خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - دکتر خلیل فریور، عضو هیات علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی: یکی از بخش‌های مهم در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت آموزشی است و مجموعه دانشگاههای علوم پزشکی در سراسر کشور زیرنظر این وزارتخانه قرار دارند؛ به‌عنوان مثال بخش‌های تخصصی مانند واکسیناسیون از سوی وزارت بهداشت اداره می‌شوند که چطور و براساس چه روش‌هایی تولید و استفاده شوند. بنابراین ارتباط این وزارتخانه با سازمان جهانی بهداشت (WHO) ارتباطی مدام و همیشگی است تا از جدیدترین تحولات و پیشرفت‌های دنیای پزشکی آگاهی پیدا کند.
زمانی‌که درمان بیماری اسهال در کشور دشوار به‌نظر می‌رسید، توجه مسئولان بهداشت و درمان کشور به توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت درباره روش‌های محاسبه دقیق برای تزریق سرم، موجب شد تا درمان اسهال به سهولت صورت گیرد. این درحالی است که در شرایط حاضر دانشگاه‌ها به‌اصطلاح زیربار آنچه از سوی وزارتخانه اعلام می‌شود، نمی‌روند و براساس آنچه خود می‌دانند، عمل می‌کنند؛ جریانی که در حوزه تولید و نشر کتاب نیز اتفاق افتاده است.
اگر وزارت بهداشت خِبره‌های خود یعنی افرادی را که سرد و گرم روزگار را چشیده‌اند، در اختیار داشته باشد، این استعدادها توانایی تولید منابعی هم‌وزن علمشان را خواهند داشت. منابع و پژوهش دانشگاه‌ها کماکان نسبت به پژوهش‌های جهانی عقب است، درحالی که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تلاش‌های موثری انجام می‌دهد. پرسش اصلی در این موضوع چرایی مقاومت دانشگاه‌هاست! وزارت بهداشت به افراد شاخصی که دانشگاه‌ها قبولشان داشته باشد، نیاز دارند تا در رأس گروه‌های مختلف آموزشی، کتاب‌های تخصصی تولید کنند و از سوی دانشگاه‌ها مورد قبول واقع شود.
برگزاری جلسه‌های مشترک برای بررسی محتوای کتاب‌ها نیز ضروری است، اما ارتباط قوی بین دانشگاه‌ها و وزارتخانه در مقطعی قطع شد. پیشکسوتان بازنشسته شدند و یا از آن‌ها برای ادامه کار دعوت به‌عمل نیامد و این درحالی است که همچنان دنیای پزشکی محتوای جدید تولید می‌کند، اما متأسفانه با کمبود متخصصان پشتیبان در بیمارستان‌ها و دانشگاه‌ها مواجهیم و در بعضی مواقع از نبود این نیروها در رنج هستیم.
همچنین آموزش‌های لازم برای درمان‌های مختلف به دانشجویان ارائه نشده است. به‌عنوان مثال همچنان شاهد تجویز آنتی‌بیوتیک‌های بی‌مورد در نسخه‌ها برای گروه‌های سنی مختلف هستیم. این آموزش‌ها داده نشده چراکه در دانشگاه‌ها افراد شاخص را پیدا نکردیم تا با آن‌ها بنشنیم و منابع را به‌روز تولید کنیم. کتاب‌ها با توجه به حرکت پرشتاب علم در حوزه پزشکی هر چهار سال یکبار باید روزآمد و پایش شوند.
شرایط باید به گونه‌ای فراهم شود تا در صورت وجود نظرات مخالف و یا مقاومت در پذیرش محتوای جدید آموزشی، امکان بحث و نظرخواهی از افراد مختلف وجود داشته باشد و با وجود کارشناسان خِبره مقاومت‌های بی‌مورد در برخی پزشکان با دلایل متقن از بین برود.
روسای ادارات مختلف زیرمجموعه مراکز آموزشی وزارت بهداشت، حداقل باید دارای درجه دانشیاری داشته و سابقه علمی قابل اعتنایی در تولید مقالات علمی، راهنمایی یا مشاوره پایان‌نامه‌های دانشگاهی و تدریس داشته باشند. بنابراین به‌نظر می‌رسد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در تولید کتاب‌های تخصصی می‌تواند عملکرد مناسبی نشان دهد و در این مسیر از مشاوران صاحب‌نام و آشنا با مسائل نشر استفاده کند. از سوی دیگر نظرات کارشناسان مختلف در گروه‌های مختلف تخصصی مانند پزشک زنان، کودکان و سالمندی در سطوح منطقه‌ای و کشوری مورد توجه قرار گیرد.
زمانی‌که درمان بیماری اسهال در کشور دشوار به‌نظر می‌رسید، توجه مسئولان بهداشت و درمان کشور به توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت درباره روش‌های محاسبه دقیق برای تزریق سرم، موجب شد تا درمان اسهال به سهولت صورت گیرد. این درحالی است که در شرایط حاضر دانشگاه‌ها به‌اصطلاح زیربار آنچه از سوی وزارتخانه اعلام می‌شود، نمی‌روند و براساس آنچه خود می‌دانند، عمل می‌کنند؛ جریانی که در حوزه تولید و نشر کتاب نیز اتفاق افتاده است.
اگر وزارت بهداشت خِبره‌های خود یعنی افرادی را که سرد و گرم روزگار را چشیده‌اند، در اختیار داشته باشد، این استعدادها توانایی تولید منابعی هم‌وزن علمشان را خواهند داشت. منابع و پژوهش دانشگاه‌ها کماکان نسبت به پژوهش‌های جهانی عقب است، درحالی که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تلاش‌های موثری انجام می‌دهد. پرسش اصلی در این موضوع چرایی مقاومت دانشگاه‌هاست! وزارت بهداشت به افراد شاخصی که دانشگاه‌ها قبولشان داشته باشد، نیاز دارند تا در رأس گروه‌های مختلف آموزشی، کتاب‌های تخصصی تولید کنند و از سوی دانشگاه‌ها مورد قبول واقع شود.
برگزاری جلسه‌های مشترک برای بررسی محتوای کتاب‌ها نیز ضروری است، اما ارتباط قوی بین دانشگاه‌ها و وزارتخانه در مقطعی قطع شد. پیشکسوتان بازنشسته شدند و یا از آن‌ها برای ادامه کار دعوت به‌عمل نیامد و این درحالی است که همچنان دنیای پزشکی محتوای جدید تولید می‌کند، اما متأسفانه با کمبود متخصصان پشتیبان در بیمارستان‌ها و دانشگاه‌ها مواجهیم و در بعضی مواقع از نبود این نیروها در رنج هستیم.
همچنین آموزش‌های لازم برای درمان‌های مختلف به دانشجویان ارائه نشده است. به‌عنوان مثال همچنان شاهد تجویز آنتی‌بیوتیک‌های بی‌مورد در نسخه‌ها برای گروه‌های سنی مختلف هستیم. این آموزش‌ها داده نشده چراکه در دانشگاه‌ها افراد شاخص را پیدا نکردیم تا با آن‌ها بنشنیم و منابع را به‌روز تولید کنیم. کتاب‌ها با توجه به حرکت پرشتاب علم در حوزه پزشکی هر چهار سال یکبار باید روزآمد و پایش شوند.
شرایط باید به گونه‌ای فراهم شود تا در صورت وجود نظرات مخالف و یا مقاومت در پذیرش محتوای جدید آموزشی، امکان بحث و نظرخواهی از افراد مختلف وجود داشته باشد و با وجود کارشناسان خِبره مقاومت‌های بی‌مورد در برخی پزشکان با دلایل متقن از بین برود.
روسای ادارات مختلف زیرمجموعه مراکز آموزشی وزارت بهداشت، حداقل باید دارای درجه دانشیاری داشته و سابقه علمی قابل اعتنایی در تولید مقالات علمی، راهنمایی یا مشاوره پایان‌نامه‌های دانشگاهی و تدریس داشته باشند. بنابراین به‌نظر می‌رسد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در تولید کتاب‌های تخصصی می‌تواند عملکرد مناسبی نشان دهد و در این مسیر از مشاوران صاحب‌نام و آشنا با مسائل نشر استفاده کند. از سوی دیگر نظرات کارشناسان مختلف در گروه‌های مختلف تخصصی مانند پزشک زنان، کودکان و سالمندی در سطوح منطقه‌ای و کشوری مورد توجه قرار گیرد.
نظر شما