این کتاب درسی ویژه دانشجویان تاریخ است که از سوی دانشگاه پیام نور منتشر شده است. «تاریخ تمدن‌های مشرق زمین» در 10 فصل تنظیم شده است. فصل نخست به تاریخ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی سومر و اکد می‌پردازد و در فصل دوم تاریخ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بابل (قدیم) را واکاوی می‌کند.
نویسندگان فصل سوم کتاب را به تاریخ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آشور اختصاص داده و فصل چهارم تاریخ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کلده (بابل نوین) را تحلیل می‌کنند. مناسبات سیاسی، فرهنگی دولت‌های بین‌النهرین با مادها و هخامنشیان نیز عنوان فصل پنجم کتاب است.
فصل ششم و هفتم به تاریخ و تمدن مصر و تمدن‌های آسیای صغیر می‌پردازد. تمدن‌های سواحل شرقی مدیترانه عنوان فصل هشتم کتاب و تاریخ و تمدن هند و تاریخ و تمدن چین به ترتیب عناوین فصل‌های نهم و دهم را به خود اختصاص داده‌اند.
نویسندگان کتاب معتقدند: «در هر قاره‌ای یا سرزمینی می‌توان شماری از فرهنگ‌ها را یافت که تفاوت بارزی با یکدیگر دارند اما هم‌گونی‌هایی هم در آن‌ها دیده می‌شود. با تلاش جدی و به‌طور نسبی می‌توان زمینه پیدایش فرهنگ‌ها را بررسی کرد و عوامل اصلی تشکیل‌دهنده هر فرهنگ یا تمدن را بازشناسی کرد.
عادلفر و امین‌پور دوره‌های شناخت فرهنگ در یک سرزمین را به چند دسته تقسیم کرده و می‌نویسند: نخست باید به زمینه‌های جغرافیایی یک تمدن توجه داشت برای مثال، در بررسی تمدن یا ویژگی‌های طبیعی دره رود نیل، با باریکی و درازی بسیار رودخانه، پهنه آبرفتی دلتا و جذر و مد سطح آب، اقلیم نسبتا بی‌بارانش، حاصلخیزی آن و انزوای نسبی‌اش از خارج، رویاروی هستیم. دوم باید در سازمان اقتصادی، کشاورزی و دامپروری آن فرهنگ رودخانه‌ای پژوهش کنیم.
سوم لازم است در سازمان اجتماعی دولتی که در دره نیل پیدا شده است، دولتی توسط فرعون‌ها، «فرمانروایان خداگونه» بود مطالعه کنیم و سرانجام لازم است در صورت‌های هنری مانند نگارگری، مجسمه‌سازی، تندیس‌گری پا پیکرتراشی و معماری، در عرصه اندیشه مانند حقوق، خداشناسی و فلسفه و در مفهوم و عمل این گونه جلوه‌های فرهنگی، یا به اصطلاح فنی‌تر در این هم‌بافته فرهنگی به پژوهش بپردازیم.
چاپ چهارم «تاریخ تمدن‌های مشرق زمین» در 231 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای 6 هزار و 300 تومان از سوی انتشارات دانشگاه پیام نور منتشر شد. چاپ نخست این کتاب آبان 1389 منتشر شده بود.
نظر شما