انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر کتاب «کارگاه کامپوزیت طراحی صنعتی (راهنمای قالبگیری و ساخت قطعات کامپوزیتی)» نوشته مسلم امیری پریان را در هفت فصل منتشر کرد.
در نخستین فصل کتاب با عنوان «آشنایی با کامپوزیتها و کاربردهای آن در صنعت» درباره مزایای استفاده از کامپوزیتها آمده است: «کامپوزیتها معمولا در قیاس با فلزات متداول در ساخت قطعات، دارای خواص مکانیکی بهتری هستند. اگر دو میله با وزن یکسان را درنظر بگیریم، یکی از کامپوزیت و دیگری از فولاد یا آلومینیوم ساخته شده باشد، نمونه ساخته شده از کامپوزیت میتواند چهار تا 6 برابر بیشتر از فولاد، مقاومت کششی از خود نشان بدهد. این خاصیت موجب میشود تا وزن یک قطعه ساخته شده از کامپوزیت با مقاومت الکتریکی مطلوب، سبکتر از مشابه فلزی آن باشد. این مزیت در ساخت وسایل نقلیه همچون هواپیما و خودرو حائز اهمیت است. برای درک این مطلب کافی است بدانیم که در برخی موارد، یک میله ساخته شده از کامپوزیت میتواند وظیفه مکانیکی یک میله فلزی را تنها با 20 درصد وزن آن انجام دهد.»
«بخش سازهای کامپوزیتها (الیاف تقویت کننده)» عنوان دومین فصل کتاب است که روش تولید الیاف محور اصلی بحثهای این فصل را تشکیل میدهد. براساس محتوای کتاب، مهمترین روش تولید الیاف، اکسترود ماده اولیه بهصورت مایع از میان منافذ موجود در یک ظرف بزرگ است که ظاهری مشابه آبکش دارد؛ این ظرف در اصطلاح «اسپینرت» نامیده میشود. مایع پس از عبور از سوراخها و ورود به محیط جدید، در اثر واکنشهای شیمیایی با تغییرات فیزیکی متعدد شده و به رشتههای جامد تبدیل میشود.
در سومین فصل کتاب به موضوعاتی مانند رزین، رزینهای پلیاستر، رزینهای ایوکسی و رزین وینیلاستر پرداخته شده است. در این فصل در تعریف رزین میخوانیم: «رزین ترکیبی طبیعی یا مصنوعی است که بسیار چسبناک بوده و تحت شرایطی سخت میشود. معمولا در الکل قابل حل است، اما در آب حل نمیشود. این ترکیب به طرق گوناگون طبقهبندی میشود که بستگی به ترکیب شیمیایی و مورد مصرف آن دارد.»
فصل چهارم کتاب به معرفی موادی اختصاص دارد که با عنوان پرکننده و افزودنی به رزین اضافه شده و هریک موجب ایجاد خواص بهخصوصی در قطعه نهایی میشود. شناخت این مواد و آشنایی با خصوصیات آنها کمک شایانی به طراحان در دستیابی به قطعات با ویژگیهای منحصر بهفرد میکند.
«شکلدهی ماشینی کامپوزیتها» موضوع محوری پنجمین فصل کتاب است که به بررسی روشهای شکلدهی ماشینی کامپوزیتها میپردازد؛ روشهایی که گاهی برای ساخت قطعات با تیراژ بالا و قطعات دارای فرم و کاربری خاص نیازمند مراجعه و استفاده از آنها هستیم. تولید ماشینی قطعات کامپوزیتی بر پایه پلیمرهای گرماسخت بهطور کلی به سه دسته تقسیم میشوند. نخست روشهای تولید ساده لایهگذاری، دستی و پاششی که شامل روشهای تولید با قالب باز هستند. تیراژ در این نوع تولید، محدود به یک تا سه قطعه در روز است و کیفیت محصول به اپراتور بستگی دارد. دوم، روشهای تولید خاص پالتروژن، الیاف پیچی و لایه نشانی پیوسته که برای تولید قطعات خاص مانند لوله، پروفیل، ورق و غیره مورد استفاده قرار میگیرد و سوم روش تولید قطعات صنعتی است.
مولف در فصل ششم کتاب به روش لایهگذاری دستی کامپوزیتها و ساخت قالب و قطعه محصولات به شکل کارگاهی و غیر ماشینی اشاره کرده است. طراحان میتوانند با استفاده از این روش قطعات موردنظر خود را در تیراژ محدود با صرف هزینهای نسبتا پایین و با فرایندی کوتاهمدت تولید کنند.
«مشکلات موجود در فرایند ساخت کامپوزیتها» عنوان آخرین فصل کتاب است. نویسنده در تشریح این مشکلات آورده که معمولا طراحان در روند ساخت قطعات کامپوزیتی بهویژه روش لایهگذاری دستی با مشکلاتی در روند ساخت مواجه میشوند که هر کدام میتواند موجب آسیبهای جبرانناپذیری به قالب یا قطعه شود. این آسیبها و اشکالها بهویژه برای دانشجویان گاهی به شکل سؤالی بیجواب باقی میماند.
نخستین چاپ کتاب «کارگاه کامپوزیت طراحی صنعتی (راهنمای قالبگیری و ساخت قطعات کامپوزیتی)» با شمارگان یکهزار نسخه در 150 صفحه، به بهای 12 هزار تومان از سوی انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر به بازار کتاب عرضه شده است.
نظر شما