محمد کاظم بهنیا یکی از محققان کتاب «التفسیر المرتضی للامام علی بن موسی الرضا (ع)» در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره ویژگی‌های این اثر اظهار کرد: هدف از تدوین این کتاب گردآوری مجموع روایات تفسیری درباره امام رضا (ع) بود. به همین دلیل نزدیک به 434 حدیث تفسیری را که آیه مورد تفسیر در روایت آمده باشد جمع‌آوری کردیم. تعداد سوره‌هایی که در آن آیه‌های مورد تفسیر در روایت آمده بود 87 سوره است.

وی افزود: در ادامه کار این 87 سوره بر اساس صور قرآنی تنظیم شد و در پاورقی کتاب نیز برخی روایاتی که از امام رضا (ع) نقل شده و مرتبط به این آیات بود، آورده شده است. روایاتی که به صورت مستقیم از امام رضا (ع) نقل شده یا این‌که امام رضا (ع) یکی از راویان آن بوده در این کتاب آمده است.

بهنیا در بخش دیگری از سخنانش برخی ویژگی‌های این اثر را ذکر کرد و ادامه داد: این کتاب برای نخستین بار به این صورت تدوین شده و پیش از این روایت‌ها به صورت پراکنده در کتاب‌های مختلف وجود داشت. ما در این کتاب سعی کردیم تا از منابع دست اول و چندم روایات را ذکر کنیم.

وی همچنین گفت: بعضی روایاتی که در کتاب ذکر شده چون در مناظره امام رضا (ع) با دیگران بوده حاوی آیات متعددی است بنابراین به مناسبت‌هایی که امام رضا (ع) درباره آن گفت‌وگو کرده، روایات تقطیع شده است.

به گفته وی در کتاب حاضر سعی شده تا سلسله راویان به صورت کامل معرفی شود. در پایان کتاب نیز دو مدخل آیات و روایات آورده شده است. همچنین اعراب‌گذاری تمام روایات نیز انجام شده است.

بهنیا با بیان این‌که آغاز این کار توسط مرتضی طاهری صورت گرفته گفت: جرقه اولیه این کار توسط ایشان زده شده و در ادامه من هم کار را دنبال کردم.

وی با بیان این‌که کتاب حاضر مخاطب تخصصی دارد افزود: همه متن کتاب و حتی مقدمه آن به زبان عربی است و برای فضلا و علما نگاشته شده تا اشکالات آن منعکس شود. امیدوارم در مرحله بعدی برای استفاده عموم کتاب به زبان فارسی ترجمه شود.

بهنیا تاکید کرد: این کتاب می‌تواند در کشورهای عربی مانند عراق، بحرین و ... مخاطب داشته باشد چون وضعیت نشر این کشورها بهتر از ماست و کتاب‌های این چنینی در آن‌جا مخاطب خواهد داشت.

کتاب «التفسیر المرتضی للامام علی بن موسی الرضا (ع)» نخستین مجموعه تفسیری روایی منسوب به امام رضا(ع) است. این مجموعه حدیثی تدوین و تفسیر آیاتی است که امام رضا(ع) در روایات خود آن آیات را به صراحت نقل فرموده‌اند و شامل 433 حدیث مختصر و یا مفصل است. 

کتاب «التفسیر المرتضی للامام علی بن موسی الرضا (ع)» به تحقیق محمد کاظم بهنیا و مرتضی ظاهری با شمارگان هزار نسخه در 424 صفحه به بهای 25 هزار تومان به همت انتشارات دلیل‌ما منتشر شده است.