دکتر فرزاد مومنی، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی و مترجم مجموعه دو جلدی «نجوم امروز» در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) درباره انتشار جلد نخست این مجموعه  با عنوان «منظومه شمسی» اظهار کرد: کتاب Astronomy Today”" نوشته مشترک «اریک چایسون» و «استیو مک‌میلان» به لحاظ 30 سال سابقه انتشار در سراسر دنیا در حوزه دانش نجوم بسیار با اهمیت است. هرچند سال یکبار نیز این یافته‌های جدید با تکمیل نظریه‌های قبلی یا ارائه نظریه‌‌های نوین به تجدید چاپ می‌رسد. سفر‌‌های فضایی به ماه و مریخ و یافته‌های این سفر‌ها در جلد نخست این کتاب به‌عنوان مباحث اصلی مطرح شده است.  
 
وی افزود: «منظومه شمسی» براساس ویرایش سال 2014 ترجمه و محتوای آن با اطلاعات اواخر سال 2015 و اوایل سال 2016 به‌روز‌رسانی شده است. اطلاعات جدید به همراه تصاویر جدید نیز به ترجمه افزوده شده است. جلد نخست «نجوم امروز» از سوی انتشارات «نص» به بازار عرضه شده است.     
 
مومنی در تشریح نمونه‌هایی از نظریه‌های نوین در «منظومه شمسی» افزود: نظریه‌هایی مانند شکل‌گیری سیاره‌ها‌ کهکشان‌ها، «بیگ‌بنگ»، «مه‌بانگ»، آغاز جهان، مسائل عمده نجوم از‌ جمله «ماده تاریک» و «انرژی تاریک» و تاریخچه باور‌ها و عقاید درباره این نظریه‌ها در این کتاب ارائه شده است. «نجوم امروز» در ایران در دو جلد شامل مبانی نجوم، اجرام منظومه خورشیدی، سیاره‌ها، قمر‌ها و اجسام باقیمانده از زمان شکل‌گیری منظومه شمسی، دنباله‌دار‌ها و شهاب‌سنگ‌ها و جلد دوم درباره کهکشان‌ها و ساختار جهان است که به زودی منتشر می‌‌شود.   
 
پیشرفت نجوم از آغاز تمدن بشری با منظومه شمسی       
مومنی ادامه داد: کتاب «منظومه شمسی» به روند پیشرفت دانش نجوم از آغاز تمدن بشری اشاره دارد. نجوم در عین حال که کهن‌ترین دانش بشری به‌حساب می‌آید، امروزه هم بیش از هر دانشی به دلیل توجه انسان به سفر‌های فضایی، «کِرم چاله‌ها» و فیلم‌های علمی و تخیلی رو به پیشرفت و توسعه است؛ به‌عبارت دیگر پیشرفت این علم دریچه‌ای رو‌به فردای انسان نیز به حساب می‌آید.  
 
این عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی، درباره توجه مولفان مجموعه «نجوم امروز» به نقش منجمان مسلمان ایرانی در توسعه مبانی دانش نجوم گفت: در «منظومه شمسی» جلد نخست مجموعه «نجوم امروز» بر نقش ملت‌های مختلف در دانش نجوم تاکید و به‌ویژه در تشریح «مبانی نجوم» به دستاورد‌های دانشمندان منجم دوره اسلامی بدون اشاره به نام‌‌ آن‌ها اشاره شده است.
 
نامه‌نگاری برای اصلاح شرح یک عکس!
مومنی درباره اصلاح شرح عکسی در جلد نخست مجموعه «نجوم‌ امروز» اظهار کرد: عکسی در این کتاب بین‌المللی، مربوط به «رصد‌خانه مراغه» با شرح فعالیت منجمان تُرک منعکس شده بود؛ بنابراین با ارسال نامه به نویسنده کتاب، یادآور شدم که این منجمان با هر زبان به قاره فرهنگی ایران تعلق دارند. با توجه به ابعاد بین‌المللی کتاب، شرح این عکس در ویرایش‌‌های بعدی اصلاح شد. نویسندگان در ویرایش‌های مختلف با احترام کامل از نقش دانشمندان مسلمان و ایرانی در حوزه نجوم یاد کرده‌اند؛ به‌عنوان مثال، بسیاری از نام ستارگان که امروزه در دنیای غرب به‌کار می‌رود ریشه در فرهنگ دوره تمدن اسلامی دارد. البته مجموعه «نجوم امروز» در زمره کتاب‌های تاریخ نجوم قرار نمی‌گیرد.  
 
وی درباره باور‌ها و عقاید ابتدایی مردم درباره نجوم افزود: در بخش مبانی و تاریخ نجوم به کهن‌ترین و قدیمی‌‌ترین رصد‌خانه‌های جهان با قدمت چند‌ هزار‌ساله اشاره شده است. دلایل ایجاد این رصد‌خانه‌ها موضوع این بخش کتاب به‌حساب می‌آید؛ به‌عبارت دیگر ایجاد همه این رصد‌خانه‌ها نشان از اهمیت نجوم برای انسان دارد. سرمنشاء علمی گرایش انسان به آسمان مانند تعیین زمان دقیق کشت و زرع و تثبیت سال در این بخش تشریح شده است.
 
این پژوهشگر شاخه نجوم ادامه داد: بعد از مبانی و مفاهیم اولیه فیزیکی مرتبط با نجوم، مبحث بعدی کتاب در دو بخش به شناخت منظومه شمسی اختصاص دارد. نخست به چیستی، حرکت اجرامی، مانند عطارد، زهره و مشتری پرداخته شده است؛ علاوه براین شرح روند شکل‌‌گیری و پی‌ریزش اجرام منظومه خورشیدی تشریح و به پرسش‌هایی مانند زمان آغاز و پایان شکل‌گیری، چیستی شهاب‌‌واره‌ها،‌ دنباله‌‌دار‌ها و سیارک‌ها پاسخ داده شده است. تحول این اجرام آسمانی در طول زمان و پیش‌بینی چگونگی تحول آن‌‌ها نیز از دیگر موضوعات این بخش از کتاب است.
 
نظریه، دریچه گذر از  زمان حال است
مومنی با تاکید بر اهمیت نظریه در حوزه نجوم گفت: برای بررسی همه مباحث مطرح در مجموعه دو جلدی «نجوم امروز» به نظریه نیاز داریم. به‌عبارت دیگر، بدون نظریه، صرفا در زمان حال و به دیدن فصل‌های پیرامون خود اسیر خواهیم شد. نظریه موجب می‌شود تا علاوه بر شناسایی گذشته، درباره آینده نیز پیش‌بینی کنیم. نظریه‌های مختلف تکوین یا شکل‌گیری منظومه شمسی، قمر‌ها و تاریخ زمین در این کتاب مورد توجه قرار گرفته، علاوه بر این به سفر‌های اکتشافی به سیاره‌ها در طول چند دهه اخیر و تاریخچه کوتاه سفر‌های فضایی تاکید قابل توجهی شده است.
 
این عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی درباره نظریه‌هایی مطرح در کتاب «منظومه شمسی» ادامه داد: نظریه‌هایی درباره شکل‌گیری منظومه خورشیدی با این پرسش که برچه اساس سیاره‌ها به دور خورشید می‌چرخند؟ در این کتاب مطرح شده است. نظریه نخست براین اساس شکل گرفته که  سیاره‌ها از قضا، به دام خورشید افتاده‌اند که البته به دلیل فقدان پایه‌های محکم، بلافاصله رد شد.

وی افزود: «تراکم لاپلاس» نظریه بعدی این کتاب است. لاپلاس دانشمند فرانسوی اعتقاد داشت که منظومه خورشیدی بر اثر تراکم ابر ایجاد شده است. امروزه نظریه «چِگالش» بین دانشمندان منجم پذیرفته شده است. نظریه‌های دیگر به نظریه‌های مربوط به «ماه»، قمر زمین اختصاص دارد. نظریه‌های «خواهری»، «تسخیر» و «برخورد» در شکل‌گیری ماه مطرح شده است. درباره شکل‌گیری ماه نظریه سوم پذیرفته شده اما باید توجه داشت که همه نظریات مطرح درباره منظومه خورشیدی همچنان در حال بررسی است.
 
این مترجم کتاب‌های علمی با اشاره به تفاوت مجموعه «نجوم امروز» با سایر کتاب‌های این حوزه اظهار کرد: موضوعاتی از‌ جمله، روند پیشرفت نجوم به‌عنوان یک دانش و سفر‌های فضایی و نقش آن‌ها در گسترش نجوم و فهم ما از اجسام منظومه شمسی و شرح تک‌به‌تک این سفرها در این کتاب مورد تاکید است؛ علاوه براین مسائل، پرسش‌ و پاسخ‌های متنوع در انتهای هر فصل برای علاقه‌مندان به نجوم که موجب سیراب شدن آن‌ها می‌شود از ویژگی‌های قابل‌توجه کتاب «منظومه شمسی» به شمار می‌رود. لوح فشرده ضمیمه کتاب «منظومه شمسی» شامل فیلم‌‌های قدیمی و جدید برای علاقه‌مندان به‌صورت یک مرجع برای تهیه عکس تولید شده است. لوح فشرده همچنین دارای واژه‌نامه نجومی به زبان ترکی است تا مخاطب با اسامی صحیح اشخاص و قمر‌ها آشنا شود.       
 
مترجم کتاب «نجوم امروز» درباره جایگاه رشته نجوم و نظریه‌پردازی این حوزه در کشور ادامه داد: نجوم به‌عنوان یک دانش وابستگی زیادی به تجربه دارد و تجربه در نجوم به معنای «رصد» است؛ اما رصد در ایران وضعیت مطلوبی ندارد و از این نظر غنی نیستیم. امید‌وارم در آینده نه‌چندان دور با گشایش «رصد‌خانه ملی» فضای مناسبی برای جمع‌آوری‌ داده‌های نجوم فراهم شود. مشکل اصلی امروز ما در این عرصه، ناتوانی ما در گردآوری داده‌های نجومی است. متخصصان، کیهان‌شناسان و دانشوران ایرانی حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. علاوه بر این در ارائه مقالات نظری فعال هستند و جایگاه آن‌ها در عرصه بین‌المللی شناخته شده است. به‌عنوان مثال، دکتر یوسف ثبوتی، دکتر رضا منصوری، دکتر سهراب راهوار و جلال صمیمی در ایران و عرصه بین‌الملل به‌عنوان چهره‌های شناخته شده در عرصه نجوم مطرح هستند.  

سیاره‌های فراخورشیدی جالب‌ترین موضوع منظومه شمسی
مومنی با اشاره به جالب‌ترین موضوع جلد نخست کتاب «نجوم امروز» به‌عنوان یک مترجم اظهار کرد: جالب‌ترین بخش کتاب برای من به‌‌عنوان مترجم، بخش آخر کتاب با موضوع سیاره‌های فراخورشیدی است. امکان وجود حیات در کهکشهان ما، موضوع اصلی این بخش است. فضاپیما‌‌های مختلف برای یافتن سیاره‌ها فراخورشیدی متمرکز هستند که تاکنون هزاران سیاره فراخورشیدی کشف شده است. بسیاری از آن‌ها از نظر اندازه شبیه زمین هستند و حتی این امکان وجود دارد که در برخی  امکان تکوین و شکل‌گیری زیست فراهم باشد؛ طی یکی دو سال گذشته دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که وجود آب در این سیاره‌ها محتمل است.