به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) مراسم نکوداشت روز قلم و تجلیل از شایستگان تقدیر جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال‌های 1393 و 1394، عصر دوشنبه 14 تیر ماه، با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدعباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل موسسه خانه کتاب، جمعی از مدیران فرهنگی و چهره‌ها و مفاخر اهل قلم، در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران برگزار شد.
علی جنتی در این مراسم با بیان اینکه قلم زبان دوم انسان است، گفت: هویت و قلمروی قلم بسیار گسترده‌تر از آن است که در بیان بگنجد. شناخت، معرفت، دانش، پیروزی و آرامش بشر در گرو تراوش افکار او از جوهر قلم شکل می‌گیرد. همچنین انتقال دانش از نسلی به نسل دیگر و تکامل اندیشه بشر در طول قرون متمادی تنها با معجزه قلم امکان‌پذیر بوده است و کنار هم نشاندن متفکران در اعصار گوناگون از نقاط مختلف جهان کاری است که تنها از عهده قلم و اندیشه برمی‌آید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از وظایف اصلی نویسندگان را بیان واقعیت عنوان کرد و ادامه داد: در هر جامعه‌ای قوانین و ضوابطی وجود دارد که دست نویسندگان را می‌بندد و این هنر نویسنده است که گاه از زبانی صریح و گاه با نیش و کنایه با هدف هدایتگری حرف خود را بزند؛ به عبارت دیگر نویسنده متعهد تک تیرانداز میدان نبرد است که برای پیروزی نیازمند مهارت، دقت، هدف‌گیری، لحظه شناسی و سرعت عمل است.
وی افزود: قلم مقدس است و حرمت دارد و صاحب قلم به دلیل رسالت مهمی که بر عهده دارد، وظیفه‌مند است که از قلم خویش مراقبت کند و همواره حد اعتدال را رعایت کند. البته این به آن معنا نیست که حقایق نا گفته بماند. کوتاهی در بیان حقایق همان‌قدر نکوهیده است که تخریب و دروغ‌پردازی.
جنتی با بیان اینکه نویسنده متعهد هیچ گاه برای تهدید و تخریب دیگران قلم نمی‌زند، تأکید کرد: قلم نویسندگان حقیقت‌گرا عامل بقای قدرت سالم حکومت است و اگر قلم نویسندگان شکسته شود و زبان مردان و زنان حقیقت‌خواه و حقیقت شناس در کام فرو بماند، شرافت و فضیلت رخت می‌بندد و عامل رذیلت رشد می‌کند.
این مقام عالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: امروز ابزارهای جدید ارتباطی به همه ما این امکان را داده که اندیشه‌هایمان را با جهانیان به اشتراک بگذاریم. این امکان از سویی فرصتی است برای تبادل سریع اطلاعات و از سویی دیگر ممکن است اشاعه دهنده پیامی باشد که مغایر با واقعیت و فرهنگ و تاریخ ملت ماست. هر کس می‌تواند قلمی را در دست بگیرد و هر آنچه را در مخیله‌اش تراوش می‌کند بنویسد، اما کاملاً روشن است که قلم همان گونه که می‌سازد، قادر است تخریب کند.
جنتی گفت: اگر قلم به دست نااهل بیفتد می‌تواند نسلی را به سراشیبی انحراف و سقوط بکشاند و اگر در دست اهلش قرار گیرد می‌تواند ارتقاء و تعالی ملتی را منجر شود. ارزش هر قلم به محتوای پیام آن است و ماندگاری هر اثر به ریشه داشتن در حقیقت و صداقت. درخت قلم اگر ریشه در تعهد و تدین داشته باشد، میوه‌اش شیرین و ماندگار خواهد بود.
وی روز قلم را با تاریخ کهن و فرهنگ ایرانی مرتبط دانست و گفت: به شهادت تاریخ، ایرانیان باستان این روز را روز «تیر» می‌نامیده‌اند که تیر یا همان عطارد در فرهنگ فارسی «نویسنده ستارگان» است. به همین دلیل این روز را روز نویسندگان می‌دانستند و گرامی می‌داشتند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: بدیهی است ارزش و کرامت اهالی قلم بسیار بالاتر از آن است که برای بزرگداشت آنها تنها به اختصاص روزی در تقویم به عنوان روز قلم بسنده کنیم. روز قلم تنها نمادی است برای تجلیل از صاحبان قلم تا جامعه ما در جریان گوشه‌ای از زحمات طاقت‌فرسای ایشان باشند.
وی با اشاره به جایگاه رفیع قلم در فرهنگ دینی ما گفت: در نخستین ارتباط وحیانی رسول خدا با مبدأ اصلی صحبت از قلم به میان می‌آید. قلم از منظر قرآن نماد تفکر و آگاهی بشر است و آنگاه که خداوند به آن قسم یاد می‌کند تقدسی ویژه می‌یابد. قرآن در آیات خود به روشنی جایگاه والای قلم را بیان و معرفی می‌کند و سوگند خداوند به نام قلم در قرآن گویاترین شاهد بر قداست آن است.
جنتی در ادامه با اشاره به ارزش‌های دوران جاهلیت گفت: روزگاری نه چندان دور جنگجویان با افتخار به شمشیر خویش قسم یاد می‌کردند. آن زمان قلم چندان اهمیتی نداشت و آنچه نزد مردم مقدس بود شمشیر و اسب بود که شاعران عرب در آن زمان در این باره شعرها سروده‌اند. در جامعه‌ای که پیامبر خدا ظهور کرد، قلم بر شمشیر رجحان یافت و انسان اجتماعی بر آگاهی، بیان و اندیشه استوار شد. پیامبر اسلام در آن زمان که بیش از هر زمان دیگر به مومنان مجاهد و مبارز نیاز داشت فرمود «مرکب قلم دانشمندان از خون شهیدان برتر است».
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: با سیری در زندگی پیامبران و امامان می‌توان توجه به نوشتن را از متن سیره آنان دریافت. این تأکیدات به حدی بود که گاه باعث آزادی اسیران می‌شد؛ به طوری که در صدر اسلام اسیرانی که به 10 نفر از مسلمانان خواندن و نوشتن می‌آموختند، آزاد می‌شدند که این عمل در جامعه جاهلی آن روز زیباترین و مؤثرترین پیام برای ارج نهادن به جایگاه قلم و علم بود.
وی روز قلم را بهانه‌ای برای یادآوری منزلت و حرمت قلم و صاحبان قلم عنوان کرد و گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت تدبیر و امید به تکریم اهالی قلم اهتمام جدی داشته است. راه‌اندازی بانک اطلاعات اختصاصی اهل قلم ایران، صدور کارت اهل قلم برای بیش از 10 هزار نفر از اهالی قلم، حمایت مالی از شیفتگان کتاب و کتابخوانی با افزایش بیش از 200 درصدی بن اهل اقلم در نمایشگاه کتاب تهران در طی دو سال اخیر، راه‌اندازی مرکز مشاوره حقوقی برای حل مشکلات و حمایت از اهالی قلم و برگزاری بیش از هزار نشست نقد ادبی و معرفی آثار نویسندگان با هدف اطلاع‌رسانی و معرفی آثار نویسندگان از جمله این فعالیت‌هاست، اما هنوز با آنچه برازنده این عزیزان است فاصله بسیار است.
جنتی پوشش حداکثری بیمه تکمیلی پایه اهل قلم، اختصاص وام و تسهیلات و حمایت از حقوق مادی و معنوی اهل قلم با راه‌اندازی شعب تخصصی دادگاه‌ها در حوزه نشر از جمله خواسته‌های به حق اهالی قلم دانست که برآورده کردن این خواسته‌ها از اولویت برنامه‌های دستگاه خود عنوان کرد.
این مقام عالی وزارت ارشاد در توضیح برخی مباحث مطرح شده در این مراسم از جمله لزوم توجه به کیفیت کتاب‌های منتشر شده گفت: ما امسال به لحاظ کمی در تولید کتاب، در سه ماهه گذشته نسبت به سه ماه مشابه در سال گذشته شاهد کاهش 13 درصدی بوده‌ایم ولی موضوع اصلی ما کیفیت آثار تولید شده است که باید توجه بسیار بیشتری به این موضوع شود، به ویژه با توجه به پیشرفت تکنولوژی و ایجاد دسترسی‌های بهتر و بیشتر به منابع مختلف این امر قابل تحقق است.
وی همچنین درباره اقدامات انجام گرفته برای حمایت از حقوق مولفان و پدیدآورندگان توضیح داد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت جدید با پیگیری مجدانه لایحه‌ای را برای بحث مالکیت فکری تهیه کرد و به مجلس سابق فرستاد که بیش از 6 ماه در مجلس پیشین بود، ولی امیدواریم که در این مجلس به تصویب برسد.
جنتی ادامه داد: در این لایحه توجه ویژه‌ای به مباحث روز و مشکلات نشر الکترونیک شده که با تصویب این لایحه امیدواریم بخش عمده‌ای از مشکلات مولفان و پدیدآورندگان در این حوزه برطرف شود و در ادامه بتوانیم با پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی مثل برن و پاریس از تولیدات پدیدآورندگان حمایت کنیم.
علی جنتی در این مراسم با بیان اینکه قلم زبان دوم انسان است، گفت: هویت و قلمروی قلم بسیار گسترده‌تر از آن است که در بیان بگنجد. شناخت، معرفت، دانش، پیروزی و آرامش بشر در گرو تراوش افکار او از جوهر قلم شکل می‌گیرد. همچنین انتقال دانش از نسلی به نسل دیگر و تکامل اندیشه بشر در طول قرون متمادی تنها با معجزه قلم امکان‌پذیر بوده است و کنار هم نشاندن متفکران در اعصار گوناگون از نقاط مختلف جهان کاری است که تنها از عهده قلم و اندیشه برمی‌آید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از وظایف اصلی نویسندگان را بیان واقعیت عنوان کرد و ادامه داد: در هر جامعه‌ای قوانین و ضوابطی وجود دارد که دست نویسندگان را می‌بندد و این هنر نویسنده است که گاه از زبانی صریح و گاه با نیش و کنایه با هدف هدایتگری حرف خود را بزند؛ به عبارت دیگر نویسنده متعهد تک تیرانداز میدان نبرد است که برای پیروزی نیازمند مهارت، دقت، هدف‌گیری، لحظه شناسی و سرعت عمل است.
وی افزود: قلم مقدس است و حرمت دارد و صاحب قلم به دلیل رسالت مهمی که بر عهده دارد، وظیفه‌مند است که از قلم خویش مراقبت کند و همواره حد اعتدال را رعایت کند. البته این به آن معنا نیست که حقایق نا گفته بماند. کوتاهی در بیان حقایق همان‌قدر نکوهیده است که تخریب و دروغ‌پردازی.
جنتی با بیان اینکه نویسنده متعهد هیچ گاه برای تهدید و تخریب دیگران قلم نمی‌زند، تأکید کرد: قلم نویسندگان حقیقت‌گرا عامل بقای قدرت سالم حکومت است و اگر قلم نویسندگان شکسته شود و زبان مردان و زنان حقیقت‌خواه و حقیقت شناس در کام فرو بماند، شرافت و فضیلت رخت می‌بندد و عامل رذیلت رشد می‌کند.
این مقام عالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: امروز ابزارهای جدید ارتباطی به همه ما این امکان را داده که اندیشه‌هایمان را با جهانیان به اشتراک بگذاریم. این امکان از سویی فرصتی است برای تبادل سریع اطلاعات و از سویی دیگر ممکن است اشاعه دهنده پیامی باشد که مغایر با واقعیت و فرهنگ و تاریخ ملت ماست. هر کس می‌تواند قلمی را در دست بگیرد و هر آنچه را در مخیله‌اش تراوش می‌کند بنویسد، اما کاملاً روشن است که قلم همان گونه که می‌سازد، قادر است تخریب کند.
جنتی گفت: اگر قلم به دست نااهل بیفتد می‌تواند نسلی را به سراشیبی انحراف و سقوط بکشاند و اگر در دست اهلش قرار گیرد می‌تواند ارتقاء و تعالی ملتی را منجر شود. ارزش هر قلم به محتوای پیام آن است و ماندگاری هر اثر به ریشه داشتن در حقیقت و صداقت. درخت قلم اگر ریشه در تعهد و تدین داشته باشد، میوه‌اش شیرین و ماندگار خواهد بود.
وی روز قلم را با تاریخ کهن و فرهنگ ایرانی مرتبط دانست و گفت: به شهادت تاریخ، ایرانیان باستان این روز را روز «تیر» می‌نامیده‌اند که تیر یا همان عطارد در فرهنگ فارسی «نویسنده ستارگان» است. به همین دلیل این روز را روز نویسندگان می‌دانستند و گرامی می‌داشتند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: بدیهی است ارزش و کرامت اهالی قلم بسیار بالاتر از آن است که برای بزرگداشت آنها تنها به اختصاص روزی در تقویم به عنوان روز قلم بسنده کنیم. روز قلم تنها نمادی است برای تجلیل از صاحبان قلم تا جامعه ما در جریان گوشه‌ای از زحمات طاقت‌فرسای ایشان باشند.
وی با اشاره به جایگاه رفیع قلم در فرهنگ دینی ما گفت: در نخستین ارتباط وحیانی رسول خدا با مبدأ اصلی صحبت از قلم به میان می‌آید. قلم از منظر قرآن نماد تفکر و آگاهی بشر است و آنگاه که خداوند به آن قسم یاد می‌کند تقدسی ویژه می‌یابد. قرآن در آیات خود به روشنی جایگاه والای قلم را بیان و معرفی می‌کند و سوگند خداوند به نام قلم در قرآن گویاترین شاهد بر قداست آن است.
جنتی در ادامه با اشاره به ارزش‌های دوران جاهلیت گفت: روزگاری نه چندان دور جنگجویان با افتخار به شمشیر خویش قسم یاد می‌کردند. آن زمان قلم چندان اهمیتی نداشت و آنچه نزد مردم مقدس بود شمشیر و اسب بود که شاعران عرب در آن زمان در این باره شعرها سروده‌اند. در جامعه‌ای که پیامبر خدا ظهور کرد، قلم بر شمشیر رجحان یافت و انسان اجتماعی بر آگاهی، بیان و اندیشه استوار شد. پیامبر اسلام در آن زمان که بیش از هر زمان دیگر به مومنان مجاهد و مبارز نیاز داشت فرمود «مرکب قلم دانشمندان از خون شهیدان برتر است».
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: با سیری در زندگی پیامبران و امامان می‌توان توجه به نوشتن را از متن سیره آنان دریافت. این تأکیدات به حدی بود که گاه باعث آزادی اسیران می‌شد؛ به طوری که در صدر اسلام اسیرانی که به 10 نفر از مسلمانان خواندن و نوشتن می‌آموختند، آزاد می‌شدند که این عمل در جامعه جاهلی آن روز زیباترین و مؤثرترین پیام برای ارج نهادن به جایگاه قلم و علم بود.
وی روز قلم را بهانه‌ای برای یادآوری منزلت و حرمت قلم و صاحبان قلم عنوان کرد و گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت تدبیر و امید به تکریم اهالی قلم اهتمام جدی داشته است. راه‌اندازی بانک اطلاعات اختصاصی اهل قلم ایران، صدور کارت اهل قلم برای بیش از 10 هزار نفر از اهالی قلم، حمایت مالی از شیفتگان کتاب و کتابخوانی با افزایش بیش از 200 درصدی بن اهل اقلم در نمایشگاه کتاب تهران در طی دو سال اخیر، راه‌اندازی مرکز مشاوره حقوقی برای حل مشکلات و حمایت از اهالی قلم و برگزاری بیش از هزار نشست نقد ادبی و معرفی آثار نویسندگان با هدف اطلاع‌رسانی و معرفی آثار نویسندگان از جمله این فعالیت‌هاست، اما هنوز با آنچه برازنده این عزیزان است فاصله بسیار است.
جنتی پوشش حداکثری بیمه تکمیلی پایه اهل قلم، اختصاص وام و تسهیلات و حمایت از حقوق مادی و معنوی اهل قلم با راه‌اندازی شعب تخصصی دادگاه‌ها در حوزه نشر از جمله خواسته‌های به حق اهالی قلم دانست که برآورده کردن این خواسته‌ها از اولویت برنامه‌های دستگاه خود عنوان کرد.
این مقام عالی وزارت ارشاد در توضیح برخی مباحث مطرح شده در این مراسم از جمله لزوم توجه به کیفیت کتاب‌های منتشر شده گفت: ما امسال به لحاظ کمی در تولید کتاب، در سه ماهه گذشته نسبت به سه ماه مشابه در سال گذشته شاهد کاهش 13 درصدی بوده‌ایم ولی موضوع اصلی ما کیفیت آثار تولید شده است که باید توجه بسیار بیشتری به این موضوع شود، به ویژه با توجه به پیشرفت تکنولوژی و ایجاد دسترسی‌های بهتر و بیشتر به منابع مختلف این امر قابل تحقق است.
وی همچنین درباره اقدامات انجام گرفته برای حمایت از حقوق مولفان و پدیدآورندگان توضیح داد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت جدید با پیگیری مجدانه لایحه‌ای را برای بحث مالکیت فکری تهیه کرد و به مجلس سابق فرستاد که بیش از 6 ماه در مجلس پیشین بود، ولی امیدواریم که در این مجلس به تصویب برسد.
جنتی ادامه داد: در این لایحه توجه ویژه‌ای به مباحث روز و مشکلات نشر الکترونیک شده که با تصویب این لایحه امیدواریم بخش عمده‌ای از مشکلات مولفان و پدیدآورندگان در این حوزه برطرف شود و در ادامه بتوانیم با پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی مثل برن و پاریس از تولیدات پدیدآورندگان حمایت کنیم.
نظر شما