرفتن نمره قبولی کاربرد دارد. متن کامل گفتوگوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر محمدرضا حمیدی‌زاده را اینجــــــــــــا بخوانید.
دانشیار دانشکده برق و مهندسی دانشگاه شهید بهشتی معتقد است کتابسازی تولید «خزف» جای «لعل» و نتیجه رواج تفکر بساز و بفروشی در بین اهالی نشر است. متن کامل گفتوگوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر سیدمحمد‌تقی روحانی‌رانکوهی را اینجــــــــــــا بخوانید.
رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، با تاکید بر انجام پژوهش درباره موضوع کتابسازی اظهار کرد: نمی‌توان براساس تک مشاهده‌ها به اثبات وجود پدیده کتابسازی رسید. متن کامل گفتوگوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر سیروس علیدوستی را اینجــــــــــا بخوانید.
مديركل امور تربيتي و مشاوره وزارت آموزش و پرورش، بی‌تقوایی را اصلی‌ترین دلیل پدیده کتابسازی دانست و گفت: کتابسازی نسبتی با پايبندی‌های پسنديده و موثر در اخلاق حرفه‌ای ندارد. متن کامل گفتوگوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر ابوالقاسم عیسی مراد را اینجـــــــــــــا بخوانید.
عضو هیات مدیره انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی، رونویسی را پدیده نوظهور دهه 90 دانست و گفت: دانشجوی دهه 60 منابع اصلی می‌خواند اما دانشجوی امروز سرگرم شبکه‌های اجتماعی است. متن کامل گفتوگوی کامل خبرنگار (ایبنا) با حسین داودآبادی را اینجـــــــــــــا بخوانید.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران برای پیشگیری از بروز پدیده کتابسازی، ایجاد بانک اطلاعاتی را مفید دانست و گفت: در معرفی و گرامیداشت مولفان پویا نیستیم. تلاش بیشتر در این حوزه و پیگیری‌های قضایی متخلفان میتواند از انتشار مصادیق کتابسازی جلوگیری کند. متن کامل گفتوگوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر آذرنوش آذرتاش را اینجـــــــــــا بخوانید.
مدیرمسئول انتشارات فدک ایساتیس معتقد است کتابسازی یعنی ارایه یک محصول قلابی در قالب استاندارد. وی اصلی‌ترین دلیل بروز پدیده کتابسازی را در تصمیم‌گیری‌های سطحی می‌داند. متن کامل گفتوگوی خبرنگار (ایبنا) با مجید‌رضا زروئی را اینجـــــــــــــا بخوانید.
عضو هیات علمی پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران معتقد است که کتابسازی دو بار معنایی مثبت و منفی دارد که بار منفی آن موجب دور شدن نویسنده از فضای نوشتن می‌شود. متن کامل گفتوگوی خبرنگار (ایبنا) با غلامرضا جمشیدنژاد اول را اینجـــــــــــا بخوانید.
مدرس دانشگاه اصفهان، با اشاره به تاثیر مثبت تاسیس خانه نقد در پیشگیری از مصادیق کتابسازی گفت: پدیده کتابسازی با نقد سازنده از بین رفتنی است. متن کامل گفتوگوی خبرنگار (ایبنا) با سیدمهدی نوریان را اینجـــــــــــــا بخوانید.
مدرس پردیس فارابی دانشگاه تهران، کتابساز را فردی منفعت‌‌طلب می‌داند و بر این باور است که کتابخوان حرفه‌ای بهترین ناظر برای پیشگیری از کتابسازی است، در حالی‌که جامعه ما چنین ناظری ندارد. متن کامل گفتوگوی خبرنگار (ایبنا) با حسین خنیفر را اینجـــــــــــــــا بخوانید.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران، نظام ارتقاء استادان را اصلی‌ترین عامل موثر در ظهور پدیده کتابسازی می‌داند و بر بازنگری در این قانون تاکید دارد. متن کامل گفتوگوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر حسین ارزانی را اینجـــــــــــــا بخوانید.
دانشیار دانشگاه شهید بهشتی کتابسازی را نوعی سرقت علمی (ادبی) می‌داند و معتقد است که اطلاق واژه کتابساز به تولیدکنندگان مصادیق کتابسازی، نوعی تخفیف دادن به این افراد است. متن کامل گفتوگوی کامل خبرنگار (ایبنا) با دکتر محمد عشقی را اینجــــــــــــا بخوانید.
مولف و کارشناس حوزه طب سنتی، با اشاره به اهمیت ارجاع‌دهی در تالیف کتاب گفت: حتی اگر مولف یک کلمه از کتابی را در اثرش آورده باید به نام کتاب و نام مولف اشاره کند؛ این اقدام موجب افزایش اعتبار کتاب خواهد شد. متن کامل گفتوگوی خبرنگار (ایبنا) با دکتر محمد دریایی را اینجـــــــــــــــــا بخوانید.
مهدی‌زارع، دانشیار پژوهشگاه زلزله با اشاره به ریشه‌های بروز پدیده کتابسازی در کشور گفت: نگاه بازاری و عامی به حوزه نشر، به کتابسازی دامن می‌زند. متن کامل گفتوگوی خبرنگار (ایبنا) با دکتر مهدی زارع را اینجــــــــــــا بخوانید.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب، هیچ مبارزه‌ای را علیه پدیده کتابسازی به اندازه توسعه و رواج نقد کتاب، کارساز نمی‌داند. به اعتقاد وی وقتی با معیار نقد سراغ بررسی کتاب برویم، عرصه بر کتابسازی و کتاب‌نماها تنگ می‌شود. متن کامل گفتوگوی خبرنگار (ایبنا) با دکتر نجفقلی میرزایی را اینجـــــــــــــــــا بخوانید.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، با اشاره به تاثیر نبود بازار پایدار در حوزه نشر بر تولید مصادیق کتابسازی گفت: نظارت ضعیف دولتی بر تولید کتاب، دچار ضعف است و به عبارتی مسیر نظارت‌ها با اعمال سلیقه‌های فردی، دچار انحراف شده است. متن کامل گفتوگوی خبرنگار (ایبنا) با دکتر رسام مشرفی را اینجـــــــــــــا بخوانید.
پنجشنبه ۲۰ شهریور ۱۳۹۳ - ۱۰:۰۱
نظر شما