اولین کتاب برای فیلمسازان تاریخساز ایرانی رونمایی شد
رخشان بنیاعتماد: سینماگر نیستم، فعال اجتماعیام/ عقیقی: کتاب «زیر پوست قصهها» واقعگرایی سینمای ایران را بررسی میکند
رخشان بنیاعتماد در مراسم رونمایی کتاب «زیر پوست قصهها» گفت: برخی به دلیل فیلمساز بودن ما را از اظهارنظر درباره مسائل مختلف محروم میکنند. در پاسخ به این گروه میگویم سینماگر نیستم، فعال اجتماعیام. در گفتوگوهایی که با سعید عقیقی برای تألیف کتاب «زیر پوست قصهها» داشتم فعالیتهای گذشته را شخم زدم و این بازگشت یادآور خاطرات جالبی بود.
در این رونمایی، رضا میرکریمی به عنوان اولین سخنران، به روی صحنه خانه سینما دعوت شد و گفت: من این کتاب را هفته پیش خواندم و از این بابت افتخار میکنم. این کتاب واقعیتگرایی در سینمای ایران را که تعابیر گوناگونی از آن وجود دارد برای من تفسیر کرد. اگر سینمای ایران بخواهد یک پایه اساسی برای خود در نظر بگیرد، باید واقعیتگرایی را بهعنوان آن پایه معرفی کرد.
سعید عقیقی، نویسنده «زیر پوست قصهها» این اثر را بخشی از یک تحقیق گسترده در مورد تاریخ اجتماعی سینمای ایران معرفی کرد و درباره این کتاب گفت: زیر «پوست قصهها» مفهوم واقعگرایی در سینمای ایران را مورد بررسی قرار میدهد.
وی با اشاره به اینکه سهراب شهید ثالث، رخشان بنیاعتماد و اصغر فرهادی نمایندگان سینمای واقعگرایانه در ایران هستند، گفت: در این تقسیمبندی، سهراب شهید ثالث نماینده سینمای بکر و واقعی است، اصغر فرهادی نماینده سینمای واقعی کلاسیک است و رخشان بنیاعتماد نماینده سینمای واقعیت اسنادی است.
همایون امامی در بخش دیگری از این جلسه، گفت: اصلیترین ویژگی سینمای بنیاعتماد، واقعیت اجتماعی است.
این نویسنده با اشاره به ثبت رخداد به همراه آسیبشناسی بهعنوان یکی از اهداف سینمای بنیاعتماد، بیان کرد: بنیاعتماد در فیلمهایش بهعنوان یک شاهد صادق حضور دارد و تحلیلی اجتماعی ارائه میکند.
وی افزود: بنی اعتماد شاهدی خنثی نیست و در حقیقت یک کنشگر اجتماعی است که به تغییر نظر دارد.
صادق زیباکلام هم بهعنوان یکی از میهمانان این رونمایی در ابتدا درباره متخصص نبودنش در حوزه سینما حرف زد و گفت: من بهعنوان یک بیننده، سینمای ایران را به سه بخش تقسیم میکنم؛ سینمای حکومتی، سینمای گیشهای و اقلیت سوم، سینمای هنر برای هنر. افرادی همچون رخشان بنیاعتماد و اصغر فرهادی در گروه سوم جای دارند.
این استاد دانشگاه افزود: هنر حکومتی، هیچ زمانی رهآوردی برای جامعه نداشته است. کشورهایی مثل شوروی و چین از هنر حکومتی نتیجهای نگرفتهاند و ایران هم نمیتواند از این نوع هنر به دستاوردی برسد.
زیباکلام با اشاره به برخوردهای متفاوت با فیلمهایی که به تعبیر وی در دسته سینمای گیشه قرار میگیرد، گفـت: من در مورد بخش دوم یعنی سینمای گیشه سؤال دارم. اگر در سینما ملاک خوب بودن فیلم، میزان گیشه و فروش است چرا فروش بالای فیلم اخراجیها نشانه خوب بودن آن است اما فروش بالای فیلم صمد به مدرسه میرود، مورد توجه قرار نمیگیرد و آن طور فیلمها باید به کناره برود؟! این در حالی است که برخی با حمله به برخی فیلمهای دسته سوم، بعضی از اهالی سینما را متهم به سیاهنمایی میکنند و من به همین دلیل دسته چهارمی هم به تقسیمبندی ذهنیام اضافه میکنم و آن را دسته سیاهنماها نامگذاری میکنم.
وی در پایان سخنانش ضمن انتقاد از شیوه نگارش نویسنده گفت: لحن کتاب برای مخاطب عام ثقیل و گرهدار بود. به همین دلیل فکر میکنم برخی مخاطبان نتوانند با نویسنده همراه شوند اما بخش ضمیمه این کتاب که مربوط به گفتوگوی نویسنده کتاب با خانم بنیاعتماد است درنهایت سادگی نوشته شده و بسیار خواندنی است. به همین دلیل من به مخاطبان پیشنهاد میکنم حتماً این کتاب را تهیه کنند.
محمد تهامینژاد که بهعنوان سخنران در این رونمایی حضور داشت، در این بخش یکی از مهمترین نکتهها در فیلمهای بنی اعتماد را همراه بودن او با سوژه دانست و گفت: سینمای بنیاعتماد با بازنمایی واقعیت جهان بیرون به ما با یک اثر انسانشناسانه کاربردی نشان میدهد. این نویسنده و مستندساز ضمن عذرخواهی از عقیقی گفت: من دو سه روزی است که به دلیل انتشار کتاب خودم «تاریخ تهران» درگیر بودم و چون مجبور بودم تا امروز متن نهایی را برای چاپ به ناشر برسانم، نتوانستم کتاب «زیر پوست قصهها» را بخوانم.
شمارگان سیصد تایی کتاب یعنی «هیچ»
خسرو دهقان که به علاقهمندیاش به حوزه مکتوب سینما اشاره داشت، درباره سینمای رخشان بنیاعتماد گفت: رخشان بنیاعتماد خودش را مددکار اجتماعی و مصلح اجتماعی میداند و بارها گفته که سینماگر نیست. مشکلات مردم و درگیری طبقات مختلف اجتماعی را مد نظر قرار داده و از قدیم با شوخی کردن با اقوام ایرانی مخالفت داشته است.
دهقان با تأکید بر وضعیت نامناسب صنعت نشر و تیراژ کتابها گفت: امروز تیراژ بعضی کتابها به 500 و 300 نسخه رسیده است و این یعنی هیچ. از این تعداد 100 نسخه که باید هدیه داده شود و از میان نسخههای فروخته شده تعدادی اصلاً خوانده نمیشود. با این توضیح از یک عنوان کتاب در تیراژ 300 عدد شاید 5 یا 6 نفر هم استفاده نکنند.
گلاب آدینه بازیگری که تجربه همکاری چندباره را با رخشان بنی اعتماد دارد، بدون هماهنگی قبلی به روی صحنه دعوت شد تا درباره کتاب «زیرپوست قصهها» صحبت کند اما او هم گفت که کتاب را هنوز تهیه نکرده و نخوانده است.
آدینه درباره جنس فیلمهای بنیاعتماد گفت: نگاه فیلمهای او به جامعه همراه با عطوفت و مهربانی است. بنیاعتماد روی مواضع خودش ایستادگی دارد و این پافشاری همیشه روی اهداف خیرخواهانه و مثبت متمرکز بوده است.
سیدمحمد بهشتی نفر بعدی بود که برای سخن گفتن درباره کتاب «زیر پوست قصهها» به روی صحنه خوانده شد.
وی گفت: من از ابتدا در جریان انتشار این کتاب بودم. شخصاً مدتی قبل به انتشارات روزنه پیشنهاد دادم که درباره فیلمسازان تاریخساز ایرانی کتابهایی چاپ کنند.
بهشتی درباره فهرست فعالان سینمایی که به نشر روزنه پیشنهاد داده بود گفت: نفراتی که میتوان درباره آنها کتابهایی را نوشت زیادند اما من نام رخشان بنیاعتماد را بهعنوان نفر اول فهرستم به نشر روزنه پیشنهاد دادم.
رخشان بنیاعتماد آخرین نفری بود که بر خلاف توافق قبلی به روی صحنه دعوت شد. او با اشاره به دوران مدیریت محمد بهشتی گفت: نسل من سینما را در دوران تفکر سیدمحمد بهشتی شروع کرد و ما سینما و تعریف آن را در دوران او آموختیم.
وی با تأکید بر اهمیت نگاه اجتماعی در سینمای خودش گفت: همیشه گفتهام حاضرم فدا شوم اما اثرم تأثیر و کاربرد لازم را داشته باشد. گاهی من و دیگر دوستانم در سینما را متهم به سیاسیکاری میکنند و میگویند شما فیلمساز هستید بنابراین نظردهی درباره برخی امور به شما ارتباطی ندارد. همین نگاه باعث میشود من بگویم که یک فعال اجتماعی هستم و خودم را سینماگر نمیدانم.
بنیاعتماد در پایان از زحمات سعید عقیقی برای نوشتن کتاب «زیر پوست قصهها» قدردانی کرد و افزود: در گفتوگوهایی که با سعید عقیقی برای تألیف این کتاب داشتم فعالیتهای گذشته را شخم زدم و این بازگشت یادآور خاطرات جالبی بود.
کتاب «زیر پوست قصهها» با موضوع بررسی سینمای رخشان بنیاعتماد، به قلم سعید عقیقی و از سوی نشر روزنه راهی بازار کتاب شده است. این کتاب هشت فصل دارد و به تازگی منتشر شدهاست.
نظر شما