به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) کتاب «منظر ذهنی شهر» به بررسی نظری و کاربردی مفهوم جدید منظر ذهنی شهر می‌پردازد و نمونه‌ها و مصادیق متعددی ذکر می‌کند؛ از اینکه چگونه گفتمان‌ها، فرهنگ‌ها، نمادها، استعاره‌ها و حتی تخیلات رایج در میان یک جمعیت شهری، منظر ذهنی آن را تعیین می‌کنند؛ منظری که به تجربه مدرن از زندگی شهری معنا می‌بخشد.
تهران به عنوان مرکز سیاسی کشور، بیش از یک شهر بزرگ و پرجمعیت است که رشد ناموزون و نامتعادل و تنوع قومی و مهاجرپذیری گسترده، وجه ممیزه آن از دیگر شهرهای بزرگ کشور است. تهران به تافته جدابافته‌ای تبدیل شده که مجموعه‌ای از ویژگی‌ها، ارزش‌ها و هیجان‌های گاه متناقض را نیز در خود نمایان دارد. تراکم سرمایه‌های فرهنگی و خرده‌فرهنگی، تراکم سرمایه‌های اقتصادی، سیاسی و نمادین، تحرک و رقابت اجتماعی بالا، تنوع سبک‌های زندگی و بسیاری از ویژگی‌های دیگر، معنای فرهنگی تهران را به‌مثابه فضا و مکانی زیسته در ذهن ساکنان و غیر ساکنان آن بسیار متمایز می‌سازد. تهران به‌عنوان یک کلان‌شهر، علاوه بر در برداشتن خصایص اجزا و مؤلفه‌های تشکیل‌دهنده آن، چیزی فراتر از این اجزاست. تهران را تنها باید در مقیاس کلان‌شهری منحصر به فرد آن، با تمام اوصاف و شرایط خوب و بد آن در نظر گرفت.
مجموعه پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشگاهی چاپ‌شده در مجموعه «فرهنگ و شهر»ـ همچون کتاب «منظر ذهنی شهر» ـ برشی از تجربه ارزش‌ها، گرایش‌ها و تجارب متنوع ساکنان تهران و نیز شرایط ساختاری و تغییر و تحولات آن را مورد توجه قرار می‌دهند. این مجموعه آثار که با حمایت معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران به چاپ می‌رسند، در کلیت خود می‌توانند تصویری از پیچیدگی‌ها، تناقض‌ها، فرصت‌ها، محدودیت‌ها، واقعیت‌ها، بازنمایی‌ها و نیز بستر تاریخی زندگی در این شهر را ترسیم کنند.
در بخشی از پیشگفتار این کتاب می‌خوانیم: «هر شهر علاوه بر مناظر طبیعی و عینی خود، دارای بعدی است که آن را منظر ذهنی می‌نامیم؛ منظری که مبتنی بر تصویر یا انگاره کلی شهر است. منظر ذهنی شهر ساختاری برای اندیشیدن به شهر است و به کیفیتی اشاره می‌کند که حاصل ترکیب چشم‌انداز فیزیکی شهر و ادراکات دیداری و فرهنگی ساکنان آن بوده، می‌توان از آن به «چشم‌انداز ذهن» تعبیر کرد.»
کتاب حاضر به بررسی نظری و کاربردی مفهوم جدید منظر ذهنی شهر می‌پردازد و نمونه‌ها و مصادیق متعددی ذکر می‌کند؛ از اینکه چگونه گفتمان‌ها، فرهنگ‌ها، نمادها، استعاره‌ها و حتی تخیلات رایج در میان یک جمعیت شهری، منظر ذهنی آن را تعیین می‌کنند. منظری که به تجربه مدرن از زندگی شهری معنا می‌بخشد.
این اثر مشتمل بر سه بخش اصلی، روش‌شناسی و ساختار مفهومی، بازنمایی فرهنگی شهر، و کاربست‌های مفهوم منظر ذهنی شهر است و در هفده فصل به مباحث زیر می‌پردازد: گشتالت تصور شهری، انگاره شهری مقاومت مکان، بازنمایی منظر مدرن شهری، ارتباط میان مراکز و کنش خرید، زندگی شهری، و فرایند شکل‌گیری منظرهای ذهنی شهر، ریشه‌های فرهنگی و روانکاوانه مطالعه منظر ذهنی، بازنمایی فرهنگی شهر در آثار نویسندگان و فیلم‌سازان گوناگون، جایگاه وقایع رسانه‌ای در بازتولید منظرهای ذهنی شهرها، و همچنین کاربست‌های آن در سیاست‌گذاری و بازاریابی شهر.
در این میان، نقش مطالعات فرهنگی ایرانی در فهم و پژوهش منظر ذهنی شهرهای کشور و سیاست‌گذاران فرهنگی در کاربست آن در حوزه‌های گوناگون برنامه‌ریزی شهری، اعم از گردشگری و بازاریابی شهر، امری تعیین‌کننده است؛ بنابراین می‌توانند طی مجموعه منظمی از پژوهش‌های فرهنگی به بررسی منظر ذهنی کنونی شهرهای ایران پرداخته، برنامه‌ریزی‌های شهری را بر آن منطبق کرده، سیاست‌های مداخلاتی را برای ارتقای منظرهای ذهنی شهرها طرح‌ریزی، و در یک برنامه فرهنگی بلندمدت، اثربخشی منظرهای ذهنی شهرهای ایران را ارتقا بخشند؛ اقدامی که به گسترش گردشگری، توسعه بومی شهرها، و افزایش نسبی کیفیت و سطح رضایت از زندگی ساکنان آن می‌انجامد.
در این کتاب مجموعه‌ای از جستارها گرد آمده که بیشتر آنها در همایش «منظر ذهنی شهر در اروپا» در 29 آوریل 2004 در دانشگاه دی‌مونتفورت در شهر لستر ارائه شده‌اند. محور موضوعات این شماره مصاف میان مطالعات مربوط به منظر ذهنی شهری با کاربست آنها در سیاست‌گذاری به‌طور عام، و مشخصاً با ترویج گردشگری و بازاریابی شهری است.
کتاب «منظر ذهنی شهر» با عنوان فرعی مفاهیم، بازنمایی‌های فرهنگی و کاربست‌های سیاست‌گذارانه نوشته فرانکو بیانچینی با ترجمه محمدعلی زکریایی در 470 صفحه، شمارگان هزار نسخه به بهای 27 هزار تومان از سوی انتشارات تیسا وارد بازار نشر شده است.
دوشنبه ۴ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۴:۳۰
نظر شما