کتاب «آموزش علوم انسانی در دانشگاههای ایران: طراحی یک الگوی تدریس دانشپژوهانه» نوشته محمود مهرمحمدی و نعمتالله موسیپور منتشر شد.
مخاطبان این اثر، در 10 فصل با عناوین کلیات: بیان مسئله و موقعیت مسئلهای، چارچوب نظری: فهم آموزش مطلوب، چالشهای آموزش علوم انسانی در ایران، ماهیت علوم انسانی، الگوها، راهبردها و روشهای آموزش علوم انسانی، سیاستگذاری آموزش علوم انسانی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، آموزش علوم انسانی در تجارب استادان برجسته، فاوا و آموزش علوم انسانی، آزمون فرضیه تحقق در پرتو مطالعات فرعی و جمع بندی با مباحث این کتاب آشنا میشوند.
در بخشی از مقدمه کتاب میخوانیم: «کیفیت برنامههای درسی و آموزش در حوزه علوم انسانی البته مستحق عطف توجه بوده و در مقایسه با سایر حوزهها باید با حساسیت و جدیت بیشتری با آن مواجه شد. ضرورت این عطف توجه را میتوان در انتظار پاسخ داده نشده به نوآوری و ابداع در قلمرو دانش و معرفت انسانی در عرصههای گوناگون و گسترده علوم انسانی طی سه دهه گذشته، و البته پیش از آن، جستجو کرد. این در حالی است که جامعه ما در سایه عطف توجه به نیازهای زیستی و مادی اهتمام ویژهای به علوم زیستی و مهندسی مبذول داشته و توانسته است شاهد برداشته شدن گامهای بلندی در جهت توسعه این رشتهها باشد. این رخداد موجب مباهات است و نشان از استعدادهای نهفته در جوانان این مرز و بوم دارد که در صورت فراهم شدن شرایط و امکانات مساعد، به منصه ظهور رسیده و خوش خواهد درخشید. نکته اینجاست که چرا علوم انسانی و اجتماعی از این نوع تحولات و خیزشهای علمی حظ چندانی نبرده است؟ کدام رشته از علل و عوامل سبب عقبافتادگی یا توسعهنیافتگی علوم انسانی شده است؟
بحث در این زمینه شامل بحث در حوزه ارتقاء کیفیت آموزش، که موضوع این پژوهش است، نیز میشود. چرا که در واقع به «چگونگی» اجرای برنامههای درسی در رشتههای مختلف علوم انسانی مربوط است و البته جایگاه و اهمیت خاص خود را دارد. لیکن پرسش مطرح شده بیشتر راجع به «چیستی» و «چرائی» برنامههای درسی است و با احراز اعتبار وجاهت معرفتی و اجتماعی رشتههای علوم انسانی سروکار دارد. توضیح بیشتر این که پرسش فوق با کاوش در این زمینه که با اتکا به کدام برنامههای درسی و با چه ویژگیهایی تولید دانش و معرفت و ایفای نقش دانشمندان و دانشآموختگان ایرانی این رشتهها در صحنههای پرهیاهو و پرافت و خیز تحولات جهانی محقق شده و همچنین حضور موثر آنان در صحنههای پربسامد و بعضا پر سرو صدای مسائل و ابتلائات داخلی تامین میشود به سرانجام میرسد. این کاوشها باید از مجاری دیگری تعقیب شده که شاید نسبت به پژوهش حاضر تقدم هم داشته باشند.»
به گفته مولفان این اثر، به هر روی آنچه در این مطالعه متعلق به سپهر علوم انسانی است از جنس بحثهای اخیر نیست و مستقیماً متعرض این امور نمیشود. برای تعقیب این بحث اساسی که ناظر به چیستی و چرائی این علوم است و به مراتب از بحث چگونگی اجرا و کیفیت آموزش در علوم انسانی دارای اهمیت بیشتر است، باید در جستجوی مجال و امیدوار به فراهم شدن فرصتهای دیگری بود.
آموزش عالی به مدد پژوهشهای همهجانبه و سیاستگذاریهای پژوهشمحور هم در تدارک برنامههای درسی مناسب و هم تضمین کیفیت مطلوب آموزش، میتواند سهم به سزایی در تغییر شرایط کنونی داشته باشد.
کتاب «آموزش علوم انسانی در دانشگاههای ایران: طراحی یک الگوی تدریس دانشپژوهانه» با شمارگان 200 نسخه در 674 صفحه به بهای 32 هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است.
نظر شما