خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- بیست و یکم دی‌ماه، سالروز درگذشت استاد ابوالقاسم سحاب، پژوهشگر علوم انسانی به‌ویژه جغرافیا است. زنده‌یاد سحاب تالیفات ارزشمندی در زمینه تاریخ، فرهنگ، دین و جغرافیا از خود به یادگار گذاشته است. «فرهنگ خاورشناسان»، «زندگانی شاه عباس کبیر»، «تاریخ مدرسه عالی سپهسالار»، «مفتاح‌الاعلام»، «زندگانی حضرت ابی عبدالله الحسین» و «زندگانی حضرت علی بن موسی‌الرضا» کتاب‌هایی است که وی نوشته است. افزون بر آن ترجمه آثاری چون «تاریخ قرآن»، «فلسفه و اسرار حج»، «تاریخ نقاشی در ایران»، «تاریخ هنر اسلامی» از زبان عربی و ترجمه کتاب 6 جلدی «جغرافیای کارپنتر» از انگلیسی عناوین آثار شاخص استاد سحاب هستند. 
 
وی با تشویق فرزندش، عباس سحاب به تهیه نقشه‌های جغرافیایی نقش مهمی در تاسیس موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب ایفا کرد. انتشار انواع نقشه، کره، اطلس و دیگر اطلاعات جغرافیایی برای نخستین‌بار در ایران حاصل کوشش‌های این موسسه و بنیانگذاران آن بوده که نقش بسیاری در بالا بردن سطح دانش جغرافیا در کشور و شناسایی جغرافیای ایران در جهان تا به امروز داشته است.
 
به مناسبت سالروز درگذشت این استاد فرزانه گفت‌وگوی کوتاهی با غلامرضا سحاب، نوه زنده‌یاد ابوالقاسم سحاب که مدیریت انتشارات «دنیای جغرافیای سحاب» را برعهده دارد، داشته‌ایم.

سحاب درباره شخصیت و اقدامات پدربزرگش گفت: شخصیت استاد سحاب آن‌چنان که باید شناخته نشده است. در حقیقت شناساندن چنین شخصیت برجسته و فرزانه‌ای وظیفه فرهنگی ماست اما متاسفانه تاکنون درباره شخصیت و فعالیت‌های او کاری انجام نشده است.

وی با اشاره به کتاب «تاریخ خجسته» که از سوی انتشارات دنیای جغرافیای سحاب در دست چاپ است، اظهار کرد: استاد سحاب از سال 1275 هجری شمسی این کتاب را به رشته تحریر درآورد.  کتاب دربردارنده دو بخش است؛ بخش نخست خاطرات وی را تا سن 31 سالگی در برمی‌گیرد که به صورت روزشمار نوشته شده و بخش دیگر که از سال 1303 تا 1315 نگارش شده تاریخ ایران و جهان را دربرمی‌گیرد. وی اشعار بسیاری نیز سروده‌ که بخشی از آنها جمع‌آوری شده و در این کتاب آمده است. همچنین مقاله‌های وی نیز به صورت نمونه به کتاب اضافه شده است.

سحاب ادامه داد: اعتبار و اهمیت این کتاب به این دلیل است که به صورت دست‌نویس بوده و پس از 80 سال قرار است برای نخستین‌بار منتشر شود. از چهار سال پیش شروع به خواندن هفت جلد دست‌نویس استاد کردیم و نتیجه آن کتاب «تاریخ خجسته» شد که در 450 صفحه به همراه 250 قطعه عکس در دست چاپ است.

مدیر انتشارات دنیای جغرافیای سحاب گفت: پس از آن تالیفات استاد را یک به یک معرفی کردیم. بخشی از این تالیفات منتشر شده‌اند که جلد و مقدمه آنها در کتاب آورده شده و توضیحی نیز درباره محتوای آنها داده شده است. بخشی دیگر نسخه‌های دست‌نویس است که تصویر آنها را نیز در کتاب آورده‌ایم. درکل حدود 120 صفحه درباره تالیفات وی توضیح داده شده است.

وی با اشاره به عناوین این کتاب توضیح داد: فصل‌های نخستین رویدادهای سال‌های 1275 تا 1315 را دربرمی‌گیرد. فصل بعدی به تالیفات استاد اختصاص دارد. «امام جعفر صادق(ع)»، «آقا صادق تفرشی»، «زندگانی امام موسی بن جعفر»، «پسر طبیعت»، «امام حسن عسگری»، «زندگانی امام حسن مجتبی»، «تاریخ تربیت عمومی»، «امام موسی کاظم، امام رضا علیهم السلام امین و مامون»، «رهنمای نوآموزان»، «تاریخ قرآن»، «بیداری امت در اثبات رجعت»، «تذکره دانشکده دو جلد»، «توحید مفضل»، «تاریخ ایران»، «اسرار حج»، «تاریخ مدرسه سپهسالار»، «سیاق مظفری»، «وزرای معارف»، «زندگانی امام حسین»، «حساب و هندسه»، «تاریخ زندگانی شاه عباس کبیر»، «رساله انساب سادات تفرش»، «دیکشنری فرانسه»، «جام جهان نما»، «السقیفه»، «قصص و آثار منتخبه»، «فرهنگ خاورشناسان»، «بوعلی سینا» و «فرهنگ نام بزرگان» عناوین برخی از آثار استاد سحاب است که در این کتاب معرفی شده‌اند.

سحاب با اشاره به تالیفات زنده‌یاد سحاب عنوان کرد: مهم‌ترین این آثار «مفتاح‌الاعلام» است که در پنج جلد شرح‌ حال تمام دانشمندان بزرگ اسلام و ایران را نوشته که در واقع یک دایرة‌المعارف محسوب می‌شود. «تذکره دانشکده» عنوان اثر دیگر وی است که آن هم به صورت شرح‌ حال نوشته شده است. یکی از مهم‌ترین آثار استاد زندگینامه سیدالشهدا(ع) است که برای نخستین‌بار در سال 1333 در 700 صفحه به چاپ رسید. کتاب «زندگینامه حضرت رضا(ع)» نیز در دهه 30 منتشر و چندین‌بار تجدید چاپ شد.
 
سحاب با اشاره به کتاب «فرهنگ خاورشناسان» اظهار کرد: این کتاب در شرح‌ حال و خدمات دانشمندان ایرانشناس و مستشرقین است که برای نخستین‌بار در سال 1317 منتشر شد و تا کنون سه‌ بار بازچاپ شده است.

وی سپس به بیان نقش استاد ابوالقاسم سحاب در شکل‌گیری موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب که حاصل تلاش سه نسل خاندان سحاب است، پرداخت و گفت: وی به دلیل در دسترس نداشتن نقشه‌های مورد نیاز در کتاب «جغرافیای کارپنتر» که ترجمه آن را در دست داشت، با مشکل مواجه شد و پدرم، زنده‌یاد عباس سحاب را به تهیه نقشه‌های جغرافیایی تشویق کرد و همین مساله باعث آغاز شکل‌گیری موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب شد.
 
سحاب در پایان گفت: در سال 1373 پدرم، مرحوم عباس سحاب پیشنهاد داد تا درمحل زندگی استاد در تفرش بنیاد فرهنگی و موزه مشاهیر تفرش را تاسیس کنیم. حدود سه سال است که در حال ساخت این مجموعه هستیم و در حال حاضر فاز اول این طرح انجام شده است.