خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) - مهسا مقدس‌نژاد: در حال حاضر اعضای فعلی این هیات عبارت‌اند از «مصطفی امیدی»، «علی شجاعی صائین»، «علی اصغر سیدآبادی»، «حجت‌الاسلام محمدعلی مهدوی‌راد»، «علی اصغر محمد خانی»، «علی اوجبی»، «حجت‌الاسلام محمدکاظم شمس» و «حجت‌الاسلام حمیدرضا ارباب سلیمانی».
علی شجاعی صائین، عضو هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به دستاوردهای جدید این هیات، گفت: اقدام جدید معاونت فرهنگی وزارت ارشاد مبنی بر اعلام اسامی اعضای هیات انتخاب و خرید کتاب، زمینه شفافیت عملکردهای این هیات را فراهم کرده است.
وی در توضیح فواید اعلام رسمی اسامی این اعضا، گفت: ناشران و نویسندگان دوست دارند بدانند کتاب‌هایشان توسط چه کسانی ارزیابی می‌شوند. همچنین معتقدم این اقدام، زمینه گفت‌وگو با اعضای هیات را فراهم کرده است تا بتوانند دیدگاه‌های جدید خود را به اعضا انتقال دهند.
عضو هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: در این دوره، زمینه مطالعات مقدماتی برای ارزیابی میزان استقبال از کتاب‌های خریداری شده توسط وزارت ارشاد، فراهم شده است. این ارزیابی‌ها به ما کمک خواهند کرد تا متوجه شویم، کتاب‌های خریداری شده توسط وزارت ارشاد تا چه میزان با ذائقه مخاطبان محلی مطابقت دارند.
شجاعی صائین با بیان این‌که این هیات در حال تجربه دور جدیدی از فعالیت‌هاست، گفت: خوشبختانه در این دوره جلسات هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت ارشاد به صورت نسبتا مستمر با حضور اکثریت اعضا برگزار می‌شوند. در این جلسات، گفت‌وگوهای خوبی درباره کتاب‌ها انجام میشود اما تصور می‌کنم هنوز ظرفیت برای اندیشیدن تدابیر جدی به منظور مشارکت استان‌های سراسر کشور در فرایند انتخاب و خرید کتاب وجود دارد که باید در دستور کار قرار بگیرد.
لزوم توجه ویژه هیات خرید کتاب به ناشران تخصصی و غیردولتی
پرویز بیگی حبیب آبادی، مدیر انتشارات فصل پنجم نیز درباره عملکرد هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره جدید فعالیت، گفت: در دوره جدید فعالیت‌های هیات انتخاب و خرید کتاب، چرخه زمانی پرداخت پول به ناشرانی که کتاب‌هایشان خریداری شده است، با سرعت بیشتری انجام میشود؛ اداره امور مالی ارشاد اکنون به سرعت با ناشران تسویه حساب می‌کند.
وی اعلام رسمی اسامی اعضای هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت ارشاد را اقدامی پسندیده دانست و گفت: معتقدم هر فعالیت شفافی مثبت است؛ وقتی آن سوی دیوار را می‌توانیم ببینیم، به هزاران پرسش موجود در ذهنمان پاسخ داده میشود اما اگر این موضوع تحقق نپذیرد، هزاران پرسش در ذهنمان ایجاد میشود. همچنین اعلام رسمی اسامی اعضای این هیات، نشان می‌دهد که اعضای آن وابستگی به مرکز یا نهادی ندارند که احیانا بخواهند برای حمایت از آن مرکز یا نهاد، کتاب انتخاب و خریداری کنند.
بیگی حبیب آبادی توضیح داد: میزان خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارتباط مستقیم با بودجه‌ای دارد که در اختیار این وزارتخانه قرار می‌گیرد. اکنون اگر این وزارتخانه حدود 50 جلد یا در نهایت فقط 100 جلد کتاب از ناشران خریداری می‌کند، نباید به آن خرده گرفت چرا که بودجه لازم از سوی دولت برای آنها تامین نشده است، بنابراین نمی‌توانند تعداد بیشتری کتاب از ناشران خریداری کنند.
مدیر انتشارات فصل پنجم در ادامه سخنانش، اظهار کرد: در عرصه نشر دو نوع ناشر وجود دارد؛ ناشران کتاب‌های عمومی و ناشران کتاب‌های تخصصی. از آنجا که ناشران عمومی در حوزه‌های مختلف کتاب تولید می‌کنند، بنابراین، نسبت به ناشران کتاب‌های تخصصی که فقط در یک حوزه به انتشار کتاب می‌پردازند، شانس بیشتری در فرایند خرید کتاب وزارت ارشاد نصیب‌شان میشود. در چنین شرایطی میان ناشران عمومی و تخصصی در میزان کتاب‌های خریداری شده از آنها، تبعیض به وجود می‌آید. بنابراین، پیشنهاد می‌کنم وزارت ارشاد در این راستا توجه ویژه‌ای به ناشران کتاب‌های تخصصی داشته باشد.
بیگی حبیب آبادی اظهار کرد: بدون تردید وجود ناشران دولتی در عرصه نشر حیاتی و ضروری است اما با وجود این‌که این قشر از ناشران حتی هزینه‌ای مانند اجاره مکان انتشاراتی نیز پرداخت نمی‌کنند، شاهدیم که کمک‌های بلاعوض متعددی از سوی دولت به آنها ارائه میشود؛ به عبارت دیگر کفه ترازوی تعادل میان ناشران دولتی و خصوصی بیشتر به نفع ناشران دولتی است. این در حالی است که ناشران دولتی هم از سوی وزارت ارشاد حمایت می‌شوند و هم از سوی نهاد یا سازمان ویژه‌ای مورد حمایت قرار می‌گیرند.
وی با بیان این‌که دولت باید به سمت حمایت بیشتر از ناشران خصوصی حرکت کند، گفت: در نمایشگاه‌های کتاب به ویژه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نیز شاهدیم ناشران دولتی از فضای بهتری برای عرضه کتاب‌هایشان برخوردارند. البته من قصد نفی این اقدام را ندارم اما این اقدام نباید باعث شود که به ناشران خصوصی آسیبی وارد شود.
لزوم انتخاب اعضای هیات انتخاب و خرید کتاب، از تشکل های نشر
عبدالعظیم فریدونی، مدیر انتشارات محراب قلم ضمن ابراز نگرانی از کم شدن میزان خرید کتاب از سوی هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: به نظرم اعضای این هیات را باید خود تشکل‌های نشر و افراد متخصص تشکیل دهند تا جوابگوی صنف مرتبط با خود باشند؛ حالا که اسامی این اعضا به صورت رسمی اعلام شده است به مراتب این هیات باید خروجی بهتری نیز داشته باشد.
وی با بیان این که ما باید از متخصص بودن اعضای هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اطمینان نسبی کسب کنیم، اظهار کرد: این هیات باید شاخص ها و ضوابط خرید کتاب را نیز به صورت علنی اعلام کند (این شاخص‌ها روز گذشته توسط مصطفی امیدی، دبیر هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام شد (اینجا) را بخوانید.) همچنین باید اطلاع رسانی فهرست خرید کتاب‌ها بیشتر شود.
مدیر انتشارات محراب قلم بیان کرد: متاسفانه میزان خرید کتاب‌های تخصصی در این هیات بسیار ناچیز است؛ متاسفانه سهم کتاب کودک به نسبت بهای اندکی که دارد و به نسبت جمعیت بالایی که این قشر از جامعه دارد، بسیار ناچیز است. در خرید کتاب باید این نسبت‌ها ملاحظه شوند تا کتاب به راحتی به نسبت جمعیت، در دسترس مخاطبان قرار بگیرد.
فریدونی، گفت: به منظور کمک به چرخه نشر کشور و با هدف پیشرفت در این زمینه، باید هر کتابی که تولید میشود به سرعت تعیین تکلیف شود.
* در این باره بخوانید:
(1) ارشاد چه کتاب‌هایی را و در چه فرایندی خرید می‌کند؟ (اینجا)
علی شجاعی صائین، عضو هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به دستاوردهای جدید این هیات، گفت: اقدام جدید معاونت فرهنگی وزارت ارشاد مبنی بر اعلام اسامی اعضای هیات انتخاب و خرید کتاب، زمینه شفافیت عملکردهای این هیات را فراهم کرده است.
وی در توضیح فواید اعلام رسمی اسامی این اعضا، گفت: ناشران و نویسندگان دوست دارند بدانند کتاب‌هایشان توسط چه کسانی ارزیابی می‌شوند. همچنین معتقدم این اقدام، زمینه گفت‌وگو با اعضای هیات را فراهم کرده است تا بتوانند دیدگاه‌های جدید خود را به اعضا انتقال دهند.
عضو هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: در این دوره، زمینه مطالعات مقدماتی برای ارزیابی میزان استقبال از کتاب‌های خریداری شده توسط وزارت ارشاد، فراهم شده است. این ارزیابی‌ها به ما کمک خواهند کرد تا متوجه شویم، کتاب‌های خریداری شده توسط وزارت ارشاد تا چه میزان با ذائقه مخاطبان محلی مطابقت دارند.
شجاعی صائین با بیان این‌که این هیات در حال تجربه دور جدیدی از فعالیت‌هاست، گفت: خوشبختانه در این دوره جلسات هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت ارشاد به صورت نسبتا مستمر با حضور اکثریت اعضا برگزار می‌شوند. در این جلسات، گفت‌وگوهای خوبی درباره کتاب‌ها انجام میشود اما تصور می‌کنم هنوز ظرفیت برای اندیشیدن تدابیر جدی به منظور مشارکت استان‌های سراسر کشور در فرایند انتخاب و خرید کتاب وجود دارد که باید در دستور کار قرار بگیرد.
لزوم توجه ویژه هیات خرید کتاب به ناشران تخصصی و غیردولتی
پرویز بیگی حبیب آبادی، مدیر انتشارات فصل پنجم نیز درباره عملکرد هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره جدید فعالیت، گفت: در دوره جدید فعالیت‌های هیات انتخاب و خرید کتاب، چرخه زمانی پرداخت پول به ناشرانی که کتاب‌هایشان خریداری شده است، با سرعت بیشتری انجام میشود؛ اداره امور مالی ارشاد اکنون به سرعت با ناشران تسویه حساب می‌کند.
وی اعلام رسمی اسامی اعضای هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت ارشاد را اقدامی پسندیده دانست و گفت: معتقدم هر فعالیت شفافی مثبت است؛ وقتی آن سوی دیوار را می‌توانیم ببینیم، به هزاران پرسش موجود در ذهنمان پاسخ داده میشود اما اگر این موضوع تحقق نپذیرد، هزاران پرسش در ذهنمان ایجاد میشود. همچنین اعلام رسمی اسامی اعضای این هیات، نشان می‌دهد که اعضای آن وابستگی به مرکز یا نهادی ندارند که احیانا بخواهند برای حمایت از آن مرکز یا نهاد، کتاب انتخاب و خریداری کنند.
بیگی حبیب آبادی توضیح داد: میزان خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارتباط مستقیم با بودجه‌ای دارد که در اختیار این وزارتخانه قرار می‌گیرد. اکنون اگر این وزارتخانه حدود 50 جلد یا در نهایت فقط 100 جلد کتاب از ناشران خریداری می‌کند، نباید به آن خرده گرفت چرا که بودجه لازم از سوی دولت برای آنها تامین نشده است، بنابراین نمی‌توانند تعداد بیشتری کتاب از ناشران خریداری کنند.
مدیر انتشارات فصل پنجم در ادامه سخنانش، اظهار کرد: در عرصه نشر دو نوع ناشر وجود دارد؛ ناشران کتاب‌های عمومی و ناشران کتاب‌های تخصصی. از آنجا که ناشران عمومی در حوزه‌های مختلف کتاب تولید می‌کنند، بنابراین، نسبت به ناشران کتاب‌های تخصصی که فقط در یک حوزه به انتشار کتاب می‌پردازند، شانس بیشتری در فرایند خرید کتاب وزارت ارشاد نصیب‌شان میشود. در چنین شرایطی میان ناشران عمومی و تخصصی در میزان کتاب‌های خریداری شده از آنها، تبعیض به وجود می‌آید. بنابراین، پیشنهاد می‌کنم وزارت ارشاد در این راستا توجه ویژه‌ای به ناشران کتاب‌های تخصصی داشته باشد.
بیگی حبیب آبادی اظهار کرد: بدون تردید وجود ناشران دولتی در عرصه نشر حیاتی و ضروری است اما با وجود این‌که این قشر از ناشران حتی هزینه‌ای مانند اجاره مکان انتشاراتی نیز پرداخت نمی‌کنند، شاهدیم که کمک‌های بلاعوض متعددی از سوی دولت به آنها ارائه میشود؛ به عبارت دیگر کفه ترازوی تعادل میان ناشران دولتی و خصوصی بیشتر به نفع ناشران دولتی است. این در حالی است که ناشران دولتی هم از سوی وزارت ارشاد حمایت می‌شوند و هم از سوی نهاد یا سازمان ویژه‌ای مورد حمایت قرار می‌گیرند.
وی با بیان این‌که دولت باید به سمت حمایت بیشتر از ناشران خصوصی حرکت کند، گفت: در نمایشگاه‌های کتاب به ویژه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نیز شاهدیم ناشران دولتی از فضای بهتری برای عرضه کتاب‌هایشان برخوردارند. البته من قصد نفی این اقدام را ندارم اما این اقدام نباید باعث شود که به ناشران خصوصی آسیبی وارد شود.
لزوم انتخاب اعضای هیات انتخاب و خرید کتاب، از تشکل های نشر
عبدالعظیم فریدونی، مدیر انتشارات محراب قلم ضمن ابراز نگرانی از کم شدن میزان خرید کتاب از سوی هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: به نظرم اعضای این هیات را باید خود تشکل‌های نشر و افراد متخصص تشکیل دهند تا جوابگوی صنف مرتبط با خود باشند؛ حالا که اسامی این اعضا به صورت رسمی اعلام شده است به مراتب این هیات باید خروجی بهتری نیز داشته باشد.
وی با بیان این که ما باید از متخصص بودن اعضای هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اطمینان نسبی کسب کنیم، اظهار کرد: این هیات باید شاخص ها و ضوابط خرید کتاب را نیز به صورت علنی اعلام کند (این شاخص‌ها روز گذشته توسط مصطفی امیدی، دبیر هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام شد (اینجا) را بخوانید.) همچنین باید اطلاع رسانی فهرست خرید کتاب‌ها بیشتر شود.
مدیر انتشارات محراب قلم بیان کرد: متاسفانه میزان خرید کتاب‌های تخصصی در این هیات بسیار ناچیز است؛ متاسفانه سهم کتاب کودک به نسبت بهای اندکی که دارد و به نسبت جمعیت بالایی که این قشر از جامعه دارد، بسیار ناچیز است. در خرید کتاب باید این نسبت‌ها ملاحظه شوند تا کتاب به راحتی به نسبت جمعیت، در دسترس مخاطبان قرار بگیرد.
فریدونی، گفت: به منظور کمک به چرخه نشر کشور و با هدف پیشرفت در این زمینه، باید هر کتابی که تولید میشود به سرعت تعیین تکلیف شود.
* در این باره بخوانید:
(1) ارشاد چه کتاب‌هایی را و در چه فرایندی خرید می‌کند؟ (اینجا)
نظر شما