الگوگیری از امام رضا(ع) در برخورد با ادیان و مذاهب مختلف
آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری، رئیس موسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث با بیان اینکه علم گسترده و فراگیر یکی از مهمترین ویژگی‌های اهل بیت(ع) است، اظهار کرد: ائمه معصومین(ع) ارائه‌دهنده علم الهی هستند که در راستای نجات انسان‌ها و حرکت در مسیر رضای الهی فعالیت کردند.
وی با اشاره به حدیثی از امام رضا(ع) بر این موضوع که اهل بیت(ع) برای هر سوال مردم جوابی گویا و چندوجهی داشته‌اند، تاکید کرد و افزود: امام رضا(ع) می‌فرمایند: بال پرندگان که در آسمان به یکدیگر برخورد می‌کند موضوعی است که ما برای آن نیز علم و دانش داریم.
آیت‌الله ری‌شهری با اشاره به وجود جریانات سیاسی بعد از پیامبراکرم(ص) و ممنوعیت نشر احادیث گفت: متاسفانه یکی از مشکلاتی که باعث شد بشر از این احادیث و علم گسترده بهره لازم را نبرد، خفقان و مشکلاتی بود که پس از رحلت پیامبر(ص) در جامعه اسلامی رخ داد؛ و به همین دلیل است که اکثر امامان میراث علمی چندان زیادی ندارند ولی یکی از ائمه‌ای که میراث نسبتا خوبی از ایشان به ما رسیده است، حضرت امام رضا(ع) است.
رئیس موسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث با ذکر این مطلب که احادیث در شاخه‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شود، ابراز کرد: تعداد 2427 حدیث کوچک و بزرگ از امام رضا(ع) برای ما به جای مانده، که از این تعداد بیش از 1300 روایت در زمینه احادیث فقهی است که مرتبط با سوالاتی است که شاگردان و یا علمای سایر مذاهب داشتند.
رئیس موسسه دارالحدیث تصریح کرد: احادیث اعتقادی پس از احادیث فقهی، جزءِ بیشترین احادیثی است که از امام رضا(ع) باقی مانده است که بیشتر در زمینه مناظرات حضرت بوده است. هر چند تعداد احادیث اعتقادی دومین رتبه را در آمار احادیث رضوی دارد، اما از نظر حجم و گستردگی از احادیث فقهی بسیار گسترده‌تر است، به‌طوری که برخی از این احادیث 25 صفحه‌ای و برخی 17 صفحه‌ای هستند که نشان‌دهنده حجم بالای احادیث اعتقادی است.
وی در ادامه با بیان اینکه با نگاه به احادیث اعتقادی می‌توان موضوعاتی چون نقش امام رضا(ع) در تحکیم مبانی اعتقادی اسلام را استخراج کرد، بیان کرد: در حکمت‌نامه رضوی که توسط موسسه دارالحدیث گزینش شده، 1806 روایت از امام رضا(ع) آورده شده است که 20 فصل آن مرتبط با احادیث اعتقادی و 8 فصل آن مرتبط با احادیث فقهی است.
آیت‌الله ری‌شهری با بیان اینکه حوزه‌های علمیه باید در الگوگیری از امام هشتم در طرح مباحث اعتقادی بیشتر تلاش کنند، افزود: ما باید در عصر خودمان از برخورد امام رضا(ع) با ادیان و مذاهب مختلف الگوگیری کنیم، در آن زمان اصحاب افکار مختلف به نشر اندیشه‌های خود می‌پرداختند که موارد بسیاری این اندیشه‌ها با معارف اسلام در تعارض بود و امام رضا(ع) با نشر معارف اهل بیت(ع) به مقابله با اندیشه‌های افراطی و منحرف پرداخت آنها پرداختند.
رئیس موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث در پایان با تاکید بر اینکه در دانشگاه نیز باید به رشته کلام، دقت نظر بیشتری داشته باشد، اظهار کرد: پژوهشکده کلام اهل بیت(ع) یک بخش از کار خود را باید به صورت ویژه بر احادیث کلامی رضوی قرار دهد.
نقش بی‌بدیل امام رضا (ع) در حفظ معارف نبوی از مهجوریت و مظلومیت
حجت‌الاسلام عباس دانشی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم گفت: امام رضا(ع) به توسعه حدیث جان تازه‌ای داد و امروز بایستی بر اساس سخنان آن حضرت سبک زندگی رضوی را در زندگی خود جاری کنیم.
وی با بیان اینکه حدیث نعمت بزرگی بود که به مدت 100 سال از امت اسلامی دریغ شد، اظهار کرد: در روزگاری که بیش از هر زمان جامعه نوپای اسلامی نیازمند حدیث و کلام ارزشمند پیامبر اکرم(ص) بود و در زمانی که لازم می‌شد تا این احادیث به دیگر نقاط گسترش پیدا کند، منع حدیث یک دوره بیش از 100 ساله را در تاریخ رقم زد، که این امر ستم بزرگی را بر عظمت پیامبر اسلام(ص) وارد کرد، ولی حضرت رضا (ع) در خارج کردن احادیث نبوی از مهجوریت و مظلومیت و نشر آن نقش بسزایی داشتند.
دانشی با بیان اینکه امام رضا(ع) نقشی بی‌بدیل و استثنایی در نجات معارف نبوی از مهجوریت و مظلومیت داشتند و ایشان از علم و دانش وحیانی برخوردار بودند، گفت: این همه حدیث ناب به ما رسیده است و ما باید سعی کنیم تا این معارف غنی را در زندگی خود به کار برده و سبک زندگی رضوی که همان سبک زندگی نبوی و علوی و قرآنی است را در زندگی خود ساری و جاری کنیم تا به موفقیت و رضای الهی برسیم.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم در ادامه با بیان اینکه در مکتب اهل بیت(ع) کسانی که دلداده خمسه طیبه بودند، سکاندار تبلیغ و حافظ میراث نبوی شدند که امام رضا(ع) میراث‌دار این عرصه بود، خاطرنشان کرد: امام رضا(ع) به توسعه حدیث جان تازه‌ای داد و امروز بر اساس سخنان آن‌حضرت ادامه مسیر می‌دهیم.
وی در بخش دیگری از سخنانش ضمن قدردانی از دست‌اندرکاران برگزاری این همایش عنوان کرد: بیش از 15 استان به دبیرخانه این همایش مقاله ارسال کردند، با این اوصاف و بر اساس آمارها می‌توان گفت پژوهشگران نیمی از استان‌های کشور در این همایش نقش داشتند که می‌تواند نقش مهمی در فراگیر کردن علوم رضوی و اهل بیت(ع) داشته باشد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم با بیان اینکه انتشار این مقالات گنجینه‌ای ارزشمندی از معارف رضوی است، ادامه داد: امیدوار هستیم از پرتو چنین رویدادهایی نظام مقدس اسلامی و سایر کشورها و ملت‌ها بهره‌مند شود.
دانشی با بیان اینکه تولید آثار ارزشمند، برپایی نمایشگاه، برگزاری نشست‌های علمی، فرهنگی و هنری در سطح کشور و 70 کشور دنیا از جمله دستاوردهای جشنواره بین‌المللی امام رضا(ع) است، گفت: سومین همایش ملی حدیث رضوی یکی از سلسله همایش های جشنواره بین‌المللی مذکور است و دبیرخانه این همایش در قم قرار دارد.
رتبه برتر برای مجموعه حکمت‌نامه رضوی در بخش کتب رضوی
در ادامه این مراسم حجت‌الاسلام محمدتقی سبحانی‌نیا، معاون فرهنگی موسسه دارالحدیث در سخنانی به تشريح اهداف برگزاري اين همايش و مراحل برگزاري سومين حديث رضوي پرداخت و با اشاره به دو دوره همایش گذشته اظهار کرد: نخستین همایش حدیث رضوی با موضوع سبک زندگی با توجه به احادیث رضوی برگزار شد و 300 اثر ادبی و مقاله به دبیرخانه این همایش ارسال شد، دومین همایش حدیث رضوی با موضوع نقش زمانه در صدور روایات رضوی برگزار شد که تأثر جریان‌های فکری در حدیث رضوی مورد توجه قرار گرفت و 50 مقاله به دبیرخانه ارسال شد.
وی با اشاره به دستاوردهای این همایش‌ها، خاطرنشان کرد: چاپ و انتشار مجموعه حکمت‌نامه رضوی و مجموعه 6 جلدی مقالات دوره‌های گذشته این همایش توسط موسسه دارالحدیث از اتفاقات خوب همایش‌های دو دوره گذشته حدیث رضوی بوده است که مجموعه حکمت‌نامه رضوی در بخش کتب رضوی رتبه برتر را به دست آورد.
معاون فرهنگی موسسه دارالحدیث با اشاره به ارتقای کیفی مقالات ارسال شده به دبیرخانه سومین همایش حدیث رضوی بیان کرد: بنیاد بین‌المللی امام رضا(ع) به عنوان بانی اصلی این برنامه‌ها در نظر دارد برای دوره‌های بعدی این همایش به ابعادی که به آنها توجه نشده است، بپردازد.
وی افزود: احادیث تفسیری و فقهی آن حضرت و دوران حضور حضرت در مدینه و همچنین بررسی درباره فرزندان امام رضا(ع) به ویژه امامان معصوم بعد از آن حضرت (ع) از دیگر موضوعاتی است که باید به آن بپردازیم و اگر درباره این موضوعات همایشی برگزار شود محققان و نویسندگان می‌توانند در این زمینه به فعالیت بپردازند.
سبحانی‌نیا در پایان از بنیاد بین‌المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) به عنوان بانی اصلی برگزاری این همایش و دیگر نهادهای همکار در این همایش قدردانی کرد. همچنین در پایان این همایش از کتاب «میراث مکتوب رضوی» با حضور آیت‌الله ری‌شهری و حجت الاسلام دانشی رونمایی شد.
سومین همایش ملی حدیث رضوی از سری برنامه‌های سیزدهمین جشنواره بین المللی امام رضا (ع) با موضوع احادیث اعتقادی است که با همکاری معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم، دانشگاه قرآن و حدیث، پژوهشگاه قرآن و حدیث، مرکز تخصصی علوم حدیث، انجمن حدیث حوزه، مرکز تحقیقات کامپیوتر علوم اسلامی(نور)، بنیاد بین المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع)، انجمن دانش آموختگان مرکز تخصصی علم کلام و انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه برگزار شد.
نظر شما