دکتر اسماعیلزاده در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره وضعیت و آسیب‌های همکاری مشترک استاد و دانشجو در حوزه تولید کتاب اظهار کرد: متأسفانه در جامعه دانشگاهی، همکاری بین استاد و دانشجو برای تولید کتاب یا مقاله با آسیب‌هایی مانند حذف نام دانشجو در فرایند نشر کتاب وجود دارد و از سوی برخی مدرسان این اتفاق رخ داده است.
دانشجو، ابزار ارتقا استاد
وی در بیان دلایل بروز چنین آسیبی در فرایند همکاری بین استاد و دانشجو در حوزه نشر افزود: این مشکل ممکن است زمانی ایجاد شود که مدرسان در تولید یک کتاب تألیفی یا ترجمه‌ای ناتوان هستند، بنابراین به دانشجو به‌عنوان ابزاری برای ارتقاء درجه علمی خود نگاه می‌کنند.
اسماعیلزاده در ادامه عنوان کرد: این در حالی است که در نظام آموزش عالی در دنیای مدرن انتظار بر این است که مدرس داشته‌های خود را به دانشجو آموزش دهد و برای ارتقاء دانشجو تلاش کند. از سوی دیگر اگر محصولی از همکاری مدرس و دانشجو مانند کتاب یا مقاله منتشر شد که دانشجو سهم بیشتری از آن داشته، اسم دانشجو در ابتدا درج خواهد شد.
پژوهشگر برتر سال 93 کشور، با تأکید بر وجود تخلف و آسیب در همکاری بین استاد و دانشجو در تولید کتاب گفت: وجود این آسیب به دو عامل دیگر نیز مرتبط است؛ برخی مدرسان در برخی نقاط کشور چندان توانمند نیستند و براساس رابطه در سیستم آموزش عالی جذب شده‌‌اند و گاهی با وجود توانمندی فرصت کافی را برای فعالیت در حوزه نشر ندارد. در صورت وجود دلیل دوم این پرسش به ذهن متبادر میشود که چرا مدرسی با وجود مشغله‌هایی در حوزه اجرایی، دانشجوی علاقه‌مند به تألیف و ترجمه را می‌پذیرد که در نهایت منجر به تضییع حقوق دانشجو شود؟
دانشجو قابلیت تألیف دارد/دانشجوی باسوادتر از استاد!
دانشيار گروه تغذیه جامعه دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشكی اصفهان، درباره دیدگاه برخی مدرسان دانشگاه درباره نبود قابلیت کافی در دانشجو برای تولید کتاب ادامه داد: به هیچ‌وجه با این دیدگاه موافق نیستم، چراکه معتقدم برخی دانشجویان از برخی مدرسان که در نظام آموزشی مشغول‌اند، پرکار‌تر و باسوادتر هستند.
اسماعیلزاده در ادامه اظهار کرد: اما از سوی دیگر، طبیعی است که توانمندی و کیفیت کار یک مدرس دانشگاه با 10 سال سابقه و ارائه ده‌ها مقاله و کتاب در مقایسه با دانشجویی که به تازگی وارد عرصه پژوهش شده و البته فردی تلاشگر نیز هست، بالاتر باشد.
مدرس می‌تواند دانشجویی با قابلیت‌های استاد تربیت کند
وی با انتقاد از وجود برخی روابط ناسالم در فضای نظام آموزش عالی کشور افزود: دانشجو برای کسب تجربه و آموختن در کنار مدرس دانشگاه قرار می‌گیرد تا در آینده با توانمندی بیشتر جانشین وی شود، اما متأسفانه در نظام آموزش عالی کشور، نوعی ترس از دست دادن موقعیت وجود دارد که مانع از همیاری و کمک به دانشجوی توانمند شده است.
این پژوهشگر برتر، با تأکید بر توانمندی دانشجو برای فعالیت در عرصه تولید کتاب گفت: علاوه بر اعتقاد به ظرفیت علمی دانشجو در حوزه نشر معتقدم که مدرسان باید در مقایسه خود با دانشجو، گذشت داشته باشند؛ یعنی دانشجو را از نظر توانمندی‌های علمی با خود مقایسه نکنند. بنابراین مدرس دانشگاه می‌تواند از ضعیف‌ترین دانشجو، فردی با قابلیت‌های یک استاد تربیت کند.
ترجمه، فقط در حوزه عمومی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی اصفهان، درباره آثار ترجمه‌ای دانشجویی نیز توضیح داد: به هیچ وجه به ترجمه اعتقادی ندارم و این جریان باید در نقطه‌ای متوقف شود. اگر فردی دانشگاهی مدعی تسلط به زبان علمی است، نباید بین کتاب فارسی و انگلیسی تفاوتی قائل باشد. امروز مقوله تألیف در عرصه نشر جهانی دارای اهمیت است که البته فرایند بسیار سختی است که دانشجو به تنهایی توانایی ندارد و باید در کنار مدرس دانشگاه قرار بگیرد.
اسماعیلزاده افزود: ترجمه هیچ فایده‌ای برای سیستم علمی ندارد و زمینه‌ای برای پیشرفت علمی ایجاد نمی‌کند. ترجمه کتاب، فقط در حوزه آموزش عمومی مانند مباحث سلامت کاربرد دارد.
یکشنبه ۱۷ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۸:۴۶
نظر شما