داوری‌اردکانی گفت: از مرکز فرهنگی شهر کتاب و دوستان عزیزم که بانی این بنا شدند بسیار سپاسگزارم، من تنها یک پیرمردی هستم که بدون اینکه تعارف کنم باید بگویم از ابتدای جوانی به فلسفه تعلق خاطر داشتم و برای فلسفه حرف زدم به همین دلیل نام من روی این جایزه قرار گرفته است. در تمام این سال‌ها تنها یک جمله داشتم و آن این بوده است که آدمی با تفکر آدمی می‌شود. البته تفکر لوازم ویژه خود را دارد که مجال بحث آن در این مجلس نیست. البته همگان نیز این را قبول ندارند که ما به فلسفه نیاز داریم. مردم هم به درستی می‌دانند که فلسفه به کار نمی‌آید.
فلسفه؛ رانده‌ای مانده
این استاد فلسفه با اشاره به اینکه فلسفه برای مردم آب و نان نمی‌شود، اظهار کرد: البته فلسفه برای معلمان فلسفه نان بدی ندارد که آن هم به شغلشان مربوط می‌شود! فلسفه ممکن است جام شوکران بیاورد اما از حیث فلسفه بودن نان نمی‌آورد. فلسفه این غریب رانده می‌شود، اما هست. هست و نه فقط هست بلکه با بودنش سیاست، علم، حرفه، کسب و کار و رونق هست. می‌خواهم نکته‌ای را در تاریخ برایتان تذکر دهم در کدام دوران، چین در همه شئون خود عظمت داشت؟ یاسپرس اعتقاد دارد دوران قرن پنجم و ششم قبل از میلاد عصر رونق تفکر در جهان است. چین، هند، مصر و ایران و سراسر جهان در آن روزگار دارای یک نشاطی است. مطالعه تاریخ اقوام نیز نشان می‌دهد هرجایی که تفکر است رونق نیز وجود دارد.
این فیلسوف فرهنگ با بیان اینکه هرجا فلسفه است خردمندی نیز دیده می‌شود، افزود: مقصودم در اینجا از خردمندی معمولا خرد عملی است. فلسفه در عمل زندگی به ما مددی نمی‌رساند اما بنایی را محکم می‌کند و آن بنا خرد است.
فلسفه؛ تامل در مبانی و مقاصد
در ادامه آیین اهدای دومین جایزه دکتر رضا داوری اردکانی، حمید طالب‌زاده، استاد فلسفه دانشگاه تهران و یکی از داوران این جایزه گفت: شک نیست که تا وقتی که بشر روی زمین زندگی می‌کند فلسفه هم با او همراه است. از آن زمان که زندگی بشر بر کره زمین شروع شد فلسفه با او پدید آمد. به اعتقاد من فلسفه تأمل در مبادی و مقاصد است. چرا می‌گویند که فلسفه از دوره یونان شکل گرفته است زیرا در یونان برای نخستین‌بار از «میتوس» تفسیری معقول ارائه شد و «لوگوس» به «میتوس» راه یافت.
این استاد فلسفه دانشگاه تهران با بیان اینکه رساله برگزیده این دوره از جایزه دکتر داوری به پروکلس در فلسفه یونان می‌پردازد اظهار کرد: پروکلس در زمانی که گسترش و شیوع اندیشه‌های مسیحی در جهان شکل گرفته بود به مثابه یک فیلسوف با رجوع به افلاطون افکار مسیحی به اپیسته تبدیل شد. محمدرضا بهشتی کورنگ به عنوان نویسنده این رساله برگزیده در بیان «پروکلس» و نقش او در فلسفه یونان سنگ تمام گذاشته است. وی به خاطر آشنایی به زبان یونانی به منابع اصلی مراجعه و به لحاظ محتوا و صورت رساله با ارزشی را تهیه کرده است.
تقویت بنیان‌های اندیشه در ایران مدرن
مراسم اهدای دومین جایزه داوری اردکانی با سخنرانی سعید بینای مطلق، عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان و استاد راهنمای رساله برگزیده این دوره از جایزه ادامه یافت. وی در سخنانش به ضرورت پژوهش در فلسفه پرداخت و گفت: یکی از مزایای ضرورت پژوهش در فلسفه یونانی در تقویت بنیان‌های اندیشه در ایران مدرن است زیرا اندیشه فلسفی در ایران مدرن پا نگرفت و ما با فقر اندیشه مواجه هستیم. ضرورت پژوهش در فلسفه به تعریف و تبیین جایگاه فلسفه اسلامی کمک می‌کند. همچنین تصویرهای رایج و معاصر از فلسفه یونان افلاطون تفسیرهای ممکنی نیستند اما با پژوهش در زمینه فلسفه یونان می‌توانیم به گوهر اندیشه دست یافته و از آن بهره‌مند شویم.
تفسیر جمله به جمله افلاطون در کلام هایدگر
پرویز ضیا شهابی، هایدگرپژوه و استاد فلسفه به عنوان دیگر داور این دوره از جایزه دکتر داور اردکانی پشت تریبون قرار گرفت و درباره محتوای رساله تشویقی این جایزه که به موضوع هایدگر در موضع موجود و ناموجود پرداخته توضیحاتی داد. وی اظهار کرد: اگر پژوهش در فلسفه تفننی و مطابق مد روز باشد که پژوهش نیست اما اگر به موجب اصالت و عمق و غنای فلسفه باید همت طلبیدن از افلاطون را به فال نیک بگیریم زیرا افلاطون بیشتر از سایر فیلسوفان آموزگار خردمندی است.
وی ادامه داد: هایدگر در بین سال‌های 1924 تا 1928 در دانشگاه ماربورگ درسگفتارهایی داشت که هر هفته به مدت 4 ساعت و با حضور گسترده علاقه‌مندان برگزار می‌شد. وی کتاب‌های اصیل فیلسوفان اصیلی مانند افلاطون را جمله به جمله تفسیر می‌کرد و کلاس‌هایش از چنان جذابیتی برخوردار بود که گادامر درباره آن گفته است هایدگر چنان ارسطو را تفسیر می‌کرد که گویی ارسطو کنار آن نشسته است.
انتشار 120 عنوان اثر فلسفی در سال 1394
علی‌اصغر محمدخانی، معاون فرهنگی موسسه شهر کتاب نیز در سخنانی به مسایل روز فلسفه در فضای آکادمیک و زندگی اجتماعی پرداخت و گفت: این همه فارغ‌التحصیل فلسفه در ایران به چه کاری می‌آیند؟ آیا رواج و گسترش آثار فلسفی از فیلسوفان کمکی به اعتلای حقانیت در جامعه ما کرده است. توجه به خرد و خردمندی تا چه حد توانسته است از مباحث فلسفی تأثیر داشته باشد. وقتی که به کارنامه فلسفی خودمان نگاه می‌کنیم کتاب‌ها، رساله‌ها و فارغ‌التحصیلان این رشته را می‌بینیم این کاستی‌ها چگونه می‌تواند به ما کمک کند.
معاون فرهنگی موسسه شهر کتاب در بخش دیگری از سخنانش با استناد به آمار موسسه خانه کتاب به انتشار آثار فلسفی در سال گذشته پرداخت و گفت: البته آماری که به شما می‌گویم چندان دقیق نیست اما داده‌های موسسه خانه کتاب نشان می‌دهد در سال گذشته در حوزه فلسفه غرب 120 عنوان کتاب به چاپ رسیده است که سهم کتاب‌های چاپ اول 50 عنوان و تجدید چاپی‌ها 70 عنوان است. در این راستا کتاب «چنین گفت زرتشت» با ترجمه داریوش آشوری به چاپ 35 و 36 رسیده است. کتاب «درد جاودانگی» با ترجمه بهاءالدین خرمشاهی نیز در سال گذشته چاپ دهم خود را تجربه کرده است. این آمار نشان می‌دهد کتاب «فلسفه نقادی کانت» اثر کریم مجتهدی و «فلسفه کانت عبدالحسین نقیب‌زاده به چاپ هشتم رسیده است.
محمدخانی ادامه داد: نیچه با 11 اثر در سال گذشته، کانت با 8 اثر و ویتکنشتاین با 6 اثر فیلسوفانی بودند که درباره آنها کتاب تالیف شده است.
در این‌باره بیشتر بخوانید:
نظر شما