به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست رونمایی از کتاب «روایت بحران هسته‌ای: ناگفته‌های یک دیپلمات» با سخنرانی سید محمود دعایی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات، رضا صالحی‌امیری، رئیس کتابخانه ملی، کیهان برزگر، پژوهشگر حوزه روابط بین‌الملل، مسعود شفیعی، قائم‌مقام سازمان نقشه‌برداری کشور، رحمن قهرمانپور، مترجم اثر و سعید احمدی مدیر انتشارات تیسا دوشنبه 19 بهمن‌ماه در اندیشگاه کتابخانه ملی برگزار شد. احمدی دبیری این نشست را به عهده داشت.

اثر موسویان به تغییر در روند سیاسی آمریکا کمک کرد
 
برزگر، استاد روابط بین‌الملل واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد با اشاره به برخی ویژگی‌های کتاب گفت: روشی که می‌توانیم با آن کتاب را بهتر متوجه شویم، شناخت سیدحسین موسویان، مولف اثر است. مولف از سابقه‌ای برخوردار است که این تاریخ به ما کمک می‌کند که دریابیم کتاب چه می‌گوید. از این رو باید بگویم مولف ابتدا یک روزنامه‌نگار بود، بعد دیپلمات و وارد سمت مذاکره‌کننده هسته‌ای شد و سپس به یک پژوهشگر تبدیل شد. اطلاع از این سلسله مراتبی که موسویان طی کرده، در مطالعه این کتاب تاریخی اهمیت دارد.  
 
وی افزود: آنچه جذابیت کتاب را بیشتر می‌کند، داستان مولف است. اگرچه به نظرم هر کس که داستانی دارد به طور طبیعی می‌تواند با خواننده ارتباط برقرار کند و زمانی که این داستان از فراز و نشیب تاریخی نیز برخوردار باشد، این ارتباط بهتر نیز خواهد شد. این نکته فهم متدلوژی مولف برای درک کتاب بود که به عنوان نخستین نکته بیان کردم.
 
این پژوهشگر بیان کرد: نکته دیگر در رابطه با رویکرد کتاب است و آن رویکرد تاریخی تحلیلی است که اثر دارد و باز هم بر جذابیت کتاب افزوده است. البته این جذابیت با استایل (سبک) آمریکایی نیز همراه شده و شاید ویراستار آمریکایی تاکید کرده تا مولف در بیان مطالب چابک و سریع باشد. حال اینکه در نویسندگان ایرانی آفتی هست و آن اینکه حاشیه بر متن غلبه دارد، بنابراین بیان اصل مطلب زمان بسیاری را می‌گیرد. در حالی که در کتاب موسویان سرعت و چابکی به وضوح قابل لمس است.
 
برزگر اظهار کرد: بحث تاریخی کتاب از این منظر مهم است که به نوعی مشروعیت روند بررسی برنامه هسته‌ای را نیز در برمی‌گیرد. به نظرم مهم‌ترین مساله‌ای که باعث شد توافق هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های بزرگ اتفاق بیفتد مشروعیت تاریخی ایران در این موضوع است یعنی این موضوع در چارچوب تاریخی 40 و 45 ساله راه برگشتی برای قدرت‌های بزرگ نگذاشت که برنامه هسته‌ای ایران را نپذیرند. روند تاریخی این برنامه ایران یک پولتیک و سیاستی ایجاد کرد که در نهایت منجر به توافق هسته‌ای شد.
 
روشن شدن چگونگی روند تاریخی برنامه هسته‌ای ایران

وی عنوان کرد: اگر از یک چارچوب تاریخی به مساله هسته‌ای نگاه کنید متوجه خواهید شد که کتاب این مسائل را به صورت گویا بیان می‌کند و چون برای خواننده خارجی تالیف شده از یک دورنمای تاریخی برخوردار است زیرا اساسا خواننده خارجی با مسائل ایران به آن شکل ارتباط ندارد و این کتاب که در اصل به زبان انگلیسی نوشته شده، جزو نادر کتاب‌هایی است که با نگاهی انتقادی از سوی یک مولف ایرانی در یک موسسه آمریکایی منتشر شده است.
 
این پژوهشگر پرسشی را مطرح کرد که چرا موسسه آمریکایی کتاب موسویان را برای انتشار انتخاب کرد؟ سپس در پاسخ گفت: زیرا احساس می‌کرد به کتابی با این روند تاریخی نیاز دارد تا آن‌ را به کارشناسان و سیاستمداران حاضر در ساختار درونی قدرت حاکم در آمریکا نشان دهد. از طرفی تغییر و تحولاتی که در درون آمریکا به وجود آمده و در آن یک نگاه به ایران در حال شکل‌گیری است، به این صورت نیست که تیم اوباما و کری توانسته باشند توافق هسته‌ای را به سرانجام رسانده باشند. بلکه داستان این است که در چند سال گذشته غربی‌ها آرام آرام دارند به این نتیجه می‌رسند که نمی‌توانند نقش ایران را به عنوان یک قدرت منطقه‌ای نادیده بگیرند و برای اینکه با ایران وارد تعامل شوند نیاز دارند که نوع نگاه به ایران را در ساختار درونی آمریکا تغییر دهند.
 
برزگر بیان کرد: کتاب‌هایی مانند «روایت بحران هسته‌ای: ناگفته‌های یک دیپلمات» کمک کرده تا این تغییر در روند سیاسی آمریکا شکل بگیرد. مولف نیز اشاره می‌کند برای این که مخاطب کتاب را قانع کند ناچار شده که مسافرت‌های بسیاری را انجام دهد و در کنفرانس‌های فراوانی شرکت کند. در واقع می‌خواهم بگویم چگونگی بیان روند تاریخی برنامه هسته‌ای ایران در این کتاب باعث شده تا چارچوب تاریخی آن برای آمریکایی‌ها روشن شود.
 
موسویان دل‌آزرده پشتوانه‌ای برای موفقیت‌های ایرانیان

دعایی در ادامه این رونمایی با بیان خاطره‌ای به ذکر ویژگی‌های موسویان پرداخت و گفت: وی فردی سازنده و با قدرت تعامل بالا با افراد گوناگون بود. بنده وی را از زمانی که در روزنامه تهران تایمز بود، می‌شناسم. در برهه‌ای وی با انتقام‌گیری طیفی از سیاسیون مواجه شد که توانایی‌های این نیروی متعهد را برنتابیدند و دستاوردهای ارزنده‌ای را که در دولت خاتمی داشت، نادیده گرفتند. این دیپلمات مجرب را آزردند در حالی که وی در همان دوران آزردگی نیز با برخورد وطن‌دوستانه و متعهدانه نسبت به آرمان‌هایش، پناه و پشتوانه‌ای بود برای موفقیت‌هایی که در ایران می‌توانست به دست بیاید.
 
دیپلماتی که مرد بحران بود

صالحی‌امیری نیز در بخش دیگری از این رونمایی گفت: موسویان جزو معدود دیپلمات‌های صاحب تجربه و صاحب‌نظر است. ویژگی دیگر این دیپلمات واقع‌گرایی‌اش بود که رویکرد توهمی و تخیلی نداشت بلکه از مسائل درک و تحلیل درستی داشت و زمانی که مشکلاتی در صحنه عملی روی می‌داد، درستی نظرات وی تائید می‌شد.
 
وی افزود: موسویان مرد بحران است، ویژگی که در سایر دیپلمات‌های ما به ندرت مشاهده می‌شود. این توانایی در کنار تجربه باعث شده بود که در موقعیت‌های دشوار به درستی بتواند مسائل را مدیریت کند. فرد متدینی که به خانواده مذهبی تعلق داشت و عرق وطن‌دوستی وی مانع تعلق‌فکری به بیگانگان می‌شد و بر اساس شخصیتی که داشت به مبانی دینی و هویت ملی تعلق جدی داشت. آنچه که بعدها درباره وی بیان کردند، فاقد حقیقت بود.
 
رئیس کتابخانه ملی اظهار کرد: موسویان مردی خونگرم و واقع‌گراست که کمتر کسی در معاشرت و هم صحبت شدن با وی می‌رنجید. این دیپلمات را هیچ‌وقت در سختی و رنج ندیدم مگر زمانی که از زندان آزاد شد، زیرا وی انتظار تشویق از نظام داشت نه زندان.
 
کتابی برای قضاوت جامعه آمریکا در برنامه هسته‌ای ایران

مسعود شفیعی، قائم‌مقام سازمان نقشه‌برداری کشور گفت: کتاب موسویان علاوه بر اینکه به حوزه سیاست خارجی و روابط بین‌الملل می‌پردازد، در واقع یک کتاب تاریخی است زیرا به نیم قرن فعالیت هسته‌ای ایران از زمان تاسیس تا بعد از انقلاب اختصاص دارد. از طرفی مولف کتاب در برهه‌ای از روند تاریخی مذاکرت هسته‌ای حضور داشته است. کتاب به بیان یکی از موضوع‌های داغ می‌پردازد که شاید کمتر در یک‌صد سال اخیر در حوزه سیاست اتفاق افتاده است. ضمن اینکه اثر موسویان می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای انتشار خاطرات سایر کسانی که در مذاکرت هسته‌ای نقش داشتند.
 
وی با خواندن بخشی از متن یادداشت موسویان برای نشست رونمایی افزود: زمانی که تابستان سال 88 به آمریکا آمدم فضای سیاسی به شکل وحشتناکی علیه ایران منفی بود و محور اصلی گفت‌وگوها موضوع هسته‌ای بود. تصمیم گرفتم علاوه بر مصاحبه‌ها، مقاله‌ها، کنفرانس‌ها، دیدگاه‌های ایران و غرب را در قالب یک مجموعه علمی، آکادمیک و مستند به صورت مقایسه‌ای به مراکز علمی، آکادمیک و سیاستمداران، افکار عمومی و رسانه‌های آمریکا و غرب عرضه کنم تا در این باره قضاوت کنند.

دیگر اینکه با جرج پرکوويچ، معاون موسسه تحقيقات صلح بين‌المللي کارنگي صحبت کردم، قرار شد که کتابی بنویسم و وی دقیق مطالعه کند و مطمئن شود که دیدگاه‌های غرب و آمریکا در آن درست بیان شده و هر جا اختلاف‌نظری پیدا کرد به صورت پی‌نوشت توضیح دهد تا هیچ موردی از دیدگاه محققان مخفی نماند. مقدمه کتاب را نیز خود پرکوویچ نوشت.
 
از طرفی برای درک موضوع هسته‌ای ایران در یک فصل تاریخچه آن از آغاز تا انقلاب را آورده‌ام تا روشن شود که آمریکا و غرب بنیان‌گذار برنامه هسته‌ای ایران بودند و چگونه برای هسته‌ای شدن ایران و اجرای پروژه‌های آن مسابقه گذاشته بودند. تا جایی که کاملا اطمینان یافتند که شاه به دنبال بمب هسته‌ای است و با این حال همه جانبه وی را حمایت کردند.
 
ترجمه خوب مثل بنز است

قهرمان‌پور، مترجم کتاب گفت: کتاب را بنا به پیشنهاد احمدی، مدیر انتشارات تیسا و بر طبق علاقه خودم برای ترجمه انتخاب کردم زیرا بنده بسیار کم کتاب ترجمه می‌کنم و در ترجمه تلاشم بر این است که از خودم ردی به جا نگذارم تا خواننده احساس نکند که من در ماجرای کتاب حضور داشتم. تلاشم بر این است تا خواننده مستقیما با موضوع کتاب درگیر شود و با مولف ارتباط برقرار کند. برای همین به ناشر پیشنهاد کردم برخلاف رسم رایج نام مرا بر جلد کتاب ننویسد. اصرار من برای این بود که کتاب از شکل اولیه خارج نشود و این فلسفه‌ای داشت که به یکی از همکاران ترجمه خوب مانند بنز است و ترجمه بد مانند پیکان.
 
وی افزود: شما زمانی که در بنز نشستید احساس نمی‌کنید در ماشین هستید اما زمانی که در پیکان هستید دائم به شما یادآوری می‌شود که در ماشین نشستید. بنده امیدوارم به دلیل آشنایی نزدیکی که با دکتر موسویان داشتم ترجمه این کتاب توانسته باشد به هدفی که مدنظر بوده، برسد.