مجموعه 5 جلدى «جغرافیای جامع ایران» از سوی مركز پژوهشهاى ايرانى و اسلامى دایرهالمعارف بزرگ اسلامی منتشر میشود.
بعد از انتشار مجموعه ٢٠ جلدى «تاريخ جامع ايران»، كار تأليف و تدوين مجموعه ٥ جلدى «جغرافياى جامع ايران» مراحل پايانى را مىگذراند و به زودى به چاپ خواهد رسید.
طرح تدوین جغرافیای جامع ایران پاسخی درخور به فقدان مجموعهای علمی و فراگیر از ویژگیهای جغرافیایی کشور است. جغرافیای جامع ایران شامل 4 مجلد (و یک مجلد ضمیمه) است که محتوای هر یک به ترتیب زیر خواهد بود:
جلد نخست با مقدمهای در بیان ضرورت تألیف این اثر آغاز میشود. آنگاه منابع شناخت ایران به تفصیل بررسی و معرفی میشود و در پی آن ویژگیهای محیط طبیعی و زیستی کشور به شرح فصلهای زیر مورد مطالعه قرار میگیرند: «موقعیت و حدود سرزمین»، «ریختشناسی زمین»، «آب و هوای ایران»، «شبکه و منابع طبیعی آب»، «خصوصیات خاکهای کشور»، «پوشش گیاهی» و «حیات جانوری».
جلد دوم با مقدمهای در بیان اهمیت جغرافیای تاریخی و شناخت نظام سکونتگاهی دارد و پس از آن فصلهای زیر به این ترتیب در آن گنجانده شده است: «ویژگیهای جغرافیای تاریخیـ سیاسیِ ایران»، «شیوههای زیستیـ تاریخی»، «ویژگیهای سیاسیـ حقوقی»، «ویژگیهای جمعیتی ایران» و «امکانات رفاهی و امور اجتماعیـ فرهنگی»
جلد سوم در مقدمهای به شرح جایگاه تریلوژی زیستی (کوچروی زندگی شهری و روستایی) پرداخته و پس از آن مطالب خود را در سه فصل جای داده که این مطالب دربردارنده این سرفصلهاست: «کوچندگان و عشایر»، «روستا و روستانشینی» و «شهر و شهرنشینی»
جلد چهارم در مقدمه جایگاه نظام و فعالیتهای اقتصادی را شرح داده است. مطالب کتاب در 5 فصل سامان یافته که سرفصلهای آن عبارتند از: «نظام اقتصادی»، «کشاورزی و منابع طبیعی»، «معادن و انرژی»، «صنعت و واحدهای صنعتی» و «خدمات، حمل و نقل و بازرگانی».
جلد ضمیمه نیز دربرگیرنده «فهرستها و پیوستها شامل فهرست تفصیلی مطالب، فهرست اعلام، فهرست نام اشخاص، فهرست نام جایها، فهرست نام مؤسسات و نهادها، فهرست جدولهای آماری، فهرست اسناد، و فهرست نقشههاست.
نظر شما