پائیز سال 1323 یعنی همان سالی که به‌عنوان دانش‌آموخته مقطع کارشناسی از دانشگاه مدرک گرفت به استخدام وزارت کشاورزی درآمد و در جنگل‌های منطقه لاهیجان در شغل جنگلداری مشغول به کار شد.11 سال بعد برای ادامه تحصیل راهی انستیتو آگرونومیک ژامبلو کشور بلژیک شد. محمد حسین جوان دو سال بعد با درجه کارشناسی‌ارشد و در رشته «جنگل و آب» از این مرکز دانش‌آموخته شد.
وی بعد از این موفقیت در سال 1342 به ایران بازگشت و به مدت پنج سال در حوزه جامعه‌شناسی جنگل و جغرافیای گیاهی در جنگل‌های شمال به پژوهش پرداخت و دوباره به بلژیک بازگشت تا از رساله خود برای اخذ مدرک دکترا دفاع کند.
دکتر جزیره‌ای سال 1343 در رشته جنگلداری دکترا گرفت و پژوهش‌های گسترده در حوزه جنگلداری را با سفر به کشور‌هایی مانند، آمریکا، اسپانیا و استرالیا گسترش داد.
وی پس از بازگشت به ایران به تدريس در دانشگاه‌های علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی دانشگاه یزد و دانشکده منابع طبیعی واحد کرج دانشگاه تهران مشغول شد.
خدمات چهره ماندگار محیط زیست
دکتر جزیره‌ای همزمان با فعالیت در مشاغل دولتی به پژوهش و مطالعه در حوزه جنگلداری نیز مشغول بود. از جمله مناصب دولتی وی می‌توان به معاون وزارت منابع طبیعی، معاون وزیر کشاورزی و رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، مدیر کل مراتع کشور، مدیر عامل سازمان عمران منطقه‌ای گرگان، مشاور سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، مشاور رئیس دانشگاه یزد، استاد مدعو دانشکده‌های منابع طبیعی گرگان، نور، کرج و یزد، استاد راهنما و استاد مشاور پایان‌نامه‌های تحصیلی دانشجویان دانشگاه‌های کشور در مقاطع تحصیلی کارشناسی‌ارشد و دکترای جنگلداری، همکاری با فرهنگستان علوم ایران اشاره کرد.
دکتر جزیره‌ای که در سال 1384 به‌عنوان چهره ماندگار در علوم و مهندسی محیط زیست ایران معرفی شد، بیش از نیم قرن سابقه فعالیت در حوزه جنگلداری دارد.
آثار ماندگار دکتر جزیره‌ای
دکتر جزیره‌ای که شاگرد مرحوم مهندس کریم ساعی، مولف نخستین کتاب علمی جنگلبانی است خود نیز صاحب تالیفات و ترجمه‌های متعدد است.
«انواع چوب و روش تهیه آن‌ها در جنگل‌های کرانه دریای خزر» با همکاری محمد روانشاد، «اصول سیلوی کولتور»، «مونوگرافی گونه‌های آسیا»، «یادداشت‌های سفر اسپانیا»، «شاه بلوط، درخت جنگلی ایران»، «روش استحصال چوب در جنگل‌های کرانه دریای مازندران»، «تقسیمات جنگلی ایران»، به فارسی و فرانسه «درخت زبان گنجشک و پرورش آن» از جمله کتاب‌های دکتر جزیره‌ای است.
کتاب «جنگلکاری در خشکبوم» به‌عنوان اثر برگزیده در نوزدهمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی و کتاب «جنگل‌شناسی زاگرس» در بیست و دومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان اثر برگزیده معرفی شده‌اند. وی همچنین رسالاتی درمورد آکاسیاها و درخت شاه بلوط ارایه کرده است.
کتاب «جنگلکاری در خشکبوم» به‌عنوان یکی از منابع اصلی در حوزه جنگلکاری به حساب می‌آید. بررسی مسایل خشکی، معرفی بسیاری از گونه‌های خشکی‌گرای برای جنگلکاری، ایجاد پوشش سبز به مبانی گزینش‌گونه برای جنگلکاری مناطق خشک، شناخت برخی از ویژگی‌های اساسی درخت جنگلی و دسته بندی‌های درختان جنگلی و تیره‌های گوناگون آن‌ها و مبانی نظری مدیریت جنگل‌های نیمه خشک کشور از مباحث این کتاب برتر و مرجع دانشگاهی است. دکتر جزیره‌ای کتاب برتر «جنگلکاری در خشکبوم» را برمبنای سال‌ها پژوهش میدانی تدوین کرده است.
کتاب «جنگل‌شناسی زاگرس» با هدف رفع نیاز دانشجویان رشته جنگلداری به قلم دکتر جزیره‌ای تالیف شده است. جنگل‌شناسی کاربردی، با تمرکز بر گسترده‌ترین و در عین حال آسیب‌دیده‌ترین جنگل‌های کشور یعنی جنگل‌های بلوط زاگرس محور اصلی این کتاب است.
محتوای این اثر فقط متکی بر نتایج گزارش‌ها یا طرح‌های جنگلداری نیست، بلکه مطالب این اثر برگزیده براساس مطالعات میدانی نویسندگانش استوار است. این کتاب سه بخشی شامل 15 گفتار است.
ماهیت جنگل‌های زاگرس، معانی پرورش جنگل‌های زاگرس و پژوهشی درباره برخی از گورستان‌های جنگلی زاگرس محور‌های اصلی این کتاب است.
دکتر جزیره‌ای، بعد از بازنشستگی همچنان به فعالیت‌های علمی خود ادامه می‌دهد.
نظر شما