به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، حمید ضیایی‌پرور،‌ رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی در نشست تخصصی «شبکه‌های اجتماعی، نشر الکترونیک و کتابخانه‌های دیجیتال» با اشاره به تاریخچه اختراع اینترنت در جهان گفت: اینترنت در سال 1969 میلادی از درون پروژه آرپانت در وزارت دفاع آمریکا متولد شد و این موضوع دو دهه بعد از پایان جنگ جهانی دوم و رقابت تسلیحاتی و هسته‌ای ایالات متحده و شوروی سابق در قالب جنگ سرد بود.

وی درباره ایده شکل‌گیری شبکه جهانی اینترنت در آن زمان اظهار کرد: پنتاگون پروتکل و سامانه‌ای را پیشنهاد داده بود که همه مراکز نظامی آمریکا را مرتبط کند و در عین حال غیر مرکزگرا باشد و به زبان فنی یعنی این که رایانه‌های آن زمان با هم به طور مستقل ارتباط داشته باشند.

ضیایی‌پروز با بیان این که این پروژه 21 سال در انحصار کامل نظامیان آمریکا بود ادامه داد: در این دوره که سال‌های 1969 تا 1990 میلادی را شامل می‌شود سرویس‌های اینترنتی، محدودیت‌های خاص خود را داشتند و رایانه‌ها فقط اتصال اینترنتی داشتند. در این دوره زیر ساخت‌ها در اروپا و آمریکا رشد قابل ملاحظه‌ای داشت.
این مدرس دانشگاه اظهار کرد: دوره دوم عصر اینترنت از سال 1990 و با ابداع وب در مرکز سرن اروپا آغاز شد و این موضوع مقارن با فروپاشی شوروی سابق و بلوک شرق بود و به نظر می‌رسد ارتباط معنا داری در این زمینه وجود دارد.

رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی در ادامه با تقسیم‌بندی تحول عصر اینترنت به دو دوره افزود: دوره اول که به عنوان نسل اول وب شناخته می‌شود به مدت 10 سال از 1990 تا دوهزار میلادی طول کشید و دوره دوم از سال دوهزار میلادی با تغییراتی در مدل وب شروع شد و ماهیت وب را تغییر داد و این تغییر همچنان ادامه دارد.

ضیایی‌پرور با اشاره به وجود نقطه اشتراک میان نسل اول وب و رسانه‌های کلاسیک ادامه داد: مدل انتقال پیام رسانه‌های کلاسیک مانند رادیو، تلویزیون و خبرگزاری همانند نسل اول وب به مدل خطی و کلاسیک مشهور بود یعنی در یک طرف فرستنده‌های اندک و در طرف دیگر گیرنده‌های انبوه وجود داشتند.

وی اظهار کرد: اما با ظهور وب 2 در سال دوهزار میلادی مهمترین اتفاق در حوزه شبکه های اجتماعی رخ داد و مخاطبان و گیرندگان برخلاف رسانه های کلاسیک تبدیل به مخاطبان فعال شدند و مفهوم رسانه سنتی از بین رفت. این موضوع از طریق سکوهای بارگذاری اطلاعات که انتشار اطلاعات را انجام می دادند صورت گرفت.
این مدرس دانشگاه همچنین درباره اهمیت، قدرت و نفوذ پلت فرم‌های شبکه‌های اجتماعی مجازی گفت: این سکوهای بارگذاری اطلاعات فضای نشر و توزیع اطلاعات را دچار دگرگونی اساسی کرده است و کاربران دگرگونی اطلاعات را انجام می‌دهند.

رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی افزود: در عصر کلاسیک رسانه ای، سردبیران اولویت‌های رسانه‌ای را تعیین می‌کردند و در عصر جدید مخاطبان این کار را انجام می‌دهند و این مدل جدید در شبکه‌هایی مانند ویکی پدیا قابل مشاهده است.

ضیایی‌پرور در ادامه به بحث شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های اجتماعی نیز اشاره کرد و درباره تفاوت‌های آن‌ها گفت: شبکه‌های اجتماعی یک شبکه بین افراد هستند و اعضایی که در آن عضو نیستند امکان دسترسی به اطلاعات را ندارند ولی در رسانه‌های اجتماعی همه کاربران مشغول در فضای مجازی امکان دسترسی به محتوا و اطلاعات را دارند.

وی با اشاره به موضوع نشر آنلاین و کتابخانه‌های دیجیتال و مشکلات کشور در این حوزه اظهار کرد: امروزه شبکه‌های اجتماعی مجازی بستر و عامل مهمی برای توسعه کتابخانه‌های دیجیتالی و آنلاین به‌شمار می‌آید ولی بزرگترین منابع گنجینه‌ای ایران در کتابخانه‌های دانشگاه‌ها و مراکز مهم دیگر عمده‌ترین محصورکنندگان دانش بشری در کشور هستند و دسترسی به این منابع بسیار سخت است.
 
ضیایی‌پرور میزان اندک سرانه مطالعه کشور و رتبه پایین جهانی ایران در تولید کتاب را محصول همین رویکرد دانست و اظهار کرد: بینش و معرفت دیجیتال برای نشر دانش و به اشتراک‌گذاری اطلاعات و محتوای تولید شده در کشور وجود ندارد.

نشست تخصصی «شبکه‌های اجتماعی، نشر الکترونیک و کتابخانه‌های دیجیتال» با سخنرانی حمید ضیایی‌پرور، رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان  میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شنبه، یکم آذر در آمفی تئاتر این سازمان برگزار شد.