گلایههای شاعر پیشکسوت از ناشران کتابهای شعر
بهمنی: ناشر نخستین کتاب شعرم، رهایم نمیکرد/ چرا به جای حمایت، از شاعران جوان پول میگیرید؟
محمدعلی بهمنی، شاعر مطرح کشورمان اظهار کرد: امروز ناشران در ازای دریافت پول، اشعار شاعران جوان را چاپ میکنند در صورتی که در گذشته شرایط به این شکل نبود و اگر شاعر استعداد داشت، ناشر رهایش نمیکرد. به نظرم شرایط باید تغییر کند و ناشران به جای پول گرفتن به فکر حمایت از شاعران جوان باشند.
وی ادامه داد: از انتشار این کتاب خوشحالم چراکه چاپ این کتاب موقعیتی را برای شاعران بعد از نیما فراهم میکند تا آثارشان دیده شود. شاید این موضوع از نظر برخی چندان مهم نباشد اما وقتی شعر شاعری با هنر خوشنویسی تلفیق میشود به شاعر انگیزه فراوانی میدهد. به نظرم این حرکت باعث توجه بیشتر جامعه به شعر معاصر میشود.
چاپ پنج نوبت 500 نسخهای، فریب افکار عمومی است
این چهره ماندگار ادبیات معاصر در توضیح دلایل استقبال خوب مردم از غرفههای ناشران شعر اظهار کرد: اینکه مردم امسال در نمایشگاه کتاب، استقبال پرشوری از غرفههای شعر داشتند یکی از اتفاقات خوب و خوشحالکننده نمایشگاه امسال بود اما متاسفانه اتفاقاتی در برخی واحدهای نشر در حال رخ دادن است که چندان جالب نیست؛ برای مثال ناشر و شاعر به جای چاپ کتاب در تیراژ چند هزارتایی، کتاب را با تیراژ 500 تا 1000 نسخهای در چند نوبت چاپ میکند تا کتابش در چند روز به چاپ پنجم یا ششم برسد. به نظرم شاید این کار باعث فریب افکار عمومی شود اما نزد اهل قلم چندان کار جالب و قابل قبولی نیست.
شاعران بااستعداد شهرستانی دیده نمیشوند
وی افزود: خوشبختانه امروز شعر ما پیشرفت زیادی داشته است و شاعران جوان توانستهاند دریچههای جدیدی روبه شعر باز کنند اما متاسفانه در چنین شرایطی هم این افراد حمایت نمیشوند و اسمی از آنها برده نمیشود؛ برای مثال، وقتی به شهرستانها و روستاها سر میزنم استعدادهای فراوانی را مشاهده میکنم که به شکل شایستهای به آنها توجه نمیشود. این افراد شرایط آموزشی خوبی ندارند و استادی هم نیست تا آنها را راهنمایی کند؛ بنابراین شاعران بااستعداد شهرستانی دیده نمیشوند.
بهمنی با اشاره به پتانسیلهای شعر امروز گفت: بعضی مواقع که شعرهای شاعران جوان را میخوانم، از فعالیتهایم خجالت میکشم چراکه نگاه این شاعران جوان بسیار نگاه جدیدی است و با نسل ما تفاوت زیادی دارد. در برخی شعرهای امروز، نگاهی وجود دارد که درک جدیدی به مخاطب میدهد و آدم را زیر و رو میکند. کاش برخی ناشران از این شاعران جوان و توانا حمایت کنند و شعرهایشان را در ازای گرفتن پول منتشر نکنند و ای کاش بودجهای وجود داشته باشد که هزینه چاپ اشعار شاعران جوان شهرستانی را تامین کند.
وی در توضیح خروجی جشنوارههای شعر استانی عنوان کرد: جشنوارههای شعر در مجموع مراسم خوبی است اما یکی از ایراداتی که به این جشنوارهها وارد است، نحوه گزینش این افراد است چراکه برگزیدهها از طریق اداره فرهنگ و ارشاد استانها انتخاب میشوند و گاهی این انتخابها صحیح نیست و وابسته به مناسبتهای خاصی است. نکته بعدی این است که برخی از این شعرها، خیلی ناپسند است و به ائمه اطهار (ع) و شخصیتهای دینی توهین میکنند. باید به این نکته توجه داشته باشیم که سیلقه خاص و فضای بسته به شعر ما ضربه خواهد زد و انگیزه را از شاعر میگیرد.
ناشران به جای پول گرفتن به فکر حمایت از شاعران جوان باشند
رییس شورای شعر و ترانه دفتر موسیقی با اشاره به دورانی که شعر را آغاز کرده بود گفت: دوران ما با امروز تفاوت زیای داشت. در آن دوران، وقتی کسی شروع به شعر گفتن میکرد، مطبوعات رهایش نمیکردند و به روشهای مختلف به شاعر انگیزه میدادند اما امروز شرایط تغییر کرده و شاعران جوان تنها مجال شرکت در کلاسهای آموزشی را دارند. در این کلاسها نیز تلاش میشود در ازای دریافت پول، مقدمات شعر را به آنها آموزش دهند. این در حالی است که در گذشته اینگونه نبود، چراکه اگر شاعر استعداد داشت ناشر رهایش نمیکرد. به نظرم شرایط باید تغییر کند و ناشران به جای پول گرفتن به فکر حمایت از شاعران جوان باشند.
وی افزود: به خاطر دارم که نخستین کتاب من و حسین منزوی در یک روز از سوی انتشارات بامداد منتشر شد. شاید این حرف امروز قابل درک نباشد اما باور کنید بعد از انتشار کتابم، ناشر دائما پیگر فعالیتهایم بود و مرا رها نمیکرد. حتی آدرس خانهام را یاد گرفته بود و هر چند وقت یک بار به من سرمیزد. در کل، ناشر افتخار میکرد که یک پدیده را کشف کرده است. امروز، بسیاری از ناشران ادعا میکنند که هیات نظارتی دارند که آثار شاعران را بررسی کنند اما متاسفانه چنین موضوعی صحت ندارد و این افراد فقط به این موضوع میاندیشند که کدام شاعر پول بیشتری برای انتشار آثارش میدهد.
بهمنی با اشاره به حمایت برخی نهادها از شاعران اظهار کرد: در حال حاضر فرهنگسرای نیاوران به همت عباس سجادی و بنیاد شعر و ادبیات داستانی به همت مهدی قزلی برنامههای متنوع و خوبی را برای جوانان برگزار میکنند و دیدی حمایتی دارند، اما این به تنهایی کافی نیست و سایر نهادها نیز باید به این معضل رسیدگی کنند.
فضای مجازی باعث اعتماد به نفس کاذب برخی افراد شده است
این شاعر مطرح کشورمان در توضیح نقش فضای مجازی در توسعه یا عقبماندگی شعر عنوان کرد: متاسفانه فضای مجازی، شرایط مناسبی را ایجاد نکرده، به همین دلیل فعالیتهایش قابل بررسی نیست. به نظرم این فضا باعث اعتماد به نفس کاذب شده است. افرادی در این شبکهها هستند که به دلیل تعداد دنبال کنندگانشان احساس شاعر بودن میکنند اما وقتی به آثار آنها توجه میکنیم متوجه میشویم که هیچ شاعرانگی در آثار آنها دیده نمیشود. مشکل اصلی این است که اگر از کار این افراد تعریف کنیم، به ادبیات خیانت کردیم و اگر نقد کنیم باید منتظر بد و بیراه طرفدارانشان باشیم.
بهمنی در توضیح این که چرا به برخی ترانههای چاپ شده، اجازه خوانده شدن داده نمیشود گفت: شعر مخاطب خاص دارد اما وقتی قرار است که خوانده شود دیگر جنبه خاص ندارد و عمومی میشود. به همین دلیل باید شعرهایی که اشکال ندارند، اجرایی شوند.
وی افزود: متاسفانه در حال حاضر، حق تالیف کمی به شاعر داده میشود. در حالی که خواننده با اجرای آن آهنگ تا سالها از شعر شاعر پول درمیآورد. این در حالی است که در گذشته شرایط این چنین نبود و خواننده بخشی از درآمد اجراهایش را به شاعر، آهنگساز و تنظیمکننده میداد. بهخاطر دارم که در سال 42 ترانهای را به خوانندهای فروختم و تا سالها با اجرای این کار در مراسم مختلف، خواننده سهم مرا پرداخت میکرد. این موضوع در حال حاضر رعایت نمیشود و به نظرم زمانی حل خواهد شد که شاعران و ترانهسرایان صنف داشته باشند تا حق و حقوق خود را از طریق قانونی دنبال کنند.
نظر شما