گام به گام با نوروز و کتابهای جاذبههای گردشگری ایران
همراه با تِکِمچیها، آمدن بهار را جشن بگیریم/خواندن تصنیفهای نوروزی در اردبیل
«در اردبیل، هنگاميكه برفها در سينه ساوالان آب شده، صداي تكم و تكمچيها نيز در شهر و روستا ميپيچيد كه به مردم نويد آمدن بهار را ميدهند و مردم را براي پاككردن كينه از دلها و گرد و غبار از خانههايشان دعوت ميكنند.» این جملهای از کتاب «اردبیل» استان معرفیشده نشر کامل است.
اردبیل، بیلهسوار، پارسآباد، خلخال، سرعین، کوثر (گیوی)، گرمی، مشگینشهر، نمین و نیر، 10 شهرستان استان اردبیل هستند که در این کتاب به تکتک جاذبههای گردشگری آنها پرداخته شده است.
مشخصات عمومی این استان از جمله وجه تاریخی، جغرافیایی، طبیعی و فرهنگی این استان، محتوای این کتابند که درباره آن چنین آمده است: «اردبیل پیش از اسلام با نام اِرتِه وِل یا اِرتِه وت خوانده میشده است. از اواسط تا اواخر دوره ساسانی اردبیل مرکز آذربایجان به شمار میرفت و سکههای دوره ساسانی و ابتدای دوره اسلامی در این منطقه با علامت ATRA که معادل آتورپاتکان یا همان آذربایجان است، ضرب میگردید.»
«وجود کوههای بلند، دامنههای سرسبز و جلگه وسیع مغان از قرنها پیش شرایطی مساعد برای زندگی عشایر در این استان فراهم کرده است. آداب مربوط به چله کوچک، برافروختن آتش بر پشت بامها و گاه تیراندازی یا سروصدا کردن (برای ترساندن و فراریدادن ننه سرما یا قاری ننه) از جمله مراسم رایج در استان اردبیل است. در شب چهارشنبهسوری، حاجتمندان در حین ردشدن از شکاف سنگ سوراخ (دلیکلی داش) نیت میکنند و اگر حاجتشان برآورده شد، شیرینی پخش میکنند. تِکِم بزکوهی نری است که با تجته و پارچههای رنگین میسازند و تِکِمچی* با گرداندن آن و خواندن تصنیفهای نوروزی، فرا رسیدن بهار را مژده میدهند. در ماه محرم نیز اهالی اردبیل به یاد تشنگی امام حسین (ع) و یاران ایشان در صحرای کربلا، مراسم تشتگذاری برگزار میکنند.»
«مردم اردبیل با غذاها و شیرینیهایی چون آش شیر، آش دوغ، قِیماق (سرشیر)، ترشی قرمه، آش اوماج (با آرد گلولهشده به اسم اوماج)، آش یارما (بلغور)، قِیساوا (خرما، تخم مرغ و روغن) و قیقانان (شیره شکر غلیظ جوشیده، زعفران و تخم مرغ) از مهمانان خود پذیرایی میکنند. عسل خالص سبلان و حلوای سیاه (معجونی از جوانه گندم و کره طبیعی) نیز سوغاتی مسافران اردبیل برای دیگر مناطق ایران است.»
آرامگاه شیخ صفیالدین میراث جهانی یونسکو، کلیسای مریم مقدس اردبیل، سنگنبشه ساسانی، آثار صخرهای ویند، کاروانسرای شاه عباسی، دریاچه شورابیل، سبلان، شیروان درهسی، عمارت آقازاده اردبیلی، جنگل فندقلو، پیست اسکی روی چمن جنگل فندقلوی نمین، پیست اسکی آلوارس، منطقه گردشگری کپز، منطقه حفاظت شده آق داغ، منطق گردشگری ازناو، دریاچه قله سبلان، دریاچه نئور، مجتمع آبدرمانی سرعین، چشمه آب گرم شابیل، قوتورسویی، آبگرم گیوی، آبشار سردابه، آبشار گورگور آلوارس، قلعه بربر، قلعه بوینی یوغون، دژ قهقهه، حمام سنگی شهر گیوی و غیره برخی از جاذبههای این استان هستند که در کتاب به آنها اشاره شده است.
چاپ نخست کتاب «اردبیل» نوشته مژگان سبزیان در 15 صفحه، شمارگان دو هزار نسخه و بهای 10 هزار تومان از سوی انتشارات کامل چاپ و منتشر شده است.
* به كسي كه تكم را ميرقصاند «تكمچي» ميگويند كه اشعار مخصوص تكم را با آهنگي خاص ميخواند. اشعار تكم در چند آهنگ كه خاص تكم بوده خوانده ميشود.
نظر شما