به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ایجاد و گسترش فرهنگ کتابخوانی در کشور مستلزم ارتباط و تعامل نزدیک بین «کتاب»، «رسانه» و «جامعه» است و این موضوعی‌است که در برگزاری نمایشگاه‌های کتاب کمتر به آن پرداخته شده و یا راهکار عملی برای ارتباط هرچه بیشتر این سه حوزه بایکدیگر ارائه نشده بود اما کمیته علمی – فرهنگی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در بیست‌وهشتمین دوره برگزاری خود، با نگاهی ویژه به خلاءهای موجود در نمایشگاه‌های گذشته، اقدام به راه‌‌اندازی بخش‌های جدید و متنوعی کرد که یکی از این بخش‌ها راه‌اندازی سالن «کتاب و رسانه» در این نمایشگاه بود.

بر این اساس سالن «کتاب و رسانه» در فضایی حدود 500 متر مربع، 30 رسانه فعال کشور در حوزه کتاب را در بخش‌های مجزایی چون سایت‌های تخصصی کتاب، نشریات تخصصی کتاب  و همینطور رسانه‌های عمومی که نگاه و توجه ویژه‌ای به بحث کتاب دارند، در خود جای داده‌ تا با این اقدام گام موثری در جهت ارتباط  و تعامل هرچه بیشتر سه حوزه «کتاب»، «رسانه» و «جامعه» برداشته شود.

خدماتی که کتاب به رسانه‌ها می‌دهد
سید محمد طباطبایی، مدیر سالن «کتاب و رسانه» بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، درباره این اقدام جدید گفت: در ارتباط کتاب و رسانه یک نکات حائز اهمیتی وجود دارد؛ نکته اول اینکه «کتاب» خود یک «رسانه» و از قدیمی‌ترین رسانه‌هاست و ما کارکرد رسانه‌ای کتاب را هیچ وقت نباید فراموش کنیم. کتاب رسانه‌ای است که با وجود انبوه رسانه‌های چاپی با سرعت بالاتر از کتاب و همینطور رسانه‌های نوظهور آنلاین، همچنان کارکرد رسانه‌ای خود را از دست نداده است.

طباطبایی ادامه داد: نکته دوم این است که «کتاب» یک منبع برای رسانه‌های جدید است، رسانه‌هایی مانند روزنامه، مجلات و رسانه‌های سایبر جدید؛ نکته سوم این است که «کتاب» یک سوژه برای رسانه‌هاست؛ البته یک سوژه بسیار مهم و فاخر، نه یک سوژه سرگرم کننده و دم دستی؛ سوژه‌ای که مخاطب فرهیخته را به خود جذب می‌کند.

وی ضمن اشاره به خدماتی که کتاب، به رسانه‌ها ارائه می‌دهد، تصریح کرد: البته موضوعی که در این میان حائز اهمیت است، این است که کتاب به رسانه‌ها نیاز دارد؛ درست است که کتاب خدمات بسیاری را به رسانه‌ها ارائه می‌دهد ولی خود برای معرفی و رونق جریان کتابخوانی، به رسانه‌ها نیاز دارد. پس را بطه بین کتاب و رسانه یک رابطه تعاملی و دوطرفه است که هر دوطرف آن می‌توانند به هم کمک کنند.

رابطه تعاملی و دوطرفه «کتاب» و «رسانه»
مدیر سالن «کتاب و رسانه» با تأکید بر ضرورت تعامل بیشتر «کتاب» و «رسانه» در این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، گفت: تا پیش از این دوره، در نمایشگاه کتاب از رسانه‌هایی که برای کتاب حرف می‌زنند، حرفی زده نمی‌شده و از رسانه‌هایی که برای کتاب زحمت می‌کشیدند حتی اسمی در میان نبوده. بنابر این امسال سالن «کتاب و رسانه» را با هدف گردآوری رسانه‌های تخصصی کتاب و رسانه‌هایی که اهمیت بسیاری به کتاب می‌دهند و مشخصا و اختصاصا کتاب را معرفی می‌کنند و درباره کتاب حرف می‌زنند، راه‌اندازی کردیم.

طباطبایی با اشاره به چگونگی حضور رسانه‌های حاضر در این سالن، گفت: ما این‌ها را در این سالن گرد هم آورده‌ایم تا با معرفی خود و فعالیت‌هایشان دلگرمی بیشتر به آنها بدهیم تا فعالیت‌هایشان را با انرژی بیشتری ادامه دهند وبه معرفی و نقد و بررسی کتاب بپردازند. البته در ابتدای این حرکت فضای اختصاص یافته به این سالن بسیار کمتر بود اما با استقبال رسانه‌های فعال در حوزه کتاب از این حرکت، به 500 متر مربع افزایش یافت.

«صدای کتاب» رادیو فرهنگ در سالن «کتاب و رسانه»
 صدا و سیما امسال حضوری فعال در این سالن از نمایشگاه داشته، بطوریکه دو غرفه «شبکه خبر» صدا و سیما و شبکه رادیویی «فرهنگ» از فعال تریِن شبکه‌‌های این سازمان در حوزه کتاب بودند.
نیلوفر زندیان مدیر گروه کتاب شبکه رادیویی فرهنگ و مدیر تیم برنامه ساز مستقر در سالن «کتاب و رسانه» نمایشگاه کتاب درباره برنامه‌های این برنامه در نمایشگاه کتاب تهران، گفت: ما برنامه ویژه‌ای به نام «صدای کتاب» را در نمایشگاه کتاب داریم که هر روز به مدت 90 دقیقه هر روز از محل نمایشگاه کتاب به صورت زنده پخش شد و فرصت مناسبی بود که در اختیار متولیان برگزاری، ناشران و پدید آورندگان کتاب قرار گرفت تا از این تریبون برای اعلام فعالیت‌های یک‌ساله خود در حوزه نشر استفاده کنند.

وی با اشاره به بخش‌‍های مختلف اجرا شده در این برنامه، گفت: ما به تناسب بخش‌های مختلف این برنامه، هر روز میزبان یکی از مسئولین اجرایی نمایشگاه در غرفه شبکه رادیویی فرهنگ بودیم که به این ترتیب در طول ایام نمایشگاه، از همه مدیران اجرایی نمایشگاه دعوت کردیم و ایشان گزارش‌های خودشان را ارائه دادند. همچنین میزبان نمایندگان از ناشران خارجی از کشور ایتالیا، آلمان، چین، کوبا، آذربایجان، گرجستان و همینطور نمایندگان نمایشگاه بین‌المللی فرانکفورت بود. نمایندگان میهمانان ویژه نمایشگاه، عمان در چند نوبت میهمان ما بودند.

زندیان با تقدیر از فعالیت‌های کمیته علمی – فرهنگی نمایشگاه کتاب، گفت: یکی از کارهایی که خانه کتاب انجام داده بود که کاری بسیار اساسی بود، توجه به ناشران شهرستانی بود که در همین راستا در سالنی به نام «استان‌ها» برنامه‌هایی داشتند که مدیرکل ارشاد استان‌ها می‌آمدند و در باره روند نشر در استان خود گزارشی ارائه می‌کردند که ما سعی کردیم این برنامه‌ها را هم پوشش دهیم.

پخش زنده گفت‌وگوی با مسئولان نمایشگاه
همچنین محمدرضا عنایت تهیه کننده برنامه‌های زنده «شبکه خبر» سازمان صدا و سیما مستقر  در نمایشگاه کتاب، گفت: همکاران ما از اولین روز نمایشگاه فعالیت خود را آغاز کردند، و ما هم در برنامه‌های زنده شبکه خبر هر روز در دو نوبت، رأس ساعت 18 به مدت 5 دقیقه و ساعت 19:40 به مدت 20 دقیقه برنامه‌ای داریم که با حضور مسئولین و دست‌اندرکاران نمایشگاه کتاب روی آنتن می‌رود.

وی ادامه داد: در این برنامه‌های گفت‌وگو محور سعی کردیم تا با دعوت از مسئولین نمایشگاه و همچنین مدیران سالن‌های مختلف، در مورد عملکرد و فعالیت بیست و هشتمین دوره نمایشگاه کتاب صحبت کنیم.

نشریات فعال در حوزه کتاب
در این سالن بیش از 10 نشریه تخصصی کتاب و یا نشریات با فعالیت‌های کتاب و یا نشزیاتی که بخش مهمی از فعالیت‌های خود را به کتاب اختصاص داده‌اند حضور دارند که با معرفی نشریه های خود و ارائه اشتراک به مراجعان، مخاطبان بسیاری را جذب خود کرده‌اند.

نشریه «جهان کتاب» از سال 1374 به‌طور مستمر در حوزه نقد و بررسی کتاب فعالیت می‌کند و امسال وارد بیستمین سال فعالیت خود شده است. این نشریه که ابتدا به صورت هفته نامه منتشر می‌شده و در ادامه فعالیت خود به ماهنامه تبدیل شد، در حوزه‌هایی چون ادبیات، فلسفه، جامعه‌‎شناسی و تاریخ و همینطور بحث نشر کتاب و کتابداری مشغول به فعالیت بوده است. این نشریه در سال گذشته به عنوان نشریه برتر حوزه کتاب معرفی و از فعالیت‌های آقای رُهبانی دبیر تحریریه و مسئول انتشارات این نشریه به عنوان پیشکسوت نشر در ایران تقدیر به عمل آمد.

نشریه «اندیشه پویا» از خرداد ماه سال 91 بصورت دوماه نامه منتشر می‌شده تا اینکه در سال 93 با اخذ مجوز ماهنامه  تا کنون آثاری را در حوزه تاریخ سیاسی بصورت ماهانه منتشر شده است. این نشریه از همان شماره ابتدایی خود، بخشی ثابت را با عنوان «کوچه» به معرفی کتاب‌هایی در حوزه پژوهش‌های جدید جامعه‌شناسی، فلسفه و حتی رمان‌های فاخر دنیا، اختصاص داده است.

نشریه «مهرنامه» از سال 1389 شروع به فعالیت کرده که البته در برهه‌هایی با وقفه در انتشار نیز مواجه بوده است. تا کنون 40 شماره از این نشریه به صورت ماهنامه منتشر شده. نشریه «تجربه» را هم که از فعالیت‌های همین گروه است، از سال 1380 به صورت ماهنامه منتشر شده است. معرفی، نقد، کتابنامه، پیشنهاد کتاب از بخش‌های این ماهنامه‌ها هستند که آثاری را در حوزه‌های مختلفی چون تاریخ، علوم انسانی، علوم اجتماعی و تقریبا تمام حوزه‌ها داریم.

همچنین همشهری داستان، آیینه میراث، فصلنامه تخصصی نقد کتاب، کتاب هفته خبر، نشریه چاپ و نشر و نشریه شهرزاد، از دیگر نشریات حاضر در سالن «کتاب و رسانه » هستند.

خبرگزاری‌های فعال در حوزه کتاب
خبر گزاری كتاب ایران، اولین و تنها خبر گزاری تخصصی كتاب است كه فعالیت خود را به طور رسمی از 24 آبان ماه 1385 آغاز كرده است. این خبر گزاری، زیر نظر خانه كتاب كه نهادی غیر دولتی وغیر انتفاعی است، فعالیت می كند و در ایام برگزاری  بیست و هشتمین نمایشگاه کتاب تهران، علاوه بر غرفه معرفی این خبرگزاری، بخشی از تحریریه خود را برای پوشش اخبار این رویداد بزرگ فرهنگی، در محل نمایشگاه مستقر کرد.

اخبار خبر گزاری كتاب شامل خبر های داخلی و خارجی بوده كه در موضوعات چاپ ونشر، دین ، ادبیات ، اندیشه ، دانش و فن آوری ، اجتماعی و سیاسی ، تاریخ وجغرافیا ، كودك و نوجوان و هنر بر روی پایگاه اینتر نتی آن به نشانی: www.ibna.ir منتشر می شود.

همچنین خبرگزاری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا)، اولین پایگاه تخصصی خبری کتابداری و اطلاع رسانی، از دیگر خبرگزاری‌ های فعال در حوزه کتاب است که در این سالن «کتاب و رسانه» به معرفی فعالیت‌های خود می‌پردازد. مخاطبین لیزنا را طیف وسیعی از متخصصان، کارشناسان، فعالان و علاقه مندان به مباحث حوزه کتابداری و اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات تشکیل می دهند.

مطبوعات فعال در حوزه کتاب  
همچنین یکی دیگر از بخش‌های سالن «کتاب و رسانه» به معرفی  و ارائه اشتراک مطبوعات اختصاص داشت و روزنامه‌هایی چون ایران و جوان از جمله روزنامه های حاضر در این سالن بودند.

روزنامه ایران هر پنجشنبه صفحه ثابتی را به حوزه کتاب اختصاص داده که در آن به معرفی تازه‌های نشر، گفت‌وگو با ناشران، نویسندگان و مترجمان و مسئولین صنعت چاپ و نشر و همینطور بخشی را به نقد کتاب اختصاص داده است. همچنین این روزنامه علاوه بر این فعالیت‌ها، در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب صفحه‌‌ای ثابت را ‌به اخبار و رویدادهای این نمایشگاه اختصاص داده است.

 سایت‌های فروش و نرم‌افزارهای خرید کتاب
همچنین غرفه‌های سایت‌‌های اینترنتی و نرم‌افزارهای فروش کتاب مانند طاقچه، آی کتاب، فروشگاه اینترنتی شهر کتاب و آدینه بوک، از غرفه‌های فعال سالن «کتاب و رسانه» بودند که با معرفی و ارائه آخرین برنامه‌های خرید آنلاین کتاب، جمع بسیاری از مخاطبان را به خود جذب کرده‌اند.

محمد صدوقی مدیر نرم‌فزار طاقچه گفت: طاقچه یک نرم‌افزار برای دستگاه‌های هوشمند android و ios است که مردم به راحت می‌توانند کتاب‌هایی را از ناشران مختلف بگردند و پیدا کنند و صفحه اول این کتاب‌ها را بصورت رایگان مطالعه کنند و اگ علاقمند بودند از طریق همان تلفن همراهشان کتاب‌ها را بخرند و آنها را بخوانند.

وی افزود: فروشگاه طاقچه طی یک قراردادی کتاب‌ها را به صورت قانونی از ناشرین تهیه کرده و امکاناتی را فراهم کرده که همه مردم بتوانند روی تلفن همراه خودشان کتاب بخوانند و آن را به عنوان یک کتابخانه سیار همیشه همراه خودشان داشته باشند. در نمایشگاه هم فضایی را آماده کرده‌ایم که بتوانیم در محیطی دلنشین پذیرای مراجعین باشیم و اینترنت پر سرعت در اختیار کاربران قرار می‌دهیم تا مراجعه کنندگان بتوانند نرم‌افزار طاقچه را روی گوشی‌ها و یا تبلت خود نصب کنند و همیجا استفاده کنند و اگر سوالی داشته باشند، همکاران ما آنها را راهنمایی خواهند کرد.

«خانه فرهنگ ایثار و مقاومت» که در نمایشگاه کتاب سال گذشته گشایش یافت، در بیست و هشتمین دوره این نمایشگاه، با رونمایی از «کتاب مردمی ایثار» نخستین کتاب مردمی با موضوع ایثار، که با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفت، از غرفه‌های فعال سالن «کتاب و رسانه» بود.

سالن «کتاب و رسانه» یکی از بخش های تازه تأسیس و تأثیرگذار نمایشگاه بیست و هشتم بود که با معرفی رسانه‌های فعال در حوزه کتاب به مراجعین و همینطور برقراری ارتباط موثر بین این رسانه‌ها، گام مهمی در جهت تعامل سازنده بین حوزه «کتاب» و «رسانه» برداشت که امیدواریم این حرکت موثر با در سال های آینده با وسعت بیشتری برگزار شود.