با این حال، شهر قم علاوه بر جذب توریسم مذهبی، دارای جذابیت‌های تاریخی و فرهنگی بسیار مهمی است که در کتاب استان «قم» (هجدهمین شماره مجموعه «کتاب‌های استان‌های کشور») به اجمال، به جاذبه‌های گردشگری و اجتماعی این شهر اشاره و برای خوانندگان عادات غذایی، پیشینه تاریخی و اطلاعات عمومی دیگری را گردآوری کرده است.
پیشینه تاریخی استان قم
برخی از مطالبی که در این کتاب درباره این استان می‌خوانیم، چنین است: «برخی اعتقاد دارند کلمه کومه (خانه‌های کوچک کنار هم) به کُم و سپس به قم تبدیل شده است. گروهی نیز قم را برگرفته از کُمیران (نام بخشی از این منطقه) می‌دانند که به اختصار کم خوانده شده و سپس عرب‌های مهاجر آن را به قم تغییر داده‌اند. قدمت شهر قم را به تهمورث، پادشاه اسطوره‌ای نسبت می‌دهند. این شهر در سال 189 هجری قمری از اصفهان جدا و مستقل شده است. تشریف‌فرمایی امام رضا (ع) در سال 200 هجری قمری و حضرت معصومه (س) خواهر گرامی ایشان در سال 201 هجری قمری به شهر قم، به تدریج این شهر را به یکی از مراکز بزرگ تشیع در جهان تبدیل کرد.... هم‌اکنون نیز استان قم پس از استان خراسان رضوی، دومین استان زائرپذیر ایران به شمار می‌رود.» (صفحه 3)
مراسم جشن‌های و اعیاد مذهبی در قم
«مردم استان قم معمولا میلادهای ائمه را جشن می‌گیرند و به این جشن‌ها مولودی گویند؛ خیابان‌ها و کوچه‌ها را چراغانی و با نقل و شیرینی و شربت از رهگذران پذیرایی می‌کنند. بیشتر مردم در این روزها ابتدا برای زیارت به زیارتگاه‌ها، به خصوص حرم حضرت معصومه (س) و پس از آن برای دیدن علما و مراجع تقلید به خانه‌های آنان می‌روند و در مراسم ویژه‌ای که به این مناسبت‌ها در منازل مراجع برگزار می‌شود، شرکت می‌کنند.»
«همزمان با شروع جنگ جهانی دوم، خشکسالی بر مردم قم حادث شده بود که با خواندن نماز باران به امامت آیت‌الله خوانساری، باران رحمت بر این شهر باریدن گرفت. مراسم طلب باران هنوز هم گاهی در برخی مکان‌های مذهبی به ویژه امامزاده‌ها به شیوه خاصی برگزار می‌شود.»
عادات غذایی و سوغات‌های مردم قم
«آبگوشت هویج برگه (هویج، برگه زردآلو و لوبیای قرمز)، آبگوشت بزباش (گوشت، لوبیا قرمز و لیمو عمانی)، آبگوشت قونبید (مخصوص ماه رمضان)، آش تپله (جو)، آش شله، آش سنگک، آش قره‌قوروت، آش اسفندی، (برای آیین اسفندگان؛ گوجه‌فرنگی، کشک و برنج)، مَزگو (مغز گردو)، دم‌پختی (دم‌پختک) و پَلتِه پلو (گندم و عدس) از غذاهای محلی رایج در منطقه قم هستند. همچنین مردم این استان نان‌هایی محلی ماند شاتر، قرصی یا قرصه، خشکه‌وا، لوجه قندی، ماهان، کندنا، مغزین، دورو، کَسمِه، لوجه شکری، ساجی و گرده تهیه و مصرف می‌کنند. همچنین شیرینی‌ها و شربت‌هایی مانند سوهان، حلوا کنجدی، حلوا شادونه، حلوا ارده، ارده شیره، سکنجبین و شربت آب لیمو سوغاتی‌هایی هستند که کام گردشگران را شیرین می‌کنند. سوهان، شیرینی خاص قم است که از ترکیب آرد، شکر، روغن، هل، زعفران و پسته درست می‌شود و پیشینه آن به دوران قاجار می‌رسد. این محصول معروف به کشورهای حوزه خلیج فارس نیز صادر می‌شود.» (صفحه 9-10)
چاپ نخست کتاب «قم» نوشته مژگان سبزیان در16 صفحه، شمارگان دو هزار نسخه و بهای 10 هزار تومان از سوی انتشارات کامل چاپ و وارد بازار کتاب شده است.
نظر شما