به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) آیین گرامیداشت میلاد شمس‌الشموس، حضرت امام رضا (ع)، شامگاه یکشنبه (16 شهریورماه) با حضور دکتر مهدی محقق، نویسنده، پژوهشگر و رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران، دکتر سیدعبدالله انوار، نسخه‌شناس، فهرست‌نویس و مترجم، حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان، پژوهشگر تاریخ و دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران و جمعی از واقفان و اهالی فرهنگ و هنر، در موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد.

مهدی محقق در این آیین اظهار کرد: با ظهور اسلام علم گسترش زیادی پیدا کرد و این دین دروازه‌های علم را به روی مردم گشود. بزرگان و عالمان دینی ما از هرجایی سخن خوب و علم مفید را فراگرفته و جمع‌آوری کردند. عده‌ای در بیت‌الحکمه بغداد، آثار یونانی، سانسکریت و دیگر زبان‌ها را به زبان عربی ترجمه می‌کردند، زیرا عقیده بر این بود که نباید علم را محدود کرد. 

در خانه آل محمد (ص) همیشه باز است
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران، ادامه داد: در سال 1365 در کنگره بین‌المللی امام رضا (ع)، در سخنرانی‌ام با موضوع «ورود علوم بیگانگان به تمدن اسلامی در زمان حضرت امام رضا (ع)» در پاسخ به این ذهنیت که مامون علوم بیگانگان را وارد علوم اسلامی کرد تا در خانه آل محمد (ص) را ببندد، این تعبیر را سست دانستم، زیرا در خانه آل محمد (ص) همیشه باز است.

این نویسنده و پژوهشگر گفت: غنی‌سازی فرهنگ و علوم یک مساله است و ارادت ما به خاندان پیامبر (ص) یک مقوله دیگر. باید توجه داشته باشیم که مقولات را با هم مخلوط نکنیم. این علوم به زبان عربی ترجمه شدند و بعد دانشمندانی همچون ابوریحان بیرونی، ابن‌سینا و خیام نیشابوری از آن بهره گرفتند. 

هر ده‌کوره‌ای از خراسان به برکت امام رضا (ع)، دانشمند بزرگی دارد
محقق در ادامه درباره تاثیر وجود مبارک امام رضا (ع) در دانشمندپروری خطه خراسان، عنوان کرد: اگر به کتاب‌های تاریخی مراجعه کنیم، مشاهده می‌شود که هر ده‌کوره‌ای از خراسان به برکت امام رضا (ع)، دانشمند بزرگی را به عرصه علم تقدیم کرده که از آن‌جمله می‌توان به بزرگانی همچون اسفراینی و جوینی اشاره کرد.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران گفت: کتابخانه و موزه ملک که به همت مرد بزرگی چون حاج حسین ملک بنا نهاده شده، دارای گنجینه‌ای ارزشمند از آثار علمی و میراث گذشتگان است. یکی از آثار ترجمه‌ای من با عنوان «روضه‌الاطباء» اثر ابن بطلان، پزشک مخصوص صلاح‌الدین ایوبی، نیز در این کتابخانه و موزه نگهداری می‌شود. 

سرمایه‌گذاری بیشتر طبقه مرفه برای نسل مشتاق مطالعه
حجت‌الاسلام رسول جعفریان، محقق و مدرس دانشگاه نیز در این آیین درباره اهمیت کار حاج حسین ملک در گردآوری این گنجینه ارزشمند کتاب و بنا نهادن این مکان اظهار کرد: امیدوارم موضوع وقف در کشور ما باب شود و رواج پیدا کند. اگر ثروتی داریم، بخشی از آن‌را وقف کنیم زیرا بهترین وقف، وقف‌های آیینی، دینی و فرهنگی است.

وی با بیان این‌که کتاب، امروزه یکی از مهمترین مسائل دنیای اسلام است، ادامه داد: هر وقت به یاد حاج حسین ملک می‌افتم به این می‌اندیشم که ای کاش طبقه مرفه ما مانند این مرد بزرگ، در زمینه وقف فرهنگی و ساختن و بنا نهادن چنین فضاهایی برای نسل مشتاق مطالعه، بیشتر مشارکت و سرمایه‌گذاری می‌کردند. 

بزرگترین دانشگاه‌های دنیا با وقف اداره می‌شوند 
این مدرس دانشگاه در ادامه گفت: مساله وقف و به‌ویژه وقف فرهنگی، امروزه در دنیا بسیار رایج است، ولی متاسفانه این امر در کشور ما خیلی کمرنگ است. در حال حاضر بزرگترین دانشگاه‌های دنیا همچون پرینستون و هاروارد با وقف اداره می‌شوند، آن‌هم با هزینه‌هایی که به هیچ‌وجه با دانشگاه‌های ما قابل مقایسه نیست.

وی در تشریح بی‌‌رغبتی قشر مرفه جامعه به سرمایه‌گذاری در امور فرهنگی از جمله ساختن کتابخانه نیز اظهار کرد: طبقه مرفه ما قدری مورد طعنه و بی‌احترامی هستند و از ترس نشان دادن ثروت خود، با پنهان‌کاری از مردم و جامعه فاصله می‌گیرند. این گفتمان و مساله در 100 سال اخیر و بعد از انقلاب مشروطه در کشور وجود داشته که هرگاه قصد انقلاب و تحولی را داشتیم، اول قشر مرفه را هدف قرار داده‌ایم. حتی بزرگانی چون استاد مطهری، مفتح و قرنی نیز قربانی همین طرز تفکر غلط شدند؛ این ادبیات در آن سال‌ها خیلی به ما لطمه زد.

در ادامه آیین گرامیداشت میلاد امام رضا (ع)، با حضور مهدی محقق، سیدعبدالله انوار، رسول جعفریان و سیدمحمدمجتبی حسینی، مدیرعامل موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، از جلد چهاردهم «فهرست نسخه‌های خطی ملک» رونمایی شد.

قدردانی از چهار واقف برای اهدا کتابخانه شخصی، مجموعه‌ای از دستگاه‌های صحافی، مجموعه نسخ خطی، چاپ سنگی، چاپ سربی، فرمان‌ها، خوشنویسی و مرقعات به کتابخانه و موزه ملی ملک، نیز از دیگر برنامه‌‌های این آیین بود.

حاضران در جشن میلاد امام رضا (ع) و اختتامیه جشنواره ماه هشتم که با پرده‌خوانی، چاووشی‌خوانی و مولودی‌خوانی همراه بود، از نمایشگاه آثار اهدایی خاندان پزشک شامل نسخ خطی، کتب چاپ سنگی، چاپ سربی و فرمان‌ها و همچنین از نمایشگاه آثار اهدایی خاندان میرحیدر شامل مجموعه نسخ خطی، خوشنویسی و مرقعات، واقع در سرسرای  موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک بازدید کردند.