به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) چاپ نخست کتاب «اسلام و مقتضیات زمان» زیر عنوان (بررسی نسبت دین و تحولات حیات انسانی) در 20 فصل به قلم محمد سروش محلاتی منتشر شده است. این کتاب حاصل سلسله نشست‌های نویسنده از بهار 91 در 20 جلسه است. هدف نگارنده کتاب این بوده که حاصل مباحث این جلسات با توجه به تاثیر به‌سزای آن در معرفی مفاهیم زلال دینی متناسب با نیاز امروز جامعه به‌صورت مکتوب در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد.
«پنج مبنا برای بررسی»، «قلمرو دین»، «آیا هر چیزی یک حکم تشریعی دارد؟»، «علم دینی»، «علم اسلامی؟!»، «آیا علم غیردینی داریم؟»، «وظیفه فقیه: حکم یا موضوع؟»، «تشریع الهی و تدبیر بشری»، «نقش عقل در فهم شریعت»، «کدام عقل؟ کدام شریعت؟»، «آیا اعتبار عقل، محدود است؟»، «دین و تعبد»، «قلمرو تعبد»، «قلمرو مصلحت»، «مصلحت و حکومت»، «اهل سنت و مصلحت‌سنجی»، «جمهوری اسلامی و مصلحت»، «اجتهاد و مقتضیات زمان»، «اجتهاد و پدیده‌های نو» و «اجتهاد و قانون الهی» عنوان‌های 20 فصل این کتاب است.
در بخشی از پیشگفتار کتاب آمده است: «با گذشت بیش از سی سال از پیروزی انقلاب اسلامی، مجموعه حوادث و مسائلی رخ داد که نه تنها نسل جوان، بلکه بخش زیادی از نسلی که جوانی و عمر خود را در راستای تشکیل و تقویت حکومتی بر پایه ارزش‌های دینی صرف کرده بود، در برخی باورها به‌ویژه در زمینه حضور اجتماعی دین دچار سوال و ابهام شدند. در این شرایط، برخی تمام باورهای خود را به کناری نهادند و عده‌ای دیگر دچار حیرت و سرگردانی شدند و عده‌ای دیگر نیز راه حل را ندیدن این واقعیت‌ها دیدند. در چنین شرایطی بازخوانی اندیشه دینی، البته با نگاهی واقع‌بینانه و ناظر به واقعیت‌های زمانه و جامعه و البته عمیق و متکی به منابع اصیل ضرورتی انکارناپذیر بود.»
در صفحه 140 در ذیل مبحث «فقیه، صاحب‌نظر در حکم است نه موضوع» می‌خوانیم: «در بسیاری از مسائل اظهارنظر کردن از طرف فقه و فقها مبتنی بر این است که این پدیده‌ای که نو و جدید است و حالا علم درباره آن کار می‌کند، به درستی شناخته شود تا بعد نوبت به این برسد که فقها حکمش را بیان کنند. به تعبیر علما ما یک موضوع داریم یک حکم. فقیه در موضوع صاحب‌نظر نیست. فقیه صاحب‌نظر در حکم است. موضوع را باید مردم تشخیص دهند؛ باید کارشناسان هر فنی تشخیص دهند.»
نویسنده در تشریح مبحثی دیگر از این اثر با عنوان «اختیارات حکومت اسلامی» در صفحه 308 آورده است: «قلمرو اول مصلحت، قلمرو اختیاراتی است که برای حکومت اسلامی وجود دارد. در این قلمرو، شارع مقدس اصلا هیچ حکمی قرار نداده و واگذار کرده است به این‌که حکومت و حاکم اسلامی چگونه تشخیص می‌دهد. مثلا فرض بگیریم روابط سیاسی با کشورهای مختلف چگونه باید باشد؟ این یعنی به اقتضای شرایط متفاوت می‌تواند روابط مختلفی وجود داشته باشد. مبنایش هم در هر زمانی مصالحی است که برای کشور وجود دارد.»
نخستین چاپ کتاب «اسلام و مقتضیات زمان» با شمارگان یک‌هزار نسخه در 456 صفحه به بهای 14 هزار تومان از سوی «بنیاد اندیشه و احسان توحید» راهی بازار نشر شده است.
جمعه ۷ خرداد ۱۳۹۵ - ۰۸:۰۰
نظر شما