به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست «بررسی و تحلیل تأثير جایزه فارابی در رشد پژوهش‌های اعضاي هیات علمی دانشگاه‌ها» عصر امروز 21 اردیبهشت 1394 با حضور نعمت‌الله موسی‌پور ــ دبیر علمی جشنواره فارابی ــ، سید عبدالامیر نبوی ــ معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی ــ و خسرو باقری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، در سالن برگزیدگان بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.  

حاضران در این نشست با بررسی کارکردهای جشنواره بین‌المللی فارابی به تشکیل شبکه گسترده عالمان علوم انسانی و گفت‌و‌گو و ارتباط آنها از طريق جشنواره بین‌المللی فارابی اتقاق‌نظر داشتند.

جشنواره فارابی به گفت‌و‌گوی عالمان دامن می‌زند
نعمت‌الله موسی‌پور، دبیر 6 دوره از جشنواره بین‌المللی فارابی با اشاره به بررسی متون دو رشته اسلام‌شناسی و ایران‌شناسی در بخش بین‌الملل این جشنواره علمی گفت: متون ترجمه‌شده اسلام‌شناسی در این بخش پذیرفته نمی‌شود بلکه اصل تحقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر اصل متن مورد پذیرش داوران قرار گرفت مترجم در کنار نویسنده اثر به جشنواره دعوت می‌شود.

وی اظهار کرد: در رشته اسلام‌شناسی تلاش‌های بسیاری برای دست‌ یافتن به متون این رشته به انجام رسید به طوری که در دوره نخست برپایی جشنواره فارابی توانستیم 300 اثر را از پایگاه‌های اطلاعاتی و منابع دست اول استخراج کنیم.

موسی‌پور افزود: مبحث علوم انسانی در ایران از جمله مباحثی است که برای توسعه آن برنامه‌ریزی‌های مختلفی انجام می‌‌شود و انتظار می‌رود تا علم بومی در این عرصه تولید شود. جشنواره فارابی نیز در این میان می‌تواند به گفت‌و‌گوی بین عالمان در سطح جهان دامن بزند.

وی با اشاره به برگزاری هفتمین دوره جشنواره فارابی در سال 93 تصريح کرد: این جشنواره محمل مناسبی برای استمرار تحقیقات است. همچنین این جشنواره در بخش بین‌الملل نوانسته است متون مناسبی از اسلام‌شناسی و ایران‌شناسی را استخراج و آنها را معرفی کند.

موسی‌پور با بیان فرآیند داوری در جشنواره بین‌المللی فارابی گفت: تمامی مراحل داوری در این جشنواره شفاف است به‌ طوری که اقوام و خویشاوندان و دانشجویان داور انتخاب‌شده نمی‌توانند در این جشنواره شرکت کنند و در هر مرحله از داوری سرقت متون برای داوران محرز شود، متن از گردونه جشنواره خارج خواهد شد.

دبیر علمی 6 دوره جشنواره بین‌المللی فارابی ادامه داد: اثر راه‌یافته به داوری در جشنواره بین‌المللی فارابی فارغ از افراد و پدید‌آورنده بررسی می‌شود و نیز استادان برجسته رشته‌ها انتخاب مي‌شوند و از آنان تجلیل به عمل می‌آید که البته مرحوم دکتر محمدابراهیم باستانی‌پاریزی، در دو دوره از پذیرفتن جایزه فارابی امتناع ورزید و آن را نپذیرفت.

جشنواره فارابی و شبکه عالمان علوم اجتماعی
در ادامه نشست «بررسی و تحلیل تأثير جایزه فارابی در رشد پژوهش‌های اعضاي هیئت علمی دانشگاه‌ها» سید عبدالامیر نبوی، معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی گفت: جشنواره فارابی بر اساس یک نیاز جدی در بین محققان و عالمان علوم انسانی شکل گرفت. تا پیش از راه‌اندازی دبیرخانه دايمی این جشنواره، دبیرخانه‌ای برای تحقیقات علوم انسانی نداشتیم و این امر در بین کمیته‌های گوناگون جشنواره خوارزمی ــ که سابقه فنی دارد ــ تقسیم می‌شد. همين كمبود، عامل مهمی در شکل‌گیری جشنواره فارابی خاص رشته علوم انسانی بود.

وی با اشاره به این که این جشنواره با هدف قدرداني از پژوهش‌های برتر حوزه علوم انسانی شکل گرفته است، اظهار کرد: پس از تدوین فرم‌‌ها و آیین‌نامه‌ها در سال 1384، نخستین دوره این جشنواره در بهمن ماه سال 1386 آغاز به کار کرد و پس از بین‌المللی شدن آن، دو بخش ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی نیز به آن افزوده شد تا این حوزه‌ها به صورت غیرمستقیم در داخل و خارج مورد بررسی و مقایسه قرار بگیرد.

نبوی ادامه داد: اگر این جشنواره بتواند همچنان به فعالیت خود ادامه دهد می‌تواند به شبکه گسترده‌ای از عالمان علوم اجتماعی تبدیل شود و به عمق آثار کمک کند.

وی افزود: وقتی کمیت‌گرایی لجام‌گسیخته در آموزش عالی حاکم می‌شود باید انتظار پژوهش‌های کم‌عمق و سطحی را نیز داشت. البته روند بررسی در جشنواره فارابی به گونه‌اي است که بیشتر آثار رسیده که دارای وجه پژوهشی مناسبی نيستند، از گردونه بررسی خارج می‌شوند.

نبوی سپس به نقش دولت در سامان دادن به پژوهش‌ها پرداخت و گفت: دولت به معنای وسیع کلمه خود یکی از مصرف‌کنندگان و نیازمندان این پژوهش‌هاست و در همین حال با سیاست‌های خود به کم‌عمق شدن پژوهش‌ها دامن می‌زند. باید بگويم در جشنواره هفتم در بیشتر گروه‌های پژوهشی اثري به مقام اول دست نیافت.

نقش دولت در سامان یافتن پژوهش‌ها
خسرو باقری، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ادامه این نشست که در سالن برگزیدگان بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد، گفت: علوم انسانی از فقر علمی رنج می‌برد و جشنواره‌ای مانند فارابی می‌تواند در این راستا به تلاش‌های علمی صورت‌گرفته در عرصه علوم انسانی ارج نهد و آنها را به جامعه علمی معرفی کند.

وی با اشاره به تمایز علوم انسانی با رشته‌های علوم پایه و فنی اظهار کرد: برخی اعتقاد دارند رشد علوم انسانی ایران در گرو نفی علوم غربی است در حالی‌که به نظر من این نقطه‌نظر اشتباه است و زاییده فضای سیاسی است. اين در حالي است كه علوم انسانی باید در پیوند و تعامل با سایر علوم باشد.

 باقری ادامه داد: محصولات و تلاش‌های به نتیجه رسیده در جشنواره فارابی باید معرفی شود و تحققیات اصیل به این جشنواره راه پیدا کند.

این عضو هیات علمی دانشگاه در ادامه و در بیان علل فقر در حوزه علوم انسانی گفت: فقر علوم انسانی به دلیل جزیره‌ای بودن آن است. اقبال کشورهای مستعمره در این بود که توانستند در دوره استعمارشان از سوی کشورهای اروپایی، زبان انگلیسی خود را تقویت کنند در حالی‌که این امر هنوز در بین برخی از نویسندگان ما دیده نمی‌شود و تا وقتی کتاب، صرفا به زبان فارسی نگاشته می‌شود تنها، مصرف‌کننده و خواننده ایرانی دارد و به این دلیل تبادل افکار با سایر اندیشمندان جهان صورت نمی‌گیرد.

نشست «بررسی و تحلیل تأثير جایزه فارابی در رشد پژوهش‌های اعضاي هیئت علمی در دانشگاه‌ها» عصر امروز 21 اردیبهشت 1394 در سالن برگزیدگان بیست‌و هشتمین جشنواره بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.