این مدرسه تاریخ پر فراز و نشیبی را طی کرد، به‌گونه‌ای که در سه دوره زمانی مختلف و در سه شهر آلمان (ابتدا در وایمار و سپس در دسائو و برلین) به فعالیت پرداخت و در نهایت در سال 1933 توسط نازی‌ها تعطیل شد.
مدیریت این مدرسه از 1919 تا 1927 بر عهده بنیانگذار آن، یعنی گروپیوس بود. گروپیوس با طراحی ساختمان‌های جدید این مدرسه را در سال 1925 به دسائو انتقال داد. مدیریت این مدرسه در میانه سال‌های 1928 تا 1930 بر عهده هانس مه‌یر (معمار و طراح سوئیسی) و از سال 1930 تا 1933 بر عهده لودویگ میس وان دروهه (معمار آلمانی ــ آمریکایی) بود.
در این مدرسه چهره‌های نامداری در هنر مدرن همچون: پل کله، نقاش و طراح سوئیسی، واسیلی کاندینسکی، نقاش و نظریه‌پرداز هنر اهل روسیه، یوهانس ایتن، نقاش سوئیسی ــ آلمانی و مشهور به آموزگار بزرگ رنگ، جوزف آلبرز، نقاش آلمانی ــ آمریکایی و لازلو موهولی ناگی، طراح و مجسمه‌ساز برجسته مجارستانی، تدریس می‌کردند.
پس از تعطیلی اجباری این مدرسه در سال 1933، بسیاری از آموزگاران آن از ترس نازی‌ها در جای جای اروپا پراکنده شده و تعدادی نیز از جمله موهولی ناگی به آمریکا مهاجرت کردند. موهولی ناگی مدرسه‌ای به نام «باهاوس» در شیکاگو برپا و همان برنامه درسی باهاوس آلمان را در آن پیاده کرد. این مدرسه تاثیر بسیاری بر دیگر مدارس هنر و معماری ایالات متحده آمریکا گذاشت. البته پس از انتقال این مدرسه به دسائو گروه طراحی صنعتی آن در وایمار باقی ماند و بعدها نیز تعطیل نشد. این گروه اکنون با عنوان «دانشگاه باهاوس» مشغول به فعالیت است. (برای بازدید از درگاه اینترنتی این دانشکده به این نشانی بروید.)
با وجود اهمیت این مدرسه و مکتب هنری کتاب‌های مستقل فارسی منتشر شده درباره آن حتی به تعداد انگشت‌های یک دست نیز نمی‌رسد. عمده مطالب پیرامون «باهاوس» در کتاب‌های تاریخ هنر، به ویژه تاریخ هنر مدرن وجود دارد. از معدود کتب منتشر شده در این حوزه «باهاوس: تاریخچه، مکتب معماری و طراحی باهاوس» نوشته ولف هرتسوگنرات و ترجمه فرخ خدابنده‌لو است.
کتاب «باهاوس؛ مدرسه‌ای مکتب‌ساز» نوشته آرش سلطانعلی نیز نخستین تالیف یک ایرانی درباره این مدرسه و مکتب هنری مهم است که در ماه‌های گذشته از سوی انتشارات ایده‌خلاقیت روانه کتابفروشی‌ها شد.
نویسنده این کتاب را پس از ارتباط با برخی استادان جدید دانشگاه باهاوس از جمله مارکوس وایزبرگ، طراح گرافیک، به رشته تحریر درآورده است. کتاب در دو بخش «مدرسه‌ای که یک سبک معماری شد» و «تاریخچه باهاوس، خدمات، پیدایش و میراث آن» و با زبانی ساده و مختصر، مکتب هنری باهاوس را به مخاطبان معرفی می‌کند.
تاکید عمده نویسنده در این کتاب بر میراث باهاوس در حوزه‌های طراحی گرافیک و طراحی صنعتی است. از این میراث می‌توان بهره‌های بسیاری در هنر معاصر ایران برد، اما متاسفانه به دلیل نبودن منابع در شرح و توضیح این میراث، تاکنون این مساله مورد غفلت قرار گرفته است.
نویسنده در این کتاب به روشنی به برخی آموزه‌های مهم در مدرسه باهاوس اشاره می‌کند که بعدها در زمره ویژگی‌های اساسی هنر مدرن قرار گرفتند. به عنوان مثال در صفحه هفتم کتاب آمده است: «در مدرسه باهاوس تاریخ معماری جایی میان دروس معماری دانشجویان نداشت، چرا که اعتقاد داشتند همه چیز باید بر مبنای اصول اولیه معماری و بدون توجه به آثار گذشتگان ساخته شود.» همان‌گونه که می‌دانید یکی از ویژگی‌های هنر مدرن، عدم توجه به آموزه‌های هنری کلاسیک بود. به باور سلطانعلی در واقع اگر «باهاوس» نبود، مدرنیسم چیزی جز تلاش‌های پراکنده یک تعداد نقاش که گهگاه در برخی نمایشگاه‌های کوچک آثاری را به نمایش می‌گذارند، نبود. (به نقل از صفحه 37 کتاب).
یکی از ویژگی‌های این کتاب ارائه تصویرهای مناسب است. نویسنده پس از شرح شیوه‌های معماری و طراحی مدرسه باهاوس با ارائه تصویرهای رنگی از نمونه آثار تولید شده در این مدرسه و مکتب هنری، از جمله نمونه پوسترها، تصویر ساختمان‌ها و همچنین تصاویر برخی از اجناسی که توسط طراحان صنعتی ملهم از این مکتب، آموزش خود را تکمیل می‌کند.
«باهاوس؛ مدرسه‌ای مکتب‌ساز» نوشته آرش سلطانعلی با شمارگان هزار نسخه، 52 صفحه و بهای 10 هزار تومان از سوی انتشارات ایده خلاقیت روانه کتابفروشی‌ها شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این کتاب به نشانی زیر مراجعه کنید:
نظر شما