خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- نخستین چاپ کتاب «استقلال بانک مرکزی راهکاری برای کنترل تورم» نوشته مشترک دکتر حیدر مستخدمین حسینی و علی‌‌اصغر محرابی است. انتشارات سازمان مدیریت صنعتی، این کتاب را در پنج فصل منتشر کرده است.
سه فصل نخست این اثر با عنوان‌های «تورم: علل و راهکارها»، «بانکداری مرکزی» و «سیاست‌گذاری پولی» به طرح مباحثی مانند تعریف تورم، دلایل ایجاد تورم، مشخصات آماری تورم در ایران، وظایف و اختیارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و اصول بنیادین سیاست پولی اختصاص دارد.
مستخدمین حسینی و محرابی، به‌عنوان نویسندگان کتاب، در دو فصل دیگر با عنوان‌های «استقلال بانک مرکزی» و «نتیجه‌گیری و راهکارها» به بررسی موضوعاتی مانند مفهوم استقلال بانک مرکزی، نظارت بر بانک‌ها و استقلال بانک مرکزی و تاثیر استقلال بانک مرکزی بر رشد اقتصادی پرداخته‌اند.
تعریف تورم
مولفان در ابتدای نخستین فصل کتاب، بعد از نقل جمله‌ای از جان میرادمینز: «برای واژگون کردن بنیاد یک جامعه هیچ راهی زیرکانه‌تر و مطمئن‌تر از ایجاد فساد در پول آن جامعه نیست» تورم را افزایش پایدار در سطح عمومی قیمت کالا‌ها و خدمات در یک اقتصاد معرفی کرده‌اند.
در ادامه این فصل آمده که چنانچه افزایش حجم پول در گردش، با سرعتی بیش از سرعت افزایش تولید اجناسی که در معرض فروش هستند صورت بگیرد، به خودی خود موجب تورم خواهد شد و سبب میشود که قیمت‌ها در مقایسه با پول رایج افزایش یابند.
تشریح دلایل ایجاد تورم
در بخش دیگری از فصل نخست کتاب درباره «دلایل ایجاد تورم» اشاره شده است: «تورم پدیده پیچیده‌ای است که می‌تواند ناشی از ترکیب عوامل مختلفی باشد. عرضه بیش از اندازه پول، توسعه اعتبارات بانکی، کسری بودجه، افزایش نرخ سود بانکی ناشی از اثر جبرانی استقراض دولت از سیستم بانکی و کاهش منابع برای بخش خصوصی به‌ویژه در یک بازار سرمایه داخلی محدود، هزینه‌های غیر توسعه‌ای بالا، رشد سریع جمعیت، مصائب طبیعی، شرایط بد آب و هوایی، خشکسالی، شیوع بیماری‌های گیاهی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، احتکار در سطح گسترده و تورم وارداتی می‌توانند موجب تورم شوند.»
«راه‌های کنترل تورم» از دیگر مباحث مهم مطرح شده در این کتاب اقتصادی است که نویسندگان در ذیل این مبحث آورده‌اند که برای اجرای یک برنامه جامع کنترل تورم، باید ابتدا عوامل به‌وجودآورنده تورم را شناسایی کرد و پس از وزن‌دهی به این عوامل و اولویت‌بندی آنها براساس میزان تاثیرگذاری در افزایش تورم، به بررسی راهکارهایی برای مقابله با هرکدام پرداخت.
آشنایی با وظایف و اختیارات بانک مرکزی
«وظایف و اختیارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» از سرفصل‌های کلیدی دومین فصل کتاب است. در این فصل اشاره شده که براساس قانون پولی و بانکی کشور مصوب تیرماه 1351، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان تنظیم‌کننده نظام پولی و اعتباری کشور، موظف به انجام وظایفی از جمله حفظ ارزش داخلی و خارجی پول ملی کشور، تنظیم مقررات مربوط به معاملات ارزی و ریالی، نظارت بر صدور و ورود ارز پول رایج کشور، تنظیم‌کننده نظام پولی و اعتباری کشور، نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباری و نمایندگی دولت در سازمان‌های ملی و بین‌المللی است.
اهداف سیاست پولی در اقتصاد چیست؟
نویسندگان در سومین فصل کتاب به معرفی و بررسی «اهداف سیاست پولی» پرداخته‌اند. از نظر آنها، تسریع رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال کامل، تثبیت سطح عمومی قیمت‌ها و ایجاد تعادل در موازنه پرداخت‌های خارجی، از عمده‌ترین اهداف سیاست پولی در اقتصاد است.
در ادامه این فصل، مواردی همچون تمایل بانک‌ها به پرداخت وام و اعتبار، وجود ذخایر قانونی کافی و تمایل مردم به دریافت وام و اعتبار، به‌عنوان عوامل موثر در موفقیت اجرای سیاست پولی معرفی شده‌اند.
استقلال بانک مرکزی، راهکاری برای مبارزه با تورم
در فصل چهارم کتاب، ابتدا مفهوم استقلال بانک مرکزی و جنبه‌های مختلف آن توضیح داده شده و سپس مبانی بحث استقلال بانک مرکزی، دلایل شکل‌گیری نظریه استقلال بانک مرکزی و استدلال‌های مدافعان و مخالفان استقلال بانک مرکزی بررسی شده است. در این فصل آمده: «استقلال بانک مرکزی در واقع عبارتست از آزادی بانک مرکزی در پیگیری هدف ثبات قیمت‌ها که به‌عنوان راهکاری برای مبارزه با تورم و کاهش آن معرفی شده است.»
در فصل پایانی این اثر نیز، راهکارهایی درباره اقتصاد ایران و چگونگی کنترل تورم با تاکید بر مقوله استقلال بانک مرکزی، ارایه شده است.
نویسندگان کتاب در انتهای فصل پنجم اشاره کرده‌اند: «بانکداری الکترونیک یکی از چالش‌های مهم بر سر راه بانکداری و بانکداری مرکزی است. با ایجاد پول الکترونیکی و افزایش توان خلق پول توسط بانک‌ها، مسئولیت و وظایف بانک مرکزی نیز دگرگون میشود. ارزیابی نحوه تاثیر بانکداری الکترونیک بر استقلال بانک مرکزی و وظایف آن در قبال کنترل تورم و پیگیری ثبات قیمت‌ها، می‌تواند مسیر جالبی برای ادامه تحقیقات باشد.»
نخستین چاپ کتاب «استقلال بانک مرکزی راهکاری برای کنترل تورم» با شمارگان 500 نسخه در 120 صفحه، به بهای هفت‌هزار و 200 تومان از سوی انتشارات سازمان مدیریت صنعتی منتشر شده است.
دوشنبه ۵ آبان ۱۳۹۳ - ۰۶:۲۱
نظر شما