این کتاب 12 فصل دارد که مؤلف از فصل دوم به موضوع هایی گوناگون درباره تربت امام حسین (ع) میپردازد. عنوانهای فصلها عبارتند از: امتیازهای حرم امام حسین (ع)، فضیلت تربت امام حسین (ع)، استشفا به تربت، تحصیل امنیت با تربت کربلا، گذاشتن تربت همراه با میت، سجده بر تربت، فضیلت تسبیح تربت، حدّ حرم امام حسین (ع)، مطالبی درباره تربت و کربلا، تربت در کتب فقهی، داستانهایی درباره تربت و کتابنامه.
فصل اول با عنوان امتیازهای حرم مطهر امام حسین (ع)، مقدمهای برای ورود به موضوع اصلی کتاب است. مؤلف در این بخش با استناد به احادیث، مسائلی نظیر زیارت و عزاداری ملائکه در کربلا، انبیا و کربلا، پیشامدهایی برای پیامبران در سرزمین مقدس کربلا، کربلا به عنوان محلی برای استجابت دعا و رفع گرفتاریها، فضیلت عبادت و اقامت و مجاورت در کربلا و زیارت کربلا را از نظر گذرانده است.
در صفحه 29 کتاب، درباره محل استجابت بودن کربلا، حدیثی از امام باقر (ع) به نقل از «کامل الزیارات» آمده است: «امام حسین(ع) در حالیکه مظلوم و محزون بود، با لب تشنه و دلی پرحسرت در کربلا به شهادت رسید. پس خدای عزوجل بر خویش قسم یاد کرد که هرکس حسرت و حزنی داشته باشد، یا گنهکار یا غمناک یا عطشان باشد و یا دارای آفت و مرضی باشد و به زیارت آن حضرت مشرف شده و به واسطه آن بزرگوار به درگاه خداوند تقرب بجوید، خداوند غم و اندوه او را برطرف و حاجتش را روا کند، گناهانش را ببخشد و عمر او را طولانی کند و رزق و روزی او را وسعت دهد ...»
فصل دوم، «فضیلت تربت امام حسین (ع)» نام دارد. نویسنده در بخشی از این فصل ـ صفحه 51 ـ روایتهایی از اهل تسنن درباره تربت امام حسین (ع) را آورده است: «علامه امینی، در کتاب «سیرتنا و سنّتنا»، روایتهای بسیاری از اهل تسنن آوردهاند که حضرت رسول اکرم (ص) مجالس متعددی برای گریه و عزاداری امام حسین (ع) تشکیل دادهاند: هنگام ولادت، نزد دایه، یک سال پس از ولادت، موارد متعددی در خانه امسلمه، در منزل عایشه، مواردی نزد امیرالمومنین(ع) و مواردی در جمع اصحاب. دربخشی از این روایتها آمده است که حضرت، قدری از تربت کربلا را نشان حاضران داده است. بنا بر بعضی از روایات میفرمود: «این تربت قبر اوست که جبرئیل (یا فرشته دیگر) برای من آورده است». حضرت آن تربت را میبویید و خصوصا به ام سلمه میفرمود: «هرگاه دیدی این تربت رنگ خون به خود گرفته، بدان که حسینم را شهید کردهاند». مسعودی میگوید: سیدالشهدا (ع) نیز پیش از سفر کربلا، محل دفن خود و اصحاب گرامیاش را به امسلمه نشان داد و قدری از تربت آن را به او عطا فرمود. او آن تربت را با تربتی که پیامبر (ص) به او داده بودند مخلوط کرد. بنا بر نقل شیعه و سنی، پس از قضیه عاشورا امسلمه در عالم رویا خدمت پیامبر (ص) رسید و از شهادت امام حسین(ع) مطلع گردید. هنگامیکه بیدار شد سراغ آن تربت رفت و دید تبدیل به خون شده است.»
یکی از شبهههایی که درباره تربت کربلا مطرح میشود، خاصیت استشفای آن است. مؤلف در فصل سوم علاوه بر آنکه حدیثهایی مختلف از معصومان (علیهمالسلام) درباره استشفا به تربت امام حسین (ع) را نقل میکند، معتقد است که اراده خداوند در شفا دادن بیماران مقدم است. حضرت حق استفاده از تربت امام حسین(ع) را اسبابی برای شفا قرار داده است. همانطور که برای محفوظ ماندن از بلاها و آفتها، اهل بیت (علیهمالسلام) روایتهای بسیاری را نقل کردهاند، درباره حفظ انسان و اموال او از گزند، در احادیث مختلفی به همراه داشتن تربت امام حسین (ع) نیز توصیه شده است. یکی از این حدیثها که به نقل از امام رضا (ع) درجلد 101 بحارالانوار روایت شده، در صفحه 72 کتاب آمده است: «امام رضا (ع) هرگاه میخواستند لباس یا چیز دیگری برای کسی بفرستند، قدری تربت لابهلای آن گذاشته و میفرمود: تربت باعث محفوظ ماندن است به اذن خداوند.»
در فقه شیعه مستحب است که هنگام دفن میت، همراه او در قبر و یا در کفنش مقداری تربت حضرت سیدالشهدا (ع) میگذارند. مؤلف کتاب در فصل پنجم، صفحه 77 حدیثی از امام رضا (ع) در این زمینه را نقل کرده است که ایشان فرمودهاند: «چرا وقتی میت را دفن میکنید و سرش را بر خاک میگذارید، در مقابل صورتش ــ نه زیر سرش ــ لبنهای (مهر تربت) از خاک قبر (امام حسین (ع)) نمیگذارید؟»
فصل ششم این اثر، «سجده بر تربت» نام دارد: «امام صادق (ع) کیسهای از دیبای زرد رنگ داشت که در آن تربت امام حسین (ع) گذاشته بود. هنگام نماز خاک را بر سجاده ریخته و بر آن سجده میکرد و میفرمود: «سجده بر تربت ابیعبدالله الحسین (ع) حجابهای هفتگانه را پاره کرده و از بین میبرد.» (مصباح المتهجد)» (ص 81)
تسبیح تربت در میان عاشقان اهل بیت (علیهمالسلام) از حرمتی بسیار برخوردار است. فصل هفتم این کتاب نیز به «فضیلت تسبیح تربت» اختصاص دارد. مؤلف در ابتدای بخش درباره تاریخچه ساختن تسبیح تربت، سخن امام صادق (ع) را از کتاب «مزار شیخ مفید» روایت کرده است: «حضرت زهرا (س) ریسمانی از پشم را به عدد تکبیرها گره زده بود (یعنی 34 گره) و با آن ذکر میگفت. پس از شهادت حضرت حمزه سیدالشهدا (ع) از خاک قبر ایشان تسبیح ساخته میشد. هنگامیکه امام حسین (ع) به شهادت رسید، مردم به جهت فضیلت و مزیتی که تربت گرامی دارا بود، به آن روی آورده و از آن تسبیح ساختند.» (ص85)
چاپ هفتم کتاب «خاک بهشت: مروری بر تاریخچه و فضیلت و آثار تربت مقدس امام حسین (ع)» نوشته مهدی صدری بهتازگی از سوی انتشارات «دلیل ما» با شمارگان 2000 نسخه در 143 صفحه به بهای 55000 ریال منتشر شده است.
نظر شما