فردین قریشی کتاب «مبانی معرفتشناسانه اندیشهورزی اجتماعی در ایران» را تالیف و منتشر کرد. وی در این کتاب معرفت اجتماعی و سنتگرایان تا اصلاحطلبان را مورد بررسی قرار داده است.
نویسنده در مقدمه اثر خود نوشته است:« چیستی معرفت معتبر و ملاک تشخیص صحت و سقم گزارهها، از قدیمالایام پرسش بسیاری از جویندگان حقیقت بوده است. تلاش به عمل آمده در این خصوص به شکلگیری علم معرفتشناسی و تئوریهای متنوعی در این خصوص انجامیده است.
برخی از تئوریها ملاک تشخیص معرفت معتبر را عقل، برخی دین، برخی سلوک باطنی، برخی تجربه و برخی ترکیب از آنها دانستهاند. همچنین با توسعه مباحث معرفتشناسانه، در تئوریهای متاخر سخن از موضوعاتی چون نسبیت شناخت، ضرورت فهم هر پدیده در یک متن اجتماعی وسیعتر، لزوم در نظر گرفتن ویژگیهای منحصر بهفرد پدیدهها و همچنین ضرورت توجه به تاثیر متغیرهایی چون مناسبات قدرت بر شکلگیری و گسترش معرفت به میان آمده است.»
مولف در این کتاب در پی یافتن پاسخ به سه سوال خود است. وی به دنبال این است که نظریاتی که مبانی معرفتشناسانه جریانات سه گانه اندیشهورزی اجتماعی در ایران (سنتگرایی، تجددخواهی و اصلاحطلبی) را تشکیل میدهند کدامند؟ و سوال دوم وی این است که صحت و سنجیدگی نظریات معرفتشناسانه جریانات فوق در عرصه سنجش معرفت اجتماعی تا چه حدی است؟ و در آخری به دنبال پاسخ به این سوال که راهکار مناسب برای رفع مشکلات احتمالی نظریات مورد بحث چیست؟
به اعتقاد قریشی این پژوهش تلاش کرده است تا در حد وسع خود منابعی را تهیه کرده و به فرضیاتی رسیده و پس از تامل در آنها پاسخی برای این سوالات پیدا کند.
وی در کتاب خود و در فصل نخست، به معیارهای اختصاصی سنجش معرفت اجتماعی پرداخته است. در این فصل اعتبار تاریخی، اعتبار جامعهشناختی و اعتبار کارکردی بررسی شده است.
در ادامه این کتاب و در فصل دوم نیز تئوری معرفتشناسانه سنتگرایان با طرح مباحثی مانند نقد منطقی، ترجیح بلامرجح، تعارض درونی و محرومیت از معیار عقلی در تشخیص عبودیت اصل پیشروی مخاطبان قرار گرفته است.
تئوری معرفتشناسانه تجددخواهان عنوان فصل سوم از این کتاب است که در آن طرح نظریه اصالت عقل، بحران عقلانیت و آزاد اندیشی محدود دستمایه بررسی این موضوع از سوی نویسنده شده است.
قریشی در آخرین فصل این کتاب به اصلاحطلبان وتئوری معرفتشناسانه آنها پرداخته است. وی در این فصل برای خوانندگان از طرح نظریه اصالت دلیل گفته و از فقدان ساز و کار معین برای کارکرد نظری و آسیبپذیری فرانظری سخن رانده و در خاتمه نتیجهگیری خود را به چاپ رسانده است.
«مبانی معرفتشناسانه اندیشهورزی اجتماعی در ایران» در 136 صفحه، به قیمت هفت هزار تومان از سوی انتشارات جامعهشناسان منتشر شده است.
نظر شما