نگاهی به میوههای بهاری از دریچه کتاب/1
کتابهای کهن طب سنتی درباره خواص «آلو» چه میگویند؟/ میوهای برای کمخونی و ضعف عمومی بدن
«آلو» از جمله میوههای نوبرانه بهاری است که در بیشتر کتابهای کهن طب سنتی درباره خواص و طبع آن نقلهای بسیاری آمده است. درباره این میوه در کتابهایی مانند «مخزن الادویه»، «قرابادین کبیر» و «قانون» مطالب علمی متنوعی درج شده است.
خاصیت «آلو» از نگاه صادق آل محمد (ص)
در «بحارالانوار» ج66، ص189 و «طبالائمه» لابنی بسطام، ص 136 از امام صادق«ع» نقل شده است: «آلو در حالت ناشتا تلخه را فرو مینشاند.»
«آلو» در «مخزن الادویه» عقیلی خراسانی
براساس کتاب معتبر «مخزن الادویه» مرحوم سید محمدحسین عقیلی علوی خراسانی شیرازی برای آلو میتوان بیش از دهها خاصیت برشمرد. برخی فواید این میوه بهاری شامل دفعکننده اوره، اسيد اوريک و چربی خون، درمان گرفتگی عروق، درمان بيماری آسم، کمخونی، ضعف عمومی بدن و درمان سردردهای گرم است.
همچنین «آلو» برای پوست نیز دارای خاصیتهای مفیدی است. بهعنوان مثال ضماد آلوی زرد به همراه سرکه برای رفع کهیر مفید است. ماسک «آلوی سیاه» برای رفع جوشهای عمیق پوستی، ضماد مخلوطی از آلو و سرکه درمانکننده جوش بدن کودکان است. آلوی تازه و خشک بهعنوان مغذی بهویژه در غذای مبتلایان به رماتیسم، نقرس و تصلب شرائین و همچنین ملین مورد استفاده قرار میگیرد.
حکیم عقیلی خراسانی در این کتاب درباره طبیعت «آلو» آورده است: «آلوی سیاه، آلوی بهاصطلاح «رسیده» بهحساب میآید، طعم شیرین آن طبیعت سرد و تر دارد. آلوی زرد سرد و تر است و آلوی نارس ترش، طبیعت سرد دارد. آلوی شیرین و پرآب و کم جرم بهترین نوع آلو است. آلوی خشک از تازه آن مقویتر است و گرم مزاجها میتوانند به دلیل خاصیت سرد آلوی خشک از آن استفاده کنند.»
همچنین در بخشهای دیگری از این کتاب آمده که «آلو» از نظر دارویی و ترکیبات شیمیایی دارای انواع مواد معدنی از جمله، آهن، کلسیم، فسفر، منیزیم، منگنز، فلور، گوگرد، پتاسیم و قند و همچنین دارای ویتامینهای A ،B ، ۲B ،C است.
نگاهی گذرا به خواص «آلو» از منظر بزرگان طب کهن
درباره آلو و خواص آن در دیگر کتابهای کهن طب سنتی نیز مطالبی یافت میشود از جمله در کتاب «قرابادین کبیر» 10 خاصیت برای آلو عنوان شده است. در این کتاب «آلو» سرد و تر معرفی شده و موجب سرد و تر شدن معده میشود، بنابراین براى معده مضر است. آلو موجب لینت مزاج میشود، بهویژه تازه آن. اشتها به غذا را کاهش میدهد بهویژه شيرين آن. آلو مسهل صفراى رقيق است و برای تبهاى صفراوى و سردردهای گرم و خارش بدن مفید است. خیسانده آن برای قى و دلبههمخوردگی ناشی از صفرا مفید است. خوردن خیسانده «آلو» با آب عسل (ماء العسل) لینتبخشی آنرا افزایش داده و ضرر آن بر معده را رفع میکند.
برای دفع مضرات «آلو» نیز توصیههایی در این کتاب آمده است: «اگر آلوى خشک را با آب بپزند و صاف کنند و با شكر يا ترنجبين يا عسل بنوشند، لینت بودن آلو افزایش پیدا میکند و ضرر کمتری دارد. عناب، كلهقند، مصطكى، كُندر و عسل، ضرر آلو را به معده و سایر اعضا کاهش میدهد.»
ابوریحان بیرونی نیز در آثار خود «آلو» را فرونشاننده تبهای تند و گرم میداند.
ابوعلیسینا در کتاب «قانون» درباره شربت آلو بخارا یا (شراب الاِجاص) اینطور شرح داده است: «خاصیت این شربت عبارتند از ملين، مبدل خلط صفرایی و خونی به اسهال و مانعی برای تشنگی است.»
این دانشمند بلندآوازه ایرانی در بخشی دیگر از کتابش به روش تهیه این شربت نیز اشاره کرده است: «به اندازه کافی آلوی بخارای شیرین تهیه شود و بعد از جدا کردن هسته، در دیگ سنگی پاک ریخته شود و با آب پر شود. آلو برای تبدیل شدن به شربت باید پخته شود. زمانی که آب بهجوش آمد، مایع به دست آمده را از صافی عبور دهند و بعد از اضافه کردن شکر دیگ را دوباره بر روی آتش قرار دهند بهاندازهای که غیظ شود و بهاصطلاح قوام آید.»
نظر شما