آیین یادبود زندهیاد حمید سبزواری برگزار شد
حدادعادل: سبزواری بر عهد خود با خداوند پافشاری میکرد/ شاهنگیان: صداقت را باید از پدر شعر انقلاب آموخت
غلامعلی حدادعادل در آیین یادبود زندهیاد سبزواری گفت: «وی بر عهد و پیمان خود با خداوند پافشاری میکرد و در عرصه انقلاب اسلامی در هیچ برههای ساکت نماند و از حق دفاع کرد.» شاهنگیان، آهنگساز سرودههای وی نیز گفت: او شاعری صریحاللهجه بود و باید صداقت را از زندهیاد سبزواری بیاموزیم.
حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این مراسم با اشاره به این که زمینههای آشنایی او با مرحوم سبزواری به اندازه عمر انقلاب اسلامی است، به برشمردن برخی ویژگیهای این شاعر پرداخت و گفت: نخستین ویژگی او، تعلق به خانوادهای دانشپرور و ادب پرور است. پدربزرگ او شعر میگفت و در میان اقوام مادریاش بزرگانی بودند که در مصاحبههای خود از آنها یاد کرده است.
وی ادامه داد: مهمتر از این، تعلق او به سبزوار است که در میان شهرهای خراسان، سرشار از شخصیتهای بزرگ تاریخی است؛ یکی از چند شهری که در آغاز اسلام به تشیع معروف بود. استاد مطهری نیز در کتاب «خدمات اسلام و ایران» خود به حاجی سبزواری بیش از سایر ادبیان و بزرگان علاقه نشان داده است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی داشتن عمر طولانی را از دیگر ویژگیهای برجسته زندهیاد سبزواری عنوان کرد و گفت: او پنج دوره تاریخی را در عمر خود دید. تولدش با آغاز سلطنت رضا شاه پهلوی، نوجوانیاش با سقوط وی و جوانیاش با حوادث سیاسی دهه 1320 و 1330 همراه شد. وی در انواع جریانهای سیاسی وارد شد و تجربه اندوخت که نهضت ملی شدن صنعت نفت و ناکامی آن در کودتای بیست و هشت مرداد و وقوع انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی از آن جمله است. سبزواری در دوران حیاتش، رهبری امام خمینی و 27 سال از عمر رهبری حضرت آیتالله خامنهای را تجربه کرد.
وی مرحوم سبزواری را از ادیبانی دانست که برخی اقوال بهلول را با ارایه سند تصحیح کرد و تمام گوهرشناسان، از جمله ادیبان ضد انقلاب اسلامی هم بر ادیب بودن وی معترفاند و در ادامه اظهار کرد: حمید سبزواری در انجمنهای ادبی شهر سبزوار حضوری فعال داشت و از سرمایه شعر خراسانی برخوردار بود. او خود را تحت تاثیر ناصرخسرو میدانست.
حدادعادل با بیان اینکه «ایمان به خدا» از ویژگیهای مهم مرحوم سبزواری بود، افزود: وی دارای خصایلی چون معنویت، مسلمانی، تشیع، عدالتخواهی، آرمانخواهی و ظلمستیزی بود و سرودههایش به ایثار و جانبازی و شور حماسی توجه داشت. سبزواری بر عهد و پیمان خود با خداوند پافشاری میکرد و در عرصه انقلاب اسلامی در هیچ برههای ساکت نماند و از حق دفاع کرد. او از سلامت شخصیت برخوردار بود و در 37 سال پس از انقلاب اسلامی از انحراف فکری، سیاسی، اخلاقی به دور ماند.
موسیقی، راز ماندگاری سرودههای سبزواری
شاهنگیان، آهنگساز سرودهای زندهیاد سبزواری، نیز در این برنامه با قرائت آیه «الحمدلله ربالعالمین لهذا» گفت: به راستی امروزه خداوند را شاکرم که به انقلاب اسلامی هدایت شدم و با موسیقی به آن خدمت کردم.
وی با اشاره به هزاران بیت سروده مرحوم سبزواری گفت: 95 درصد مردم ما با آن بخش از سرودههای سبزواری آشنایی دارند که با موسیقی همراه شد. موسیقی باعث ماندگاری شعرهای سبزواری شد و این در حالی است که عدهای آن را حرام میدانند.
وی با بیان اینکه مرحوم سبزواری از قدرت پیشبینی برخوردار بود، گفت: شعر «برخیزید ای شهیدان راه خدا» او در هنگامی سروده شده بود که هنوز امام خمینی(ره) در بازگشت خود به ایران، بهشت زهرا(س) را برای محل سخنرانی خود انتخاب نکرده بود. او انسانی با صداقت بود و همین نکته باعث میشد که صریحاللهجه باشد. متاسفانه اکنون دروغگویی حتی در بین اشخاص انقلابی رواج پیدا کرده است اما مرحوم سبزواری معتقد بود که حتی برای ترویج امری صحیح نباید دروغ گفت. باید «صداقت» را از مرحوم سبزواری آموخت.
شاعری به دور از پلشتی
علی انسانی، شاعر نیز در این برنامه به سابقه آشنایی خود با زندهیاد سبزواری از پیش از انقلاب اسلامی در شهر مشهد اشاره کرد و گفت: من در حضور روانشاد «کمال» با او آشنا شدم او شخصی نبود که به آسانی کسی را شاعر بداند اما بر شاعر بودن سبزواری تاکید میکرد. او صراحت لهجه داشت و در انجمنهای ادبی میکوشید ذهن اطرافیانش را بیدار کند. او فردی صادق بود و افراد صادق نمیتوانند دچار پلشتی شوند.
اعتراض همیشگی پدر شعر انقلاب به ظلم و ستم
محسن مومنیشریف، رئیس حوزه هنری نیز در سخنانی انقلاب اسلامی را یكی از نسیمهای الهی دانست و گفت: آنان كه هوشمند بودند، خود و داراییهایشان را در برابر این نسیم قرار دادند. حمید سبزواری یكی از این افراد بود. وی در زمان به پیروزی رسیدن انقلاب اسلامی شاعری كامل بود و حتی چند دهه پیش از انقلاب نیز سرودههایش با نام مستعار منتشر میشد؛ چرا که همواره به آن روزگار معترض بود.
وی از شاعرانی چون اوستا، مشفق كاشانی، صفارزاده به عنوان پیشکسوتان عرصه شعر انقلاب یاد کرد و افزود: سبزواری در دهه 30 در اعتراض به معاهده نفتی، شعر «بر فلك یك نقطه روشن نمیبینم...» را سروده بود. وی شاعری معترض به ظلمها و ستمها بود برای همین نام مستعار حمید سبزواری را برای خود برگزید. سرودههای اعتراضی وی باعث شد که مدتی هم طعم زندان رژیم پهلوی را بچشد.
مومنیشریف یکی از مهمترین ویژگیهای ادبیات انقلاب اسلامی را مردمی بودن آن دانست و ادامه داد: حمید سبزواری نقش مهمی در مردمی شدن ادبیات انقلاب اسلامی داشت. «این بانگ آزادی است ...» را میتوان به عنوان شاخصترین سروده انقلابی سبزواری دانست که تمام عناصر اصلی انقلاب اسلامی را به زیبایی بیان میكند.
قدردان نعمتهای خداوند
غلامرضا منتظری، رییس سازمان بسیج هنرمندان نیز در این مراسم با اشاره به اینکه فرهنگ، زمینهساز صعود و بالندگی است، افزود: البته مشروط به آن كه خاستگاهش نیز پاك باشد. هنر و ادب از زمینههای فرهنگاند که از آسمان به زمین نازل شده تا انسانها را به رشد و عروج و كمال فرا بخوانند.
وی یادآور شد: حمید شعر انقلاب، این نعمتهای خدادادی را قدر دانست و بر صدر نشست. كلام آكنده از تحسین مقتدایش، آنجا كه ولی امر زمان با صلهای ارزشمند تاج كرامت «پدر شعر انقلاب» را به وجود او زینت داد، نشانگر همین نکته است. اینك ماییم و میراث مانایش تا در اقیانوس عمیق معرفتش ژرف غوطه بخوریم و مرواریدهایی ارمغان بیاوریم. شایسته است ادامهدهنده راه او باشیم و با تبیین شایسته میراث مانایش، گامی در راه رسیدن به مسیر او برداریم.
ضرورت تحلیل شخصیت و رفتار سبزواری
سیدمحمدرضا موالیزاده، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دیگر سخنران این آیین بود. وی به ویژگیهای شخصیتی زندهیاد حمید سبزواری پرداخت و گفت: او در دورههایی از زندگی خود مشاغل مختلف را تجربه كرد. از نیمه خرداد سال 1342 مسیری را انتخاب كرد و دیگر از آن خارج نشد. او فردی مردد و مذبذب نبود. تكلیفش را با خودش و اجتماع روشن كرده بود و اجتماع هم میدانست با چه شخصیتی مواجه است.
وی شفافیت در گفتار و رفتار را از برجستهترین ویژگیهای زندهیاد سبزواری عنوان کرد و گفت: او با آنکه شاعری دیرانگیخت نبود، عجول هم نبود. به موقع تصمیم گرفت و تا پایان به همان وفادار ماند. سبزواری به مراحل و موقعیتهای زندگی خود را به عنوان گذرگاه میدانست و نه منزلگاه. انسانی مصمم، مستحكم و صاحب اراده بود. سرودههای سبزواری نشاندهنده زمانشناسی اوست که با رصد شرایط، هرجا لازم بود شعر میسرود و قالبهای مختلفی چون سرود، قصیده، غزل، تركیب را برای بیان مقصودش انتخاب میکرد.
موالیزاده با مقایسه سبزواری و جلال آل احمد، گفت: جلال آل احمد نیز در ابتدای زندگی با التهابهایی مواجه بود اما به سوی حقیقت گرایش یافت و تا پایان در آن مسیر ماند. همچنین در مقایسه او با شهید مطهری میتوان گفت که او نیز با توجه به مقتضیات زمان، سبكهای مختلف نگارشی را انتخاب میكرد تا پیامش را به مردم برساند. به گونهای که نویسنده كتابی چون «اصول فلسفه و روش رئالیسم»، با توجه به اقتضای زمان و جامعه، «داستان راستان» را نوشت.
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر تحلیل شخصیتهایی چون سبزواری تاکید کرد و گفت: صرفا نباید از چنین شخصیتهایی تجلیل کرد بلکه باید افزون بر ادیبان و اصحاب قلم، جامعهشناسان، روانشناسان، رفتارشناسان و كارشناسان علوم ارتباطات از زوایای مختلف به مرحوم سبزواری بپردازند تا از جوهره وجودی آنها جوانان الگو بگیرند.
نظر شما