هیلفردینگ در کتاب «سرمایه مالی» با بازخوانی انتقادی پارهای تفاسیر پولی مارکس، یکی از نمونههای درخشان «نقد از درون» را که بنیانها را نگه میدارد و کاستیها را میزداید، پیش چشم میگذارد.
کتاب شامل چهار بخش اصلی با عناوین «پول و اعتبار»، «بسیج سرمایه: سرمایه خیالی»، «سرمایه مالی و محدود شدن رقابت آزاد» و «سیاست اقتصادی سرمایه مالی» است.
رودولف هیلفردینگ در سال 1877 میلادی در وین پایتخت اتریش و در خانوادهای ثروتمند به دنیا آمد. در دانشگاه وین به تحصیل پزشکی پرداخت اما علاقهاش به فعالیتهای سیاسی و مطالعات اقتصادی، راهی دیگر پیش رویش گذاشت. پس از اخذ مدرک پزشکی، به مقالهنویسی در روزنامه «داینیوزیت» که ناشر نظریههای مارکسیستی بود، روی آورد. غالب مقالاتش درباره سوسیالیسم و دفاع از مواضع حزب سوسیال دموکرات آلمان بود که بعدها خودش هم به آن پیوست. هیلفردینگ اوایل 1920 تابعیت آلمان را پذیرفت و بهعنوان وزیر دارایی در دو کابینه سوسیالـ دموکراتهای آلمان از 1923 تا 1929 خدمت کرد. وی از 1924 تا 1933 عضو مجلس آلمان هم بود. وی پس از به قدرت رسیدن هیتلر، از آلمان گریخت و در نقاط مختلف اروپا سرگردان بود. در سال 1940 به فرانسه برگشت اما حکومت ویشی دستگیرش کرد و تحویل گشتاپو داد. هیلفردینگ در سال 1941 در زندان درگذشت. برخی منابع، علت مرگ وی را شکنجه و فشار کار اجباری ذکر کردهاند و برخی دیگر گفتهاند در زندان حلقآویز شده است.
در بخشی از مقدمه کتاب میخوانیم: «در کتاب «سرمایه مالی» که کارل کائوتسکی، مشهور به «پاپ مارکسیسم، آن را «تکمه جلدهای دوم و سوم سرمایه» خوانده و «اوتو باوثر» از مفسران بزرگ آثار مارکس، با صراحت بیشتری آن را «جلد چهارم سرمایه مارکس» نام نهاده است، از آغاز قرن بیستم تاکنون مهمترین و تاثیرگذارترین متن اقتصاد سیاسی مارکسیستی بوده است. این کتاب سرآغاز بزرگترین بازاندیشی در نقد اقتصاد سیاسی کاپیتالیستی است که حوزه تاثیرش از جنبش جهانی چپ فراتر رفته و حتی کینزینهای جدید، تحولات دو دهه اخیر در اقتصاد جهانی و بحرانهای مالی 1997 به بعد را در پرتو این متن تفسیر کردهاند.
علاوه بر اینها، هیلفردینگ در این کتاب، با بازخوانی انتقادی پارهای تفاسیر پولی مارکس، یکی از نمونههای درخشان «نقد از درون» را که بنیانها را نگه میدارد و کاستیها را میزداید، پیش چشم میگذارد.»
درباب ترجمه انگلیسی سرمایه مالی
نسخه آلمانی «سرمایه مالی» سال 1910 منتشر شد و نام آن به عنوان منبعی معتبر در مطالعات مارکسیستی سر زبانها افتاد. علاوه بر چاپهای متعدد این کتاب به زبان آلمانی، ترجمههای ایتالیایی، اسپانیایی و فرانسوی آن نیز در سالهای 1961 تا 1970 منتشر شد، اما از شگفتیهای بازار نشر اروپا و آمریکاست که ترجمه انگلیسی چنین کتاب نامداری، 71 سال پس از نسخه آلمانی آن یعنی در سال 1981 منتشر شد. بسیاری، از جمله «تام باتومور» جامعهشناس مارکسیست انگلیسی میدانستند که این کتاب را موریس واتنیک و سام گوردون مدتها پیش ترجمه کردهاند؛ حتی پل سوئیزی در سال 1949 خبر میدهد که «ترجمهای از کتاب سرمایه مالی در دست تهیه است که انتشارات آگوستوس کلی آن را منتشر خواهد کرد.» اما کسی نمیدانست و هنوز نمیداند چرا انتشار این ترجمه که از نمونههای درخشان ترجمه آلمانی به انگلیسی هم شمرده میشود، این همه به درازا کشیده است.
باری، باتامور ترجمه واتنیک و گوردون را ویرایش کرد و بر آن مقدمهای نوشت و بدون اینکه او یا مترجمان توضیحی درباره علت تاخیر چاپ بدهند، کتاب منتشر شد.
نظر شما