به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، این نشست تخصصی به مناسبت روز «کودک، کتاب و کتاب‌خوانی» با حضور فریدون عموزاده خلیلی و علی‌اصغر سیدآبادی در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
در ابتدای این نشست دکتر علیرضا کرمانی مدیرکل پژوهش و آموزش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به این‌که تکنولوژی تا کنون دو بار به سراغ کودکان آمده گفت: بار اولی که تکنولوژی به سراغ کودکان آمد وقتی بود که ما با صنعت چاپ مواجه شدیم و بار دوم آن در سال‌های اخیر و با گسترش رسانه‌های دیجیتال و فضای مجازی است که به تبع خود بحث‌های جدیدی مثل سواد رسانه را مطرح می‌کند.
مترجم و پژوهشگر در حوزه جامعه‌شناسی کودکی در همین حال تصریح کرد: می‌توان با احتیاط این بحث را مطرح کرد که تکنولوژی جدید مفهوم تازه‌ای در کودکی و کودک ایجاد می‌کند. از جمله این‌که شکل جدیدی از محصولات فرهنگی ویژه کودکان را پدید آورده است.
فریدون عموزاده خلیلی در این نشست با بیان این‌که من مختصاتی برای کودک و کتاب قایل هستم و فکر می‌کنم «تخیل» وجوه مشترک آن‌هاست تاکید کرد: تخیل و تخیل کردن و خیال‌سازی و خیال‌پردازی جزو اصلی‌ترین وجوه زندگی کودکان‌اند. هرچه عنصر خیال و خیال‌پردازی در کتاب‌ها بیش‌تر باشد مدل‌هایی که با خوانش آن‌ها در ذهن کودک ایجاد می‌شود گسترده‌تر می‌شود و این گستردگی به کودک این امکان را می‌دهد که از این قوه در فهم تازه‌ی همه‌چیز اعم از هنر و ادبیات و تکنولوژی و علم استفاده کند.
رییس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان تصریح کرد: من فکر می‌کنم مهم‌ترین محور شکل دادن کتاب تخیل است و آن‌چه او را از دیگر خواندنی‌ها متمایز می‌کند همان تالیف کتاب با روایت داستانی است. حالا اگر کودک و کتاب را با عنصر تخیل بشناسیم، در این صورت باید پرسید با توجه به حجم اطلاعات آموزشی بچه‌ها باید نگران آینده‌ی کتاب و آینده کودکان باشیم یا نه؟ تهدیدات آن‌ها کدام است و عوامل بازدارنده‌ی تخیل در کتاب و کودک چیست؟ یا چه چیزی باعث می‌شود وجه تخیل در کتاب‌ها کم شود و به تبع خود کودکی کودک کاهش یابد؟
نویسنده «دو خرمای نارس» در همین حال کلیشه‌ها را در این زمینه آسیب‌زننده توصیف کرد و گفت: کلیشه‌سازهای متنوع همه‌چیز حتی زاویه دید و نوع نگاه ما را به واقعیات متاثر می‌سازند. در فضاهای مجازی مثل اینستاگرام نوعی گفتمان غالب به آرامی نوعی روایت از زندگی را به ما می‌دهد و کلیشه‌ای را تحمیل می‌کند که ما ناخودآگاه در روایت‌های زندگی خود از همان‌ها استفاده می‌کنیم. بنابراین اگر قرار است نگرانی‌ای از آینده داشته باشیم، این نگرانی نه از غالب شدن بر کودک و نه غلبه‌ی فضای دیجیتال بر آنان بلکه اسیر شدن در دام کلیشه‌هاست.
وی تاکید کرد: تخیل باید اوج بگیرد. اگر می‌توان از طریق تبلت‌ها و برنامه‌های کاربردی راه‌های تخیل را گشود نباید نگران بود چون اگر امکان تخیل وجود داشته باشد حتما در آینده اتفاقات خوبی رخ خواهد داد.
در ادامه علی‌اصغر سیدآبادی مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی و کتاب‌خوانی گفت: منظور از کتاب نه تخیل و نه فرم ظاهری آن بلکه عمل خواندن است و این عمل با نگاه کردن و گوش کردن متفاوت است. عمل خواندن شما را از حالت انفعال خارج می‌کند و کتاب تنها وسیله‌ای است که عمل خواندن را ممکن می‌کند.
مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی و کتاب‌خوانی کتاب را «جبهه‌ی مقاومت» دانست و تصریح کرد: فرق رسانه‌های جدید با کتاب در این است که آن‌ها انسان را به انزوا می‌کشانند، درحالی‌که کتاب رسانهای است که شما هنوز می‌توانید آن را به صورت مشارکتی و در کنار اجزای خانواده استفاده کنید.
وی تاکید کرد: مفهوم کودکی امروز متاثر از چندین نهاد است. از جمله نهاد خانواده که البته در طول تاریخ متحول شده، یا نهاد بهداشتی و پزشکی، نهاد آموزش و پرورش و حتی مسایلی مثل فقر و عدالت اجتماعی بر کیفیت کودکی و مفهوم کودک تاثیر می‌گذارند اما مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در این زمینه رسانه‌ها هستند.
علی‌اصغر سیدآبادی گفت: کودک در آینده محصور رسانه‌ها خواهد بود و مفهوم کودک و کودکی را رسانه‌ها می‌سازند. گفته می‌شود رسانه‌ها اقتدار خانواده را به چالش می‌کشند و هویت ملت‌ها را مدام از نوعی به نوع دیگر تغییر می‌دهند. اما کتاب به عنوان جبهه‌ی مقاومت در میان انبوه رسانه‌ها همچنان ارزش و اهمیت خود را داراست و تنها رسانهای است که با آن می‌توان عمل خوانش را انجام داد.
این نشست تخصصی در حاشیه هفته ملی کودک درحالی برگزار شد که تا پایان 21 مهرماه هر روز از 15 تا 17 یک نشست تخصصی در حوزه مسایل مربوط به کودکان در مرکز آفرینش‌های فرهنگی‌هنری خیابان حجاب در کنار غرفه‌های فرهنگی‌هنری ویژه بچه‌ها برگزار می‌شود.
دوشنبه ۲۰ مهر ۱۳۹۴ - ۰۹:۳۵
نظر شما