خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) ـ نيره دوخائي: «رنج عرفانی و شور اجتماعی: کارکردهای یاد واقعه عاشورا در جهان امروز» عنوان کتابی است از حبيب‌الله بابايي كه به موضوع فوايد ذكر واقعه عاشورا در جهان امروز مي‌پردازد.
اين كتاب داراي يك مقدمه از محمد لگنهاوسن، مقدمه‌اي از مؤلف و داراي چهار فصل و يك خاتمه است. عناوين فصل‌هاي چهارگانه كتاب عبارت‌اند از چارچوب نظری کارکردهای وحدت‌بخشی یاد رنج متعالی در دوران نوین؛ کارکردهای رهایی‌بخش یاد رنج متعالی در مواجهه با رنج‌های انسان معاصر؛ عزت نفس و كرامت غير در ازخودگذشتگي؛ و وحدت اسلامی در تاریخ اسلام بعد از عاشورا.
پروفسور «محمد لگنهاوسن» در بخشي از مقدمه اجمالی خود، کتاب «رنج عرفانی و شور اجتماعی» را این‌گونه توصیف کرده است:
«یکی از ویژگی‌های چشمگیر این کتاب و ایده الهیاتی که در آن مطرح گردیده این است که نشان می‌دهد چگونه ممکن است طرح خداوند برای کشش انسان به سوی خود از طریق آلام و مصایب امام حسین (ع) عملی شود. بر این اساس وجود چنین آلام و مصایبی می‌تواند الهام‌بخش و زمینه‌ساز انسجام اجتماعی در میان تمامی کسانی که حقانیت آرمان حسینی را درک می‌کنند، باشد. چنین انسجامی در بستر مشترک تجربه سوگواری برای حادثه غمبار کربلا پدید می آید.
البته مقولاتی همچون شهادت و انسجام در برابر بی‌عدالتی به‌راحتی می‌توانند بهانه‌ای برای شهوت انتقام، نفرت و خشونت باشند ولی نکته ارزشمند این کتاب آن است که به‌خوبی نشان می‌دهد که می‌توان چنین بهانه‌جویی‌ها را در عین یاد رنج و مصیبت از بین برد و با تاکید بر روح تسلیم در برابر اراده خداوندی، که پیام اصلی شهادت امام حسین(ع) نیز همین است، در میان سوگواران انسجام فراگیری به وجود آورد و آن‌ها را به‌سوی رهایی سوق داد.
خواننده نباید در این نکته تردید کند که سوگواری، که خود یکی از مصادیق رنج محنت است، تنها یک رنج انفعالی وارفته و بی‌رمق یا احساس ناراحتی صرف است، بلکه این سوگواری، درد و رنج فعال برای مصایب امام حسین (ع) است، رنجی است برآمده از سختی و مشقت برای آزادی انسانی. سوگواری نمایش عشق است و این عشق با ذکر رنج‌های معشوق شعله‌ورتر می‌شود. زمانی که این «ذکر رنج» آکنده از «عشق» باشد، هر دو («ذکر» و «عشق») عمیق‌تر و کامل‌تر می‌شود. از میان جلوه‌های این عمق و کمال که در این کتاب آمده، نویسنده ما را با ابعاد این‌جهانی، وجودی، اجتماعی، اختیاری، عقلانی و احساسی رنج مثبت آشنا می‌کند. نتیجه سخن، دعوتی است به سوگواری رهایی‌بخش که کمترین کارکرد آن انسجام همه انسان‌ها در سرسپردگی خداوند خواهد بود.»
حبیب‌الله بابایی در بخش پایانی کتاب با عنوان «خاتمه» سخنش را با اين نتیجه‌گیری کلی به پایان می‌برد:
«شواهد مختلف تاریخی نشان می‌دهد که یاد مصایب انسانی و متعالی تا چه میزان سازنده و البته گاه مخرب در روابط مابین انسانی بوده است. آن‌گاه که از مصایب انسانی ... برای انتقام و تسلی خاطر ياد می‌شود، مصایب جدیدی به وجود می‌آید، و آن‌گاه که از مصایب متعالی و وجودی ... یادی معقول می‌شود و این ذکر و خاطره را اهل علم و معرفت، نه مدیحه‌سرایان، رهبری می‌کنند، زمینه‌های وحدت و انسجام بیشتر و تقریب میان ادیان و عقاید آسان‌تر می‌شود.»
کتاب «رنج عرفانی و شور اجتماعی: کارکردهای یاد واقعه عاشورا در جهان امروز» در130 صفحه به‌تازگی از سوی انتشارات علمی و فرهنگی با شمارگان دوهزار نسخه روانه بازار شده است.
اين كتاب داراي يك مقدمه از محمد لگنهاوسن، مقدمه‌اي از مؤلف و داراي چهار فصل و يك خاتمه است. عناوين فصل‌هاي چهارگانه كتاب عبارت‌اند از چارچوب نظری کارکردهای وحدت‌بخشی یاد رنج متعالی در دوران نوین؛ کارکردهای رهایی‌بخش یاد رنج متعالی در مواجهه با رنج‌های انسان معاصر؛ عزت نفس و كرامت غير در ازخودگذشتگي؛ و وحدت اسلامی در تاریخ اسلام بعد از عاشورا.
پروفسور «محمد لگنهاوسن» در بخشي از مقدمه اجمالی خود، کتاب «رنج عرفانی و شور اجتماعی» را این‌گونه توصیف کرده است:
«یکی از ویژگی‌های چشمگیر این کتاب و ایده الهیاتی که در آن مطرح گردیده این است که نشان می‌دهد چگونه ممکن است طرح خداوند برای کشش انسان به سوی خود از طریق آلام و مصایب امام حسین (ع) عملی شود. بر این اساس وجود چنین آلام و مصایبی می‌تواند الهام‌بخش و زمینه‌ساز انسجام اجتماعی در میان تمامی کسانی که حقانیت آرمان حسینی را درک می‌کنند، باشد. چنین انسجامی در بستر مشترک تجربه سوگواری برای حادثه غمبار کربلا پدید می آید.
البته مقولاتی همچون شهادت و انسجام در برابر بی‌عدالتی به‌راحتی می‌توانند بهانه‌ای برای شهوت انتقام، نفرت و خشونت باشند ولی نکته ارزشمند این کتاب آن است که به‌خوبی نشان می‌دهد که می‌توان چنین بهانه‌جویی‌ها را در عین یاد رنج و مصیبت از بین برد و با تاکید بر روح تسلیم در برابر اراده خداوندی، که پیام اصلی شهادت امام حسین(ع) نیز همین است، در میان سوگواران انسجام فراگیری به وجود آورد و آن‌ها را به‌سوی رهایی سوق داد.
خواننده نباید در این نکته تردید کند که سوگواری، که خود یکی از مصادیق رنج محنت است، تنها یک رنج انفعالی وارفته و بی‌رمق یا احساس ناراحتی صرف است، بلکه این سوگواری، درد و رنج فعال برای مصایب امام حسین (ع) است، رنجی است برآمده از سختی و مشقت برای آزادی انسانی. سوگواری نمایش عشق است و این عشق با ذکر رنج‌های معشوق شعله‌ورتر می‌شود. زمانی که این «ذکر رنج» آکنده از «عشق» باشد، هر دو («ذکر» و «عشق») عمیق‌تر و کامل‌تر می‌شود. از میان جلوه‌های این عمق و کمال که در این کتاب آمده، نویسنده ما را با ابعاد این‌جهانی، وجودی، اجتماعی، اختیاری، عقلانی و احساسی رنج مثبت آشنا می‌کند. نتیجه سخن، دعوتی است به سوگواری رهایی‌بخش که کمترین کارکرد آن انسجام همه انسان‌ها در سرسپردگی خداوند خواهد بود.»
حبیب‌الله بابایی در بخش پایانی کتاب با عنوان «خاتمه» سخنش را با اين نتیجه‌گیری کلی به پایان می‌برد:
«شواهد مختلف تاریخی نشان می‌دهد که یاد مصایب انسانی و متعالی تا چه میزان سازنده و البته گاه مخرب در روابط مابین انسانی بوده است. آن‌گاه که از مصایب انسانی ... برای انتقام و تسلی خاطر ياد می‌شود، مصایب جدیدی به وجود می‌آید، و آن‌گاه که از مصایب متعالی و وجودی ... یادی معقول می‌شود و این ذکر و خاطره را اهل علم و معرفت، نه مدیحه‌سرایان، رهبری می‌کنند، زمینه‌های وحدت و انسجام بیشتر و تقریب میان ادیان و عقاید آسان‌تر می‌شود.»
کتاب «رنج عرفانی و شور اجتماعی: کارکردهای یاد واقعه عاشورا در جهان امروز» در130 صفحه به‌تازگی از سوی انتشارات علمی و فرهنگی با شمارگان دوهزار نسخه روانه بازار شده است.
نظر شما