به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از تِله‌سور، مانوئل آرایا، راننده و محافظ شخصی پابلو نرودا در گفتگویی با پرنسا لاتینا اظهار‌کرد که در سال 1937 وضعیت سلامت این ادیب شیلیایی همزمان با تلاش‌ها برای خارج کردن وی از کشور به مقصد مکزیک پس از کودتایی که در 11 سپتامبر علیه ریس جمهور وقت شیلی سالوادور آلنده صورت گرفت رو به وخامت گروید.

آرایا در ادامه سخنانش افزود: حال نرودا بد شد و او را به بیمارستان منتقل کردیم. آنجا نرودا را به اتاق 406 بردند. کارها داشت انجام می‌شد و پیشنهاد ریس جمهوری وقت مکزیک لوییس اِچِوِریا برای پذیرفتن نرودا در کشورش پابرجا بود ولی روز 23 سپتامبر 1973 همه‌چیز عوض شد.

وی با اشاره به اینکه حال خالق «بیست شعر عاشقانه و یک سرود نومیدی» به محض اینکه او و همسر نرودا وی را در اتاق بیمارستان تنها گذاشتند رو به وخامت گذاشت گفت:  نرودا از من و ماتیلده خواست به خانه‌اش در ایسلا‌ نگرا برویم و چند کتاب برای بردن به مکزیک برداریم. ساعت چهار بعد از ظهر با ما تماس گرفتند. تزریقی به شکمش انجام شد و حالش به شدت بد بود.

دستیار نرودا کتاب‌ها را به سفارت مکزیک در شیلی تحویل داد و زمانی که موفق شد او را ببیند متوجه شد که از شدت تب سرخ شده است.

وی که پس از خروج از بیمارستان با عوامل پینوشه مواجه شده بود، ضمن شکنجه، از ناحیه پا مورد اصابت گلوله قرار گرفته بود در بخش دیگری از سخنانش تکرار کرد: شک ندارم که نرودا را به قتل رساندند.    
 
شیلی احتمال سوء قصد به جان نرودا را رد نمی‌کند

برنده نوبل ادبیات سال 1971 احتمالا به دلایلی غیر از سرطان پروستات جان خود را از دست داد.

بنا‌ به گزارشی از دادگاه تجدید نظر شیلی که متن آن اخیرا توسط یکی از رسانه‌های اسپانیایی منتشر شده است «دخالت یک گروه سوم در مرگ نرودا بسیار محتمل است».

بخشی از این سند ممکن است مهر تاییدی بر اظهارات آرایا باشد. بنا به این گزارش چیزی به نرودا تزریق شده یا به او خورانده شده که ممکن است موجب تسریع مرگ او شده باشد.

همچنین گفته می‌شود گواهی فوت نرودا توسط پزشک معالج به صورت تلفنی، از منزل، و بدون اینکه بیمار معاینه شود صادر شده‌است.

تحقیقات برای شفاف‌سازی علت مرگ نرودا در سال 2011  پس از اینکه راننده شخصی وی مدعی شد که این ادیب به دلیل بیماری نمرده بلکه کشته شده است آغاز شد. در ماه آوریل 2013 جسد نرودا برای بررسی احتمال قتل از قبر خارج شد. ماه نوامبر همان سال کارشناسانی که انجام تحقیقات مربوطه را به عهده گرفته بودند اعلام کردند هیچ گونه ماده شیمیایی که منجر به مرگ نرودا شده باشد در جسد او یافت نشده‌است. با ادامه تحیقات نوعی باکتری در بقایای این نویسنده یافت شد که ارتباطی به درمان سرطان ندارد.