خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- در کتاب «ژئوپلتیک شیعه ایران و هلال شیعی» سعی شده است با نگاهی تاریخی، تحولات ژئوپلتیکی جهان اسلام و در راس آن مسائل مربوط به مذهب شیعه و جایگاه این مذهب در مسائل منطقه‌ای و جهانی مورد بررسی قرار گیرد.
این کتاب شامل شش فصل با عناوین ویژگی‌های ژئوپلتیک جهان اسلام، تحلیل ژئوپلتیک شیعه در پیرامون مرزهای جغرافیایی ایران، ژئوپلتیک مرزی و مرزهای جمهوری اسلامی، مرز افغانستان و ایران و ملاحظات ژئوپلتیک، ایران و هلال شیعی و شیعیان لبنان می‌شود.
هلال شیعی متاثر از نقش مناطق نفت‌خیز جهان است
عزتی در بیان مفهوم هلال شیعی در مقدمه کتاب این‌طور می‌‌نویسد: «پس از آنکه واژه هلال شیعی که برای اولین بار توسط پادشاه اردن مطرح شد، شیمون پرز نیز واژه اقلیم مشترک را به عنوان یک مفهوم جایگزین مطرح کرد. با توجه به بررسی تحولات کنونی منطقه، می‌توان این نوع تروریسم را متاثر از نقش مناطق نفت خیز جهان و مفهوم هلال شیعی دانست.»
نویسنده در فصل نخست کتاب درباره مباحثی همچون ژئوپلتیک نظام نوین جهانی، شرایط زمانی تاسیس سازمان کنفرانس اسلامی، جایگاه مرکز جهان اسلام و تاثیر آن بر امنیت ملی، دیدگاه‌های جهان غرب از جهان اسلام، شیعه و شیعه‌گری، روابط بین‌الملل و بحران‌های قومی، خلاء‌های ژئوپلتیک جهان اسلام، اسلام در آمریکا و مسائل مهم دیگری را بیان می‌کند.
عزتی در بیان ویژگی‌های ژئوپلتیک جهان اسلام می‌گوید: «در حال حاضر مجموعه عظیم جغرافیایی جهان اسلام، سرزمینی را به طول یازده هزار کیلومتر و به عرض بیش از پنج هزار کیلومتر با ترکیبی بسیار متنوع از نظر انسانی و طبیعی شامل می‌شود. در تقسیم‌بندی جغرافیایی جهان اسلام، نظریه‌های مختلفی ابراز شده است... در حال حاضر جهان اسلام از دیدگاه جغرافیای سیاسی به چهار بخش کاملا متفاوت قابل تفکیک و بررسی است که عبارتند از: مرکز جهان اسلام که در حقیقت گهواره جهان اسلام و منطبق با بخش جنوب غرب آسیا یا خاورمیانه است. شمال جهان اسلام که شامل آسیای مرکزی و قفقاز است. غرب جهان اسلام که شامل کشورهای شمال، شمال شرقی و بخش‌های دیگر آفریقاست. شرق جهان اسلام که از مرزهای شرقی ایران آغاز شده و تا کرانه‌های غربی اقیانوس آرام گسترش می‌یابد.» (صفحه 14)
تشریح سیر تحول ژئوپلتیک تشیع ایران در هفت مرحله
عزتی سیر تحول ژئوپلتیک تشیع در ایران را در هفت مرحله به این شرح بیان می‌کند: در میان موالی ایران در عراق، نفوذ تشیع در بعضی از مناطق مرکزی ایران همچون قم، توسعه گرایش‌های شیعی با روی کارآمدن بنی‌عباس، فتح طبرستان به دست علویان، برپایی حکومت آل بویه، پس از حملات مغول‌ها و روی کار آمدن دولت صفویه.
در فصل دوم کتاب به تفصیل به موقعیت مکتب تشیع در ایران، شبه قاره هند، یمن، لبنان و مسائل عراق و علویان ترکیه پرداخته می‌شود.
فصل سوم کتاب «ژئوپلتیک شیعه ایران و هلال شیعی» به موضوعاتی همچون تحلیلی بر ژئوپلتیک مرزهای جمهوری اسلامی، گفتگوی سیاسی با مرزنشینان، قلمروهای مهم ژئوپلتیک، اثر جنبش‌های اسلامی مناطق مرزنشین، حرکت به سوی قدرت محلی یا جهانی شدن، چشم‌انداز امنیتی مرز در قرن بیست و یکم، برداشت‌هایی رئالیستی، ایده‌آلیستی و انترناسیونالیستی از امنیت ملی، بررسی و ریشه‌یابی علل ناامنی و تهدید امنیت و... اختصاص یافته است.
نویسنده در فصل سوم کتاب و در بخش قلمروهای مهم ژئوپلتیک بیان می‌کند: « اینک این امکان فراهم شده که پدیده‌های خاص ژئوپلتیک را در یک محدوده معین مشخص کرد. می‌توان گفت پدیده‌های ژئوپلتیک اساسا متعلق به دوران اخیر هستند. دورانی که با نقش شبکه‌های گوناگون جمعیتی، افکار عمومی، احزاب و تشکل‌ها عجین شده است. در همین دوران نقش رسانه‌های مختلف آشکار شده که در ماهیت خود شکل‌دهنده و مبلغ شرایط فرهنگی و سیاسی معینی از جمله تشویق به مذهب شیعه را شکل داده‌اند. وجود چنین وضعی مهم‌تر از امکان گفتگوی ساده سیاسی بین مرزنشینان است و از مدت‌های طولانی جریان داشته است.» (صفحه 133)
چگونگی ظهور هلال شیعی و مهمترین اجتماعات شیعی در شرق ایران
فصل چهارم کتاب اختصاص به عناصر تشکیل‌دهنده هر کشور، راهکارهای کوتاه‌مدت، میان مدت و بلند مدت در ابعاد فرهنگی-اجتماعی، اقتصادی-سیاسی، امنیتی-انتظامی مرز افغانستان یافته است. نویسنده در این فصل با اشاره به وضعیت و موقعیت فعلی مرزهای شرقی استان خراسان می‌گوید: «مشاهده می‌کنیم که به صورت بالقوه و بالفعل از سوی متعرضین دارای انگیزه‌ها و مقاصد گوناگون مورد تهدید است (مرزهای شرقی کشور) و از سوی دیگر وضعیت نابسامان کشور افغانستان در دهه‌های اخیر خود حائز اهمیت می‌باشد و کشت خشخاش از سالیان دور در این کشور صورت می‌گرفته و عمدتا مواد مخدر به دست آمده وارد ایران می‌شود. واقع شدن کشور ایران در نزدیکی هلال طلایی (مواد مخدر) و واقع شدن در هلال خصیب و وجود کشورهای آسیای مرکزی در شمال منطقه، همه و همه باعث کمک به دو پدیده مواد مخدر و نا امنی شده است.» (صفحه 164)
آشنایی با تشکیلات، ساختار و دیدگاه‌های حزبالله لبنان
فصل ششم و پایانی کتاب به شیعیان لبنان اختصاص یافته است. در این فصل با تاریخ شیعیان لبنان، اسماعیلیان و علویان لبنان، حزبالله و تشکیلات و ساختار آن، فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی آن، روابط حزبالله با سایر جریان‌های شیعی فعال در صحنه لبنان، تفاهم حزبالله و جریان ملی آزاد و... آشنا می‌شویم.
چاپ نخست کتاب «ژئوپلتیک شیعه ایران و هلال شیعی» در 307 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای 15 هزار تومان توسط انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح وارد بازار کتاب شده است.
سه‌شنبه ۲۸ بهمن ۱۳۹۳ - ۰۸:۰۰
نظر شما