به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نشست «کتابخانه‌های دانشگاهی و مدیریت تغییر؛ طراحی خدمات نوین» (شنبه 16 آبان‌ماه) در نخستین روز از کنگره سالانه متخصصان علوم اطلاعات ایران با حضور دکتر سید ابراهیم عمرانی، دبیر کمیته اجرایی کنگره، دکتر حسن کیانی‌خوزستانی، رئیس پیشین کتابخانه مرکزی دانشگاه الزهراء(س)، دکتر مهری پریرخ، استاد دانشگاه فردوسی مشهد، دکتر زویا آبام، رئیس کتابخانه مرکزی و استاد‌یار دانشگاه الزهراء(س)، دکتر مریم اسدی، معاون کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شریف، معصومه نیکنیا، مسئول پیشین کتابخانه دیجیتال دانشگاه شهید بهشتی و پروانه مدیر‌امانی، آموزشگر و مدیر داخلی کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد در تالار «قلم» کتابخانه ملی برگزار شد.
سید ابراهیم عمرانی، دبیر کمیته اجرایی کنگره با تأکید بر اهمیت توجه به نیاز‌های روز حوزه کتابداری گفت: مدام باید به فکر ارائه خدمات جدید باشیم. منعی برای بررسی سایت‌های بین‌المللی و تازه‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی وجود ندارد اما باید براساس نیاز کاربران به طراحی خدمت و به دنبال آن به تربیت نیروی متخصص بپردازیم.
وی افزود: توجه به نیاز کاربر مسأله‌ای دست به نقد است؛ کتابدار‌ها باید براساس نیاز روز به طراحی خدمت توجه کنند بنابراین به انجمن کتابداری پیشنهاد می‌کنم کارگاه بازآموزی را به‌عنوان یک نیاز فوری کتابدار‌ها در برنامههای خود قرار دهد. وظیفه اصلی ما بازآموزی کتابدار‌هاست.
تغییر نگرش مدیران نسبت به کتابدار و کتابخانه دانشگاهی
دکتر حسن کیانی‌خوزستانی، رئیس پیشین کتابخانه مرکزی دانشگاه الزهراء(س) با اشاره به لزوم توجه به تغییر نگرش مدیران درباره مسائل علم اطلاعات و دانش‌شناسی اظهار کرد: در بررسی مشکلات کتابخانه‌های دانشگاهی به نگاه کمی نیازی نیست بلکه باید به دنبال تغییر نگرش در مدیران دانشگاه‌ها باشیم.
وی با طرح پرسشی انتقادی ادامه داد: چرا یک دانشجوی ترم هفت حتی از مکان جغرافیایی کتابخانه دانشگاه خود آگاهی ندارد؟ ما نیازمند تغییر نگرش در دانشجویان خود هستیم. ما به ایجاد تغییر در سطوح بالای مدیریتی یعنی در سطح وزارتی نیازمندیم. نگرش وزیر باید نسبت به کتابدار و کتابخانه تغییر کند.
پوری سلطانی نشان داد چگونه یک زن می‌تواند منشاء تحول باشد
مهری پریرخ، استاد دانشگاه فردوسی مشهد در تشریح اهداف برگزاری نشست گفت: به دنبال تغییر هستیم و ایده و تجربه‌های خود را برای تحقق این هدف به اشتراک می‌گذاریم. مدیریت تغییر در کتابخانه‌های دانشگاهی شامل همه کتابخانه‌های فارغ از رویکرد آن‌هاست بنابراین خلاقیت در این حرکت مثبت، وجود دارد.
وی با اشاره به ابعاد مختلف تغییر در مدیریت کتابخانه‌های دانشگاهی افزود: تغییر می‌تواند با رویکرد توسعه‌ای صورت بگیرد مانند برنامه‌‌ریزی برای افزایش آمار مخاطبان و کاربران، از سوی دیگر تغییر می‌تواند در بینش و یا با تحول همراه باشد. بسیاری از تغییرات را باید در مسئولان ایجاد کنیم تا با ما همراه شوند.
پریرخ درباره تغییر در بینش با ذکر خاطره‌ای از مرحومه پوری سلطانی اظهار کرد: به خاطر دارم هرگاه از روبه‌روی اتاق کار خانم سلطانی عبور می‌کردم این زن مشغول مطالعه بود. تلاش علمی ایشان اثبات کرد یک زن چگونه می‌تواند منشاء تغییر و تحول باشد.
لزوم کسب دانش ارتباطی و تبلیغاتی در مسیر تغییر
این استاد دانشگاه با اشاره به تغییر با رویکرد تحولی ادامه داد: تغییر با رویکرد تحولی به‌معنای ساخت یک کتابخانه مدرن است.
پریرخ با تأکید بر وجود رعایت ملزومات برای تحقق تغییر در کتابخانه‌های دانشگاهی گفت: در مسیر تغییر باید دانش در ابعاد مدیریت ارتباطی و تبلیغاتی، همچنین اجرایی، نظارتی و ارزیابی را کسب کنیم. هیچ تغییری بدون ارزیابی موفق نخواهد بود؛ نتایج با ما حرف می‌زنند و تغییرات دنباله‌دار هستند.
نتایج تغییر راهبردی در کتابخانه علوم پزشکی مشهد
پروانه مدیر‌امانی، آموزشگر و مدیر داخلی کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در تشریح تحول در کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: در سال 1379 بحثی درباره تغییر در الگوی سنتی اداره کتابخانه در دانشگاه شکل گرفت. براساس نتایج این بررسی مشخص شد که باید ساختار نظام‌مندی برای اداره کتابخانه ایجاد شود. ابتدا تدوین برنامه راهبردی در دستور کار قرار گرفت. کتابخانه‌های اندکی چنین ایده‌ای را پیش‌بینی کرده بودند.
وی افزود: در حوزه آموزش نیز برگزاری کارگاه‌های تخصصی برای اعضای هیأت علمی و دانشجویان در نطر گرفته شد که از نتایج آن تغییر رویکرد مدیران نسبت به کتابخانه بود. برگزاری کارگاه سواد اطلاعاتی نیز اجباری شد و برنامه راهبردی در معاونت پژوهشی دانشگاه به تصویب رسید.
مدیر‌امانی اظهار کرد: تصویب واحد درسی «سیستم اطلاع‌رسانی پزشکی» در مقطع کارشناسی‌ارشد یکی دیگر از نتایج تدوین برنامه راهبردی برای تعیین ساختار نظام‌مند برای اداره کتابخانه دانشگاه بود.
دانشگاه الزهراء(س) صاحب کتابخانه دیجیتال شد
زویا آبام، رئیس کتابخانه مرکزی و استاد‌یار دانشگاه الزهراء(س) گفت: چهار ماه از پذیرش مسئولیتم به‌عنوان رئیس کتابخانه دانشگاه الزهراء(س) می‌گذرد. راه‌اندازی کتابخانه دیجیتال و عملیاتی کردن یکپارچه‌سازی کتابخانه‌های دانشگاه از جمله برنامههای اصلی در این مدت بوده است. نیرو‌های انسانی اعم از دانشجویان یا کاربران کتابخانه، اعضای هیأت علمی و کتابدار‌ها می‌توانند به‌عنوان نیرو‌های پیش برنده یا بازدارنده در تحقق اهداف تحولی عمل کنند.
دستاورد‌های کتابخانه دانشگاه شریف
مریم اسدی، معاون کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به عملکرد مسئولان کتابخانه در تحقق اهداف تعیین شده اظهار کرد: جلب مشارکت کتابدار‌ها در فرآیند تصمیم‌گیری، گسترش خدمات پژوهشی با توجه به انتظار کاربران، راه‌اندازی میز مجازی، افزایش ساعت کار کتابخانه به 24 ساعت، نمایش و عرضه فیلم‌های آموزشی و تولید خبرنامه الکترونیکی از جمله موفقیت‌های کتابخانه دانشگاه در تحقق اهداف تعیین شده است.
وی ادامه داد: تقویت امکانات زیرساختی در حوزه فناوری، گسترش سالن مطالعه، ایجاد اتاق پژوهش برای دانشجویان دکترا، کاهش بروکراسی و تقویت تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری نیز در بیش از دو دهه گذشته عملیاتی شده است.
راه‌اندازه بخش دیجیتال کتابخانه شهید بهشتی به‌عنوان یک تحول
معصومه نیکنیا، مسئول پیشین کتابخانه دیجیتال دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: در زمان حضورم به‌عنوان کارشناس کتابخانه در دانشگاه شهید بهشتی ارائه خدمات آنلاین بیشترین تقاضای دانشجویان از مسئولان دانشگاه بود. تدوین برنامه‌ای برای رفع این نیاز در دستور کار قرار گرفت و در حال حاضر دو سال است که دانشجویان از این خدمات استفاده می‌کنند.
یکشنبه ۱۷ آبان ۱۳۹۴ - ۰۸:۰۰
نظر شما